Tου Γιώργου Παυλόπουλου
Τα πολιτικά μαθηματικά δεν δίνουν ελπίδα στην Τερέζα Μέι να περάσει από τη Βουλή του Ηνωμένου Βασιλείου την «τεχνική συμφωνία» για το Brexit. Αυτήν, δηλαδή, που η ίδια, με προσωπική της ευθύνη έφερε από τις Βρυξέλλες, παρακάμπτοντας τους πάντες και ειδικά τον επικεφαλής διαπραγματευτή, Ντόμινικ Ράαμπ, ο οποίος ουσιαστικά εξαναγκάστηκε σε παραίτηση, ακολουθώντας τον προκάτοχό του Ντέιβιντ Ντέιβις, τον υπουργό Εξωτερικών Μπόρις Τζόνσον και αρκετούς άλλους.
Οι τουλάχιστον 40-50 σκληροπυρηνικοί υποστηρικτές της καθαρής και ταχείας εξόδου από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην κοινοβουλευτική ομάδα των Συντηρητικών, που έχουν δηλώσει ότι θα καταψηφίσουν τη συμφωνία, απομακρύνουν ακόμη περισσότερο την Μέι από την πλειοψηφία που ούτως ή άλλως δεν διέθετε, καθώς με 315 σε σύνολο 650 βουλευτών στηριζόταν ως τώρα στους 10 του βορειοϊρλανδικού DUP – οι οποίοι επίσης διεμήνυσαν ότι δεν πρόκειται να πουν «ναι». Το ίδιο έχουν ξεκαθαρίσει ότι θα κάνουν και οι 257 βουλευτές των Εργατικών, οι 35 των Σκοτσέζων εθνικιστών του SNP και οι 11 από τους 12 των Φιλελεύθερων Δημοκρατών. Έτσι, ακόμη και στην περίπτωση που υπάρξουν μεμονωμένες διαρροές από τους παραπάνω (κυρίως τους Εργατικούς, όπως ελπίζει η Μέι), το έτερο βορειοϊρλανδικό κόμμα, το Σιν Φέιν, ψηφίσει τη συμφωνία και οι περισσότεροι ανεξάρτητοι το μιμηθούν, τα... κουκιά δεν βγαίνουν.
Ανυποχώρητη
Προφανώς, αυτό είναι κάτι που γνωρίζει καλύτερα από όλους η ίδια η πρωθυπουργός και δεν χρειαζόταν να της το υπενθυμίζουν διαρκώς τα μέλη της βουλής και οι δημοσιογράφοι. Κάτι που σημαίνει ότι η διαβεβαίωσή της ότι θα φτάσει την υπόθεση μέχρι τέλους και η χώρα θα εξέλθει της ΕΕ στις 29 Μαρτίου 2019, απλώς είναι... fake news!
Κι όμως, η Μέι όχι απλώς αρνείται να κάνει πίσω, όχι απλώς απορρίπτει την πρόταση να ζητήσει νέα συμφωνία από τις Βρυξέλλες και χαρακτηρίζει την υπάρχουσα ως την καλύτερη δυνατή, όχι απλώς δεν ακούει κουβέντα για δεύτερο δημοψήφισμα, αλλά υποστηρίζει ενθέρμως ότι έχει δίκιο. Αγνοώντας ακόμη και τις προειδοποιητικές βολές των αγορών, που έστειλαν την Πέμπτη τη στερλίνα να υποχωρήσει μέχρι και κατά 2%.
Επειδή, βεβαίως, η ίδια δεν είναι ανόητη και έχει διδαχθεί να μην δείχνει απελπισμένη και ηττημένη (όπως κάθε πρωθυπουργός της πρώην παγκόσμιας υπερδύναμης που σέβεται τον εαυτό του), ένα μπορεί να συμβαίνει: Ότι έχει επιλέξει να... πέσει όρθια και μαχόμενη, ελπίζοντας ότι θα τη δικαιώσει η ιστορία και ότι οι εξελίξεις θα αποδείξουν ότι όντως η λύση που έφερε είναι η καλύτερη δυνατή υπό τις παρούσες συνθήκες.
Ανέφικτη επιδίωξη
Δυστυχώς γι'' αυτήν, όμως, η επιχείρηση τετραγωνισμού του κύκλου δεν πέτυχε. Με άλλα λόγια, η προσπάθειά της να ικανοποιήσει τόσο τους οπαδούς του «σκληρού» Brexit όσο και εκείνους που επιμένουν να θέλουν το Ηνωμένο Βασίλειο εντός της ΕΕ, έπεσε στο κενό, μιας και η απόσταση είναι τόσο μεγάλη που δεν θα μπορούσε να γεφυρωθεί – ούτε καν με τις απίστευτες... ακροβασίες που περιέχει το κείμενο των 500 και πλέον σελίδων της «τεχνικής συμφωνίας».
Όχι ότι οι Εργατικοί έχουν παρουσιάσει καλύτερη και πιο αξιόπιστη θέση. Τα έξι προαπαιτούμενα που έχουν θέσει προκειμένου να στηρίξουν την όποια συμφωνία περιλαμβάνουν τον όρο το Ηνωμένο Βασίλειο και οι πολίτες του να συνεχίσουν να απολαμβάνουν μετά την έξοδο τα ίδια προνόμια που είχαν με τη χώρα πλήρες μέλος της ΕΕ. Ούτως ειπείν, θέλουν και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο και προφανώς αυτό είναι κάτι που κανείς νοτίως της Μάγχης δεν θα δεχθεί να τους δώσει.
Τι θα συμβεί, λοιπόν, από εδώ και στο εξής; Ένα σενάριο είναι οι «αντάρτες» των Τόρις να αποφασίσουν να ρίξουν την Μέι πριν την ψηφοφορία στη Βουλή, ίσως και πριν τη σύνοδο κορυφής της ΕΕ στις 25 Νοεμβρίου. Αυτό, όμως, μπορεί να γίνει μόνο με πρόταση μομφής, η οποία όμως ουδόλως βέβαιο είναι ότι θα ευοδωθεί, με βάση τον κανονισμό της βουλής – γι'' αυτό και το ξανασκέφτονται.
Το άλλο – και πιο πιθανό για την ώρα – είναι να αφήσουν τη συμφωνία να φτάσει στην ψηφοφορία και να την καταψηφίσουν. Κάτι τέτοιο πρακτικά θα την καταστήσει άκυρη και η Μέι είτε θα αναγκαστεί να ζητήσει από την ΕΕ επαναδιαπραγμάτευση (την οποία δεν θα πάρει...) είτε θα παραιτηθεί. Όσο για το ποιος ή ποιοι θα την διαδεχθούν, υπάρχουν επίσης αρκετά σενάρια.
Ποιος θα την διαδεχθεί;
Το πρώτο είναι να παραδώσει τη σκυτάλη σε ένα εκπρόσωπο των σκληροπυρηνικών (τον Τζόνσον;) - οι οποίοι όμως επίσης έχουν ελάχιστες πιθανότητες να διασφαλίσουν μια αποδεκτή συμφωνία. Το δεύτερο είναι να επιχειρηθεί η συγκρότηση κυβέρνησης μειοψηφίας των Εργατικών, με τη στήριξη Σκοτσέζων και Φιλελευθέρων – κι εδώ, όμως, τα νούμερα δεν βγαίνουν εύκολα. Το τρίτο έχει να κάνει με την προκήρυξη εκλογών ή/και ενός νέου δημοψηφίσματος, που θα αποτυπώσει τους νέους πολιτικούς συσχετισμούς – κάτι αναμφίβολα παρακινδυνευμένο.
Όπως και να έχουν τα πράγματα, το Λονδίνο πιθανότατα θα υποχρεωθεί να παγώσει ή να αναστείλει το περίφημο Άρθρο 50, που οδηγεί στην έξοδο από την ΕΕ. Οι δε Βρυξέλλες θα βρεθούν μπροστά σε ένα δίλημμα εάν επιβεβειωθούν τα προγνωστικά και η Μέι ηττηθεί: Να δώσουν παράταση χρόνου στους διαδόχους της, όποιοι κι αν είναι, με την ελπίδα ενδεχομένως ακύρωσης του Brexit; Ή να εκβιάσουν την «άτακτη» έξοδο, για να δώσουν ένα μάθημα σε όσους άλλους εταίρους διανοηθούν μελλοντικά να ακολουθήσουν τον δρόμο των Βρετανών;
Το σίγουρο είναι ότι στη δεύτερη εκδοχή, οι κίνδυνοι είναι τεράστιοι – και απρόβλεπτοι.
