Διαχωρίζοντας το βαθμό «συμμόρφωσης» Φινλανδίας και Σουηδίας έναντι των τουρκικών απαιτήσεων, και εκ των πραγμάτων την πορεία τους προς τους κόλπους του ΝΑΤΟ, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν άναψε το «πράσινο φως» για την επικύρωση της ένταξης του Ελσίνκι στη Συμμαχία, αφήνοντας τη Στοκχόλμη στην «αίθουσα αναμονής».
Διστακτικά μεν, καθοδηγούμενη από πραγματισμό δε, εν μέσω του νέου γεωπολιτικού περιβάλλοντος που έχει δημιουργήσει η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Φινλανδία θα κινηθεί ταχύτερα προς το ΝΑΤΟ παρά το διακηρυγμένο στόχο των δύο σκανδιναβικών χωρών να βαδίσουν «χέρι-χέρι». Η ίδια η Σουηδία αναγνωρίζει πως πλέον έχει απομακρυνθεί η ταυτόχρονη ένταξη, ενώ ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, «επιχειρηματολογεί» πως είναι πιο σημαντικό να καταστούν οι δύο χώρες γρήγορα μέλη του ΝΑΤΟ, παρά ταυτόχρονα.
Η επίσημη ανακοίνωση Ερντογάν για την απεμπλοκή της ενταξιακής πορείας του Ελσίνκι ήλθε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε από κοινού την Παρασκευή στην Άγκυρα με τον Φινλανδό πρόεδρο, Σαούλι Νιινίστο, ο οποίος χαιρέτισε ως βήμα μέγιστης σημασίας για τη χώρα του την απόφαση να προχωρήσει η διαδικασία επικύρωσης του σχετικού πρωτοκόλλου από την τουρκική Εθνοσυνέλευση, τονίζοντας ωστόσο ότι η ένταξη της Φινλανδίας «δεν είναι πλήρης χωρίς τη Σουηδία».
Σημειώνοντας ότι η Φινλανδία έκανε «πραγματικά βήματα» για να τηρήσει τις υποσχέσεις της (στα οποία περιλαμβάνεται η άρση του εμπάργκο όπλων), ο Τούρκος πρόεδρος επισήμανε ενώπιον των δημοσιογράφων ότι το ΝΑΤΟ θα γίνει ισχυρότερο με την ένταξη της Φινλανδίας, διαδραματίζοντας έναν ακόμη πιο αποτελεσματικό ρόλο για την παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα, ενώ και η διμερής σχέση Τουρκίας-Φινλανδίας θα ενισχυθεί στο πλαίσιο της συνεργασίας τους στη Βορειοατλαντική Συμμαχία.
Στον αντίποδα, η εχθρότητα Ερντογάν προς τη Σουηδία ήταν εμφανής, με τον Τούρκο πρόεδρο να την κατηγορεί ότι «έχει ανοίξει την αγκαλιά της στους ‘τρομοκράτες’», τους επιτρέπει να διαδηλώνουν στους δρόμους της, και αρνείται την έκδοσή τους.
Ο Ερντογάν απαιτεί από τη Σουηδία (που φιλοξενεί σημαντική κουρδική διασπορά) τη διακοπή της δραστηριοποίησης κουρδικών οργανώσεων που η ίδια χαρακτηρίζει τρομοκρατικές στη Φινλανδία, την άρνηση χορήγησης ασύλου σε Κούρδους πολιτικούς πρόσφυγες και γκιουλενιστές, και την έκδοση προσώπων που η ίδια κατηγορεί για τρομοκρατική δράση. Επί του τελευταίου, η σουηδική Δικαιοσύνη έχει μπλοκάρει την έκδοση προσώπων της «λίστας» Ερντογάν (αριθμεί 120 άτομα), ενώ οι τόνοι της Άγκυρας έχουν ανέβει περαιτέρω μετά το κάψιμο του Κορανίου από ακροδεξιά στοιχεία στη Στοκχόλμη.
Οι συζητήσεις με τη Σουηδία θα συνεχιστούν, δήλωσε ο Ερντογάν, αλλά κατέστησε εκ νέου σαφές ότι η προσπάθεια ένταξης της Στοκχόλμης στο ΝΑΤΟ θα εξαρτηθεί από τα μέτρα που θα λάβει. Οι τριμερείς διαπραγματεύσεις, υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ, έχουν επαναληφθεί από το Φεβρουάριο, χωρίς να σημειωθεί πρόοδος.
Αντιμέτωπος στην κάλπη της 14ης Μαΐου με τη μεγαλύτερη πρόκληση στα 20 χρόνια της πολιτικής ηγεμονίας του, ο Ερντογάν κρατά ψηλά το ζήτημα της «τρομοκρατίας» για το εσωτερικό του ακροατήριο, ενώ συντηρεί το μπλόκο στην ένταξη της Σουηδίας ως μετεκλογικό διαπραγματευτικό «χαρτί» -εφόσον επικρατήσει του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου των «Έξι»- έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Δύσης. Στο γενικό πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με την Ουάσινγκτον, επιχειρεί στο μεσοδιάστημα την αποσύνδεση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ από το ζητήμα της αγοράς των F-16, ενώ το «χαρτί» της Σουηδίας «παίζει» και όσον αφορά την αμερικανική στήριξη στους Κούρδους που μάχονται το Ισλαμικό Κράτος στη Συρία.
Η τακτική Ερντογάν έχει οδηγήσει επί της ουσίας στην αποσύνδεση της πορείας της Φινλανδίας και της Σουηδίας προς τους κόλπους της Βορειοατλαντικής, και παρόλο που Δυτικοί αξιωματούχοι εξακολουθούν να ελπίζουν πως μπορεί να έχει εξασφαλιστεί η έγκριση της ένταξης αμφοτέρων έως τη ΝΑΤΟϊκή Σύνοδο Κορυφής στο Βίλνιους τον Ιούλιο, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, επανέλαβε στη δήλωση με την οποία χαιρετίζει την τουρκική απόφαση για τη Φινλανδία ότι «το πιο σημαντικό είναι να γίνουν αμφότερες η Φινλανδία και η Σουηδία πλήρη μέλη του ΝΑΤΟ γρήγορα, όχι αν θα ενταχθούν ακριβώς την ίδια στιγμή».
Από πλευράς τους, οι Ηνωμένες Πολιτείες καλωσόρισαν, διά στόματος του συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζέικ Σάλιβαν, τις ανακοινώσεις που ήλθαν από την Άγκυρα για την ένταξη της Φινλανδίας, κάλεσαν όμως για πολλοστή φορά τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επικυρώσει γρήγορα και την ένταξη της Σουηδίας.
«Η Σουηδία και η Φινλανδία είναι και οι δύο ισχυροί, ικανοί εταίροι που μοιράζονται τις αξίες του ΝΑΤΟ, θα ενισχύσουν τη Συμμαχία και θα συμβάλουν στην ευρωπαϊκή ασφάλεια. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν ότι και οι δύο χώρες θα πρέπει να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ το συντομότερο δυνατό», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
O ίδιος ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστενσεν είχε ήδη αναγνωρίσει, πάντως, για πρώτη φορά δημόσια εντός της εβδομάδας ότι είναι όλο και μεγαλύτερη πλέον η πιθανότητα οι δύο σκανδιναβικές χώρες να ενταχθούν σε διαφορετική χρονική στιγμή -«και αυτό είναι ένα ενδεχόμενο το οποίο η χώρα του θα μπορέσει να διαχειριστεί», δήλωσε. «Αυτή είναι μια εξέλιξη που δεν θέλαμε αλλά ήμασταν προετοιμασμένοι γι' αυτήν», ήταν η δήλωση του Σουηδού Εξωτερικών Τομπίας Μπίλστρομ την Παρασκευή για το τουρκικό «φρένο».
Για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ απαιτείται η έγκριση και των 30 κρατών-μελών της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Η επικύρωση από την τουρκική Εθνοσυνέλευση για το Ελσίνκι αναμένεται εντός Απριλίου, ενώ εκκρεμεί η έγκριση της Ουγγαρίας για την ένταξη αμφότερων των σκανδιναβικών δημοκρατιών, με τον πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος διατηρεί στενούς δεσμούς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, να ακολουθεί τακτική κωλυσιεργίας.
Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του κυβερνώντος κόμματος Fidesz ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι το ουγγρικό Κοινοβούλιο θα ψηφίσει στις 27 Μαρτίου για την ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, και η απόφαση για τη Σουηδία θα ληφθεί «αργότερα». Παρ' όλα αυτά η Βουδαπέστη δεν αναμένεται να υψώσει εμπόδια στη Στοκχόλμη.
Διαβάστε επίσης
Ερντογάν: Ξεκινάμε τη διαδικασία έγκρισης ένταξης της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ
Σουηδία: «Ήμασταν προετοιμασμένοι» λέει για το φρένο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ
ΗΠΑ σε Ερντογάν: Επικύρωσε γρήγορα και την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ
Στόλτενμπεργκ: Χαιρετίζει την απόφαση Ερντογάν για ένταξη της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ
