Η Λεπέν και η Ακροδεξιά στοιχειώνουν την Ευρώπη
AP Photo/Lewis Joly
AP Photo/Lewis Joly

Η Λεπέν και η Ακροδεξιά στοιχειώνουν την Ευρώπη

Τα προγνωστικά επιβεβαιώνονται και η Άκρα Δεξιά εξέρχεται ενισχυμένη από την ευρωκάλπη με «οδηγό» τον Εθνικό Συναγερμό της Μαρίν Λεπέν, η οποία και κατήγαγε μία τόσο συντριπτική νίκη που ανάγκασε τον Εμανουέλ Μακρόν να προχωρήσει στην προκήρυξη πρόωρων βουλευτικών εκλογών. Δεύτερη δύναμη στη Γερμανία η εθνικολαϊκιστική Εναλλακτική στη Γερμανία (AfD) -και πρώτη στα ανατολικογερμανικά κρατίδια.

Ο παραδοσιακός άτυπος συνασπισμός Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ), Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) και Φιλελεύθερων (Renew) διατηρεί άνετη πλειοψηφία στην Ευρωβουλή των 720 εδρών -με το ΕΛΚ πρώτη δύναμη και με προβλεπόμενη σημαντική ενίσχυση έως και 15 εδρών-, όμως η υπερ-δεξιά στροφή είναι πλέον γεγονός και μένει να διαφανεί πώς θα αποτυπωθούν οι νέοι συσχετισμοί στις πολιτικές της Ένωσης. Οι Σοσιαλδημοκράτες καταγράφουν απώλειες τεσσάρων εδρών, ενώ μεγάλοι χαμένοι αναδεικνύονται Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι που χάνουν αμφότεροι έως και 19 έδρες, βάσει της ροής των αποτελεσμάτων έως και τη 2.00 τα ξημερώματα της Δευτέρας.

Συγκεκριμένα, οι έδρες μέχρι εκείνη τη στιγμή διαμορφώνονταν ως εξής: To EPP από 176 έδρες στις προηγούμενες ευρωεκλογές αποσπά 191 (+15) / S&D από 139 στις 135 (-4) / Renew από 102 στις 83 (-19) / ECR από 69 στις 71 (+3) / ID από 49 στις 57 (+16) / Πράσινοι/Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία από 71 στις 53 (-18) / Αριστερά (GUE/NGL) από 37 στις 35 (-2) / Μη εγγεγραμμένοι από 62 στις 45 (-17) / Άλλοι 50. 

Παρόλο που οι Ευρωπαίοι Συντηρητικοί και Μεταρρυθμιστές (ECR) υπό την ηγεσία της Ιταλίδας πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι και η Ταυτότητα και Δημοκρατία (ID) υπό την πρωτοκαθεδρία της Μαρίν Λεπέν -που εκφράζει αμιγώς το χώρο της λαϊκιστικής ριζοσπαστικής δεξιάς και ενισχύεται περισσότερο από κάθε άλλη από την ευρωκάλπη (συν 16 έδρες και χωρίς την AfD στους κόλπους της)-, θεωρείται απίθανο να μπορέσουν να συντονιστούν ως ενιαία πολιτική ομάδα λόγω διαιρέσεων-και κυρίως όσον αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία- θα μπορούσαν τελικά να επηρεάσουν την κατεύθυνση της ΕΕ, από τη μεταναστευτική πολιτική έως τις πολιτικές για το Κλίμα. Τα ακροδεξιά Αδέλφια της Ιταλίας (FdI) είναι η καθαρή, πρώτη δύναμη στην ευρωκάλπη.

Στις δύο μεγαλύτερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη Γαλλία και τη Γερμανία, τα κυβερνώντα κόμματα υπέστησαν συντριβή από τον Εθνικό Συναγερμό της Λεπέν και την εθνικολαϊκιστή Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) αντίστοιχα. Οι ημερομηνίες στις οποίες καρφώνεται τώρα το βλέμμα είναι η 30ή Ιουνίου και 7η Ιουλίου, όταν θα διεξαχθεί ο πρώτος και ο δεύτερος γύρος των γαλλικών βουλευτικών εκλογών, καθώς και ο Σεπτέμβριος όταν θα στηθούν οι κάλπες σε ανατολικογερμανικά κρατίδια.

Μετά τη συντριπτική νίκη του Εθνικού Συναγερμού με ποσοστό άνω του 31%, έναντι του 15,2% που προβλέπεται να λάβει η συμμαχία υπό την κυβερνώσα παράταξη «Αναγέννηση», ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, δήλωσε ότι δεν μπορεί να προσποιείται ότι δεν συνέβη τίποτα και ότι η άνοδος των εθνικιστών αποτελεί κίνδυνο για τη Γαλλία και την Ευρώπη.

Αναφoρικά με τις πρόωρες εκλογές, ο Ραφαέλ Γκλυκσμάν, το πλέον προβεβλημένο στέλεχος των Γάλλων Σοσιαλιστών στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, υποστήριξε ότι «ο Εμανουέλ Μακρόν υποχώρησε στον [σ.σ. πρόεδρο του Εθνικού Συναγερμού και επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου) Ζορντάν Μπαρντελά. Αυτό είναι ένα πολύ επικίνδυνο παιχνίδι για να παίξει κανείς με τον με τη Δημοκρατία και τους θεσμούς. Μένω κατάπληκτος».

Την ίδια στιγμή, ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, δήλωσε ότι «έχουμε τη Γαλλία, όπου ο πρόεδρος Μακρόν δεν είχε άλλη επιλογή από το να να διαλύσει το Κοινοβούλιο επειδή υπέστη δραματική εκλογική ήττα από τον Εθνικό Συναγερμό. [...] Αυτό είναι ένα μάθημα για εμάς και ένας λόγος για όλους μας να είμαστε υπερήφανοι που τα πράγματα μπορούν να είναι διαφορετικά στην Πολωνία. Αλλά αυτό θέτει επίσης όλο και περισσότερες ευθύνες για την μέλλον της Ευρώπης στους ώμους μας».

Καθαρή νικήτρια στη Γερμανία αναδεικνύεται η Χριστιανοδημοκρατική/Χριστιανοκοινωνική Ένωση (CDU/CSU), όμως η Εναλλακτική για τη Γερμανία, κόμμα που πλέον κινείται στα όρια δεξιού εξτρεμισμού, είναι δεύτερη δύναμη με ποσοστό κυμαινόμενο στο 16%, αφήνοντας πίσω τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD) του Όλαφ Σολτς, ενώ η ευρωκάλπη οδηγεί σε απώλειες και τους εταίρους του στους κυβερνητικό συνασπισμό Πράσινους και Φιλελεύθερους. 

Το σημαντικό στοιχείο, εν όψει της περιφερειακής κάλπης του Σεπτεμβρίου, είναι πως η AfD αναδεικνύεται σαφώς ισχυρότερο κόμμα στην πρώην Ανατολική Γερμανία. Αποσπά περίπου το 27% των ψήφων στα ανατολικογερμανικά κρατίδια και η ένωση CDU/CSU έπεται με περίπου 21% των ψήφων, έναντι 16% σε εθνικό επίπεδο, κατά τις εκτιμήσεις αποτελέσματος.

Στην τρίτη θέση στα κρατίδια της πρώην Ανατολικής Γερμανίας βρίσκεται το Bündnis Sahra Wagenknecht (BSW), το νέο λαϊκιστικό κόμμα που διοικείται από ένα πρώην αριστερό είδωλο, την Σάρα Βάγκενχετ. Το κόμμα, ένα κράμα ακροδεξιού και υποτιθέμενου αριστερού λόγου, προβλέπεται να λάβει το 13% των ψήφων στην ανατολική Γερμανία, έναντι 6% σε εθνικό επίπεδο.

Την ίδια στιγμή, πανηγυρίζει και το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας στην Αυστρία (FPÖ) που δείχνει ότι έρχεται για πρώτη φορά στην πρώτη θέση, με την ευρωπάκλπη να θεωρείται βαρόμετρο για τις προσεχείς βουλευτικές εκλογές το φθινόπωρο.

Ο πρόεδρος του ΕΛΚ Μάνφρεντ Βέμπερ ανακηρύσσοντας τη νίκη του ΕΛΚ, κάλεσε Σοσιαλδημοκράτες και Φιλελεύθερους να επαναλάβουν τη συμμαχία τους και σημείωσε ότι το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα είναι τώρα η «σταθεροποιητική δύναμη» στην Ευρώπη μετά την άνοδο της Άκρας Δεξιάς ειδικά σε Γερμανία, Γαλλία και Αυστρία. Το ΕΛΚ «μετρά» 13 πρωθυπουργούς στις τάξεις του. Ο Βέμπερ δήλωσε ότι είναι «εσωτερικό ζήτημα» αυτό που συμβαίνει στη Γαλλία και τη Γερμανία, «αλλά εμείς αυξάνουμε τις έδρες μας και αυτό μας βοηθά να σταθεροποιήσουμε το κέντρο».

Ερωτηθείς γιατί δεν αναφέρθηκε στους Πρασίνους, ο πρόεδρος του ΕΛΚ απάντησε ότι το σημείο εκκίνησης είναι να προσκληθούν οι Σοσιαλιστές και οι Φιλελεύθεροι να συνεργαστούν. Το επόμενο βήμα θα είναι ο Γερμανός καγκελάριος και ο Γάλλος πρόεδρος να επιβεβαιώσουν την πρόταση για τη διεκδίκηση δεύτερης θητείας στην Κομισιόν από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Το πραγματικό στοίχημα τώρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτυπώνεται στα λόγια του Ντάρα Μέρφι, πρώην αντιπροέδρου του ΕΛΚ και πρώην υπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ιρλανδίας, ο οποίος χαρακτήρισε την εικόνα στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Αυστρία «σκοτεινά αποτελέσματα για την Ευρώπη, ιδίως στο δεύτερο μεγαλύτερο κράτος-μέλος», τονίζοντας ότι το τώρα το ΕΛΚ, οι Φιλελεύθεροι, οι Σοσιαλιστές, οι Πράσινοι και όλες οι δημοκρατικές δυνάμεις πρέπει να σταματήσουν να «παίζουν παιχνίδια» και να συσπειρωθούν σωστά απέναντι στην Ακροδεξιά.

«Νομίζω ότι όποιος από εμάς είναι φιλοευρωπαίος και φιλοδημοκράτης πρέπει να λυπηθεί από αυτό για να είμαι ειλικρινής […] Από την άλλη πλευρά, εξακολουθείτε να βλέπετε ένα σημαντικό μπλοκ στο κέντρο. Αν συμπεριλάβετε και τους Πράσινους, έχουμε πολύ περισσότερους από 450 ευρωβουλευτές», επισήμανε υπογραμμίζοντας ότι υπάρχει μία τεράστια ευθύνη όλων «επειδή αντιμετωπίζουμε τώρα μια κανονική αντιπολίτευση στην Ακροδεξιά».

Κατά τα προκαταρκτικά στοιχεία του Ευρωκοινοβουλίου, η συμμετοχή στις ευρωεκλογές ανήολθε στο 51%, ελαφρώς υψηλότερη από το 2019 (50,66%).