Με μια κορυφαία πρόκληση όχι μόνο προς τον χριστιανικό, αλλά προς ολόκληρο τον πολιτισμένο κόσμο, ο Ταγίπ Ερντογάν αναλαμβάνοντας τον ρόλο ενός «Ιμιτασιόν Πορθητή», που αποκαθιστά και ολοκληρώνει την Άλωση της Πόλης, ανακοίνωσε χθες τη μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί.
Μια απόφαση που όχι μόνο αλλοιώνει και ανατρέπει τον χαρακτήρα της ως Μνημείου της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, προσβάλλοντας συγχρόνως βάναυσα το θρησκευτικό συναίσθημα εκατομμυρίων ορθοδόξων χριστιανών, αλλά βάζει και σφραγίδα στο οριστικό διαζύγιο του σύγχρονου τουρκικού κράτους, με τον κοσμικό, δυτικό του χαρακτήρα.
Η δήλωση Ερντογάν ότι η απόφαση του Κεμάλ για μετατροπή της Αγιάς Σοφίας σε μουσείο ήταν παράνομη και ότι είναι ο ίδιος αυτός που αποκαθιστά την «τάξη» και εκπληρώνει την επιθυμία και βούληση του Μωάμεθ Β του Πορθητή, σηματοδοτεί και την τυπική πλέον μετατροπή της Τουρκίας από χώρα «μοντέλο» του ήπιου Ισλάμ και της ομαλής συμβίωσης διαφορετικών θρησκειών, σε πόλο που διεκδικεί την ηγεσία του σουνιτικού Ισλάμ, ηγείται και πρακτικά του φανατικού κινήματος των Αδελφών Μουσουλμάνων και οδηγεί την Τουρκία σε σκοτεινά μονοπάτια.
Ο Τ .Ερντογαν αναζητώντας ηγετικό ρόλο στον μουσουλμανικό κόσμο θα ήθελε να σηματοδοτήσει την ύπαρξη ενός ιερού χώρου για τους μουσουλμάνους που συνδέεται με την «κατάκτηση». Και έτσι να βάλει την Αγιά Σοφιά ως ιερό τζαμί δίπλα στην Μέκκα και στο Αλ Ακτσά...
Ο Ταγίπ Ερντογάν επιδιώκει φυσικά να κερδίσει, με μια χωρίς ιδιαίτερο κόστος κίνηση, την εμπιστοσύνη του τουρκικού εκλογικού σώματος σε μια περίοδο όπου η Τουρκία κλυδωνίζεται από την οικονομική κρίση, είναι αντιμέτωπη με όλα τα μέτωπα που έχει ανοίξει ο ίδιος, στο Ιράκ, στην Συρία, στην Μεσόγειο, στην Λιβύη και συγχρόνως να κάνει επίδειξη δύναμης περιθωριοποιώντας τα όλο και πιο στοχοποιημένα δυτικότροπα στρώματα της τουρκικής κοινωνίας.
Ο τρόπος με τον οποίο γίνεται η μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί, με τον Τ. Ερντογάν και τους συνεργάτες του να διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα λέγοντας ότι "τίποτε δεν αλλάζει καθώς θα είναι ανοικτό το τζαμί της Αγιάς Σοφιάς και σε τουρίστες", αποσκοπεί στην παραπλάνηση της διεθνούς κοινής γνώμης που δυσκολεύεται να αντιληφθεί τη διαφορά: Το μνημείο της παγκόσμιας πολιτικής κληρονομιάς δεν κρίνεται απλώς και μόνο από την προσβασιμότητα των τουριστών σε αυτό, αλλά από την «ουδετερότητά» του έναντι θρησκειών, πολιτικών ή άλλου είδους επιρροών.
Η Αγιά Σοφιά εφόσον λειτουργήσει τις επόμενες εβδομάδες ως τζαμί χάνει τον χαρακτήρα της ως προστατευόμενο Μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όσο κι αν πασχίζει ο κ. Ερντογάν να πείσει ότι όλα θα συνεχισθούν ομαλά, επειδή οι επισκέπτες του τζαμιού (όταν δεν λειτουργεί για προσευχή) δεν θα πληρώνουν… εισιτήριο για την επίσκεψη.
Ο Τ. Ερντογάν δεν αλλοιώνει απλώς τον χαρακτήρα της Αγιάς Σοφιάς, αλλά τη φυσιογνωμία της ίδιας της Τουρκίας. Υλοποιεί το όραμα της πιο ακραίας συντηρητικής και εθνικιστικής παράδοσης της Τουρκίας, αυτό που οραματίστηκαν ο Μεντερές αρχικά και μετά οι εκφραστές του πολιτικού ισλάμ και ιδεολογικοί μέντορες του Ερντογάν, δηλαδή ο Τ.Οζάλ και ο Ν. Ερμπακάν.
Έχοντας κατορθώσει να εξουδετερώσει το κεμαλικό κοσμικό κατεστημένο της Τουρκίας και εκτιμώντας ότι το διεθνές περιβάλλον τον ευνοεί μια και οι αντιδράσεις θα περιοριστούν μάλλον σε ρητορικό επίπεδο, ο Τ. Ερντογαν αποφάσισε να κάνει την μεγάλη κίνηση.
Για να διασκεδάσει τις επικρίσεις για την πορεία που παίρνει η Τουρκία ο κ. Ερντογάν υποστήριξε και πάλι ότι στην χώρα υπάρχουν 430 ναοί και συναγωγές. Όμως αυτή είναι μια πλασματική εικόνα. Κάποιοι ναοί λειτουργούν σε μια περιοχή που αποτέλεσε ένα από τα μεγάλα λίκνα του χριστιανισμού και εκεί που ήκμασε ο βυζαντινός πολιτισμός, αλλά έχουν εξαφανιστεί οι πιστοί. Και αυτή την λεπτομέρεια ξέχασε στο διάγγελμα του ο κ. Ερντογάν, καθώς οι Έλληνες, οι Αρμένιοι, οι Συροορθοδοξοι, οι Εβραίοι, δεν εξαφανίστηκαν ως δια μαγείας, αλλά ήταν θύματα συστηματικών πολιτικών εθνοκάθαρσης του τουρκικού κράτους.
Τόσο ο ίδιος ο Ερντογάν όσο και ο στενός του συνεργάτης Ι. Καλίν δηλώνουν ότι η Αγιά Σοφιά θα είναι τζαμί, αλλά θα είναι ανοικτή και σε τουρίστες όπως τα μεγάλα τζαμιά στην Κωνσταντινούπολη, όπως και η Παναγία των Παρισίων.
Όμως δεν υπάρχει μεγαλύτερη διαστρέβλωση της πραγματικότητας από αυτόν τον ισχυρισμό. Η Παναγία των Παρισίων κτίσθηκε ως χριστιανικός ναός και κατόπιν είχαν πρόσβαση σε αυτόν οι «επισκέπτες». Τα τζαμιά στην Κωνσταντινούπολη κτίσθηκαν ως τζαμιά και μετά ήταν προσβάσιμα και σε επισκέπτες. Είναι εντελώς διαφορετική η περίπτωση της Αγιάς Σοφιάς. Κτίσθηκε και λειτούργησε για αιώνες ως χριστιανικός ναός, μετατράπηκε δια της βίας σε τέμενος και κατόπιν έγινε Μουσείο, ουδέτερο θρησκευτικά, προσβάσιμο στους πάντες. Και τώρα ο κ. Ερντογάν το κάνει τζαμί, όπου απλώς θα επιτρέπεται η πρόσβαση σε επισκέπτες όταν το επιτρέπει η θρησκευτική του λειτουργία.
