Προσπάθεια να κεφαλαιοποιήσει διπλωματικά, την συμπάθεια και την αλληλεγγύη προς τον τουρκικό λαό, επιχειρεί η Τουρκία και σε σχέση με τα ελληνοτουρκικά επιδιώκει να αποφύγει τις όποιες πιέσεις από τον αμερικανικό παράγοντα για «ήρεμα νερά» στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο προβάλλοντας την παραμονή της επίσκεψης Μπλίνκεν την πρόταση για επανάληψη των διερευνητικών και των συνομιλιών για ΜΟΕ.
Η επίσκεψη Μπλίνκεν σε Άγκυρα-Αθήνα είχε προγραμματισθεί αρκετά πριν από τους σεισμούς στην γειτονική χώρα και εκ των πραγμάτων πρώτο θέμα στην ατζέντα είναι η παροχή βοήθειας για τις σεισμόπληκτες περιοχές.
Όμως η συμπάθεια για το δράμα εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων αλλά και η αναγνώριση του σοβαρού προβλήματος που θα αντιμετωπίσει η τουρκική οικονομία το επόμενο διάστημα, δεν μπορεί να εξαφανίσει από την ατζέντα τα μεγάλα βαρίδια στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις.
Οι πρόσφατες και επαναλαμβανόμενες επιθέσεις ακόμη και προσωπικά από τον πρόεδρο Ερντογάν εναντίον των «Αμερικανών ιμπεριαλιστών» και οι κατηγορίες ότι και πίσω από την απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 βρίσκονταν η αμερικανική πρεσβεία αλλά και τώρα ότι υπονομεύεται από τις ΗΠΑ ο περιφερειακός ρόλος της Τουρκίας έχουν δηλητηριάσει το κλίμα και είναι χαρακτηριστικό ότι ο Τούρκος ηγέτης δεν συμπεριέλαβε στο πρόγραμμα του συνάντηση με τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών.
Στο θέμα της ένταξης των δυο σκανδιναβικών χωρών, της Σουηδίας και της Φιλανδίας, η Τουρκία παρά την κορύφωση των πιέσεων από την Δύση δεν είναι διατεθειμένη να κάνει πίσω και αυτό θα αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα στις συνομιλίες του κ. Μπλίνκεν στην Άγκυρα.
Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ θα θελήσει να στείλει μήνυμα συμπαράστασης στην Τουρκία αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να υπάρξει «διπλωματία των σεισμών» μεταξύ ΗΠΑ - Τουρκίας, καθώς αυτό που απασχολεί περισσότερο αυτή την στιγμή το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τον Λευκό Οίκο είναι μεν να παραμείνει η Τουρκία στο Δυτικό Στρατόπεδο αλλά αυτό να μην γίνει εις βάρος της φυσιογνωμίας, της ταυτότητας και της ενότητας της Δυτικής Συμμαχίας.
Εκτός από την υπόσχεση παροχής βοήθειας, τα καλά λόγια για την συμβολή της Τουρκίας στην Συμφωνία για εξαγωγή σιτηρών από την Μαύρη Θάλασσα και στα τυπικά περί «ανεκτίμητου συμμάχου» ο κ. Μπλίνκεν δεν θα έχει πολλά να προσφέρει από αυτά που ζητά η τουρκική ηγεσία.
Το θέμα των F-16 εξαρτάται από το Κογκρέσο, η παράδοση του Φ. Γκιουλέν δεν είναι καν στο τραπέζι για τους Αμερικανούς, όπως και η εγκατάλειψη των Κούρδων συμμάχων τους στην Β.Συρία. και φυσικά μένει ο «ελέφαντας στο δωμάτιο» η στενή σχέση Ερντογάν - Πούτιν και η όλο και πιο βαθιά αλληλεξάρτηση της Τουρκίας με την Ρωσία.
Στην ατζέντα του Αμερικανού ΥΠΕΞ είναι και η εκτόνωση της έντασης στα ελληνοτουρκικά και η αποκατάσταση της σταθερότητας στην νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Η Τουρκία επενδύοντας στην… αγκαλιά του Μ. Τσαβούσογλου στον Ν. Δένδια επιχειρεί να εκμεταλλευθεί προς όφελος της το κλίμα και να ανατρέψει την πραγματική εικόνα, δηλώνοντας ουσιαστικά ότι η ίδια είναι υπέρ του διαλόγου και της επίλυσης των προβλημάτων αλλά η προσπάθεια εμποδίζεται από την Ελλάδα. Και έτσι όχι μόνο να απορρίψει κάθε παραίνεση η σύσταση της αμερικανικής πλευράς αλλά συγχρόνως να βρει και ένα επιχείρημα εναντίον των μελών του Κογκρέσου που θέτουν ως προϋπόθεση για τα F-16 την μείωση της έντασης και την εγκατάλειψη της επιθετικής πολιτικής εναντίον της Ελλάδας.
Έτσι ξαφνικά ο κ. Τσαβούσογλου δύο 24ωρα πριν την άφιξη Μπλίνκεν θυμήθηκε ότι η Τουρκία έχει προτείνει στην Ελλάδα επανάληψη των διερευνητικών συνομιλιών και των συνομιλιών για τα ΜΟΕ και συνέχιση του διαλόγου στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Με την συνέντευξη αυτή θέλει να προκαταλάβει τους Αμερικανούς και να δημιουργήσει η ίδια η Άγκυρα την ατζέντα της όποιας παρέμβασης των Αμερικανών για τα Ελληνοτουρκικά.
Θα πρέπει να αναμένεται ότι ο κ. Μπλίνκεν φθάνοντας στην Αθήνα θα μεταφέρει την «ειρηνευτική» πρόταση Τσαβούσογλου και πιθανότατα η αμερικανική πλευρά θα θεωρήσει ότι βάζοντας στο «αυλάκι» έναν τέτοιο διάλογο θα είναι και πιο εύκολο στην κυβέρνηση Μπάιντεν να πείσει την Γερουσία να εγκρίνει την πώληση και αναβάθμιση των F-16 στην Τουρκία.
Όμως η τουρκική «πρόταση» δεν γίνεται ούτε καλοπροαίρετα ούτε εν κενώ.
Παρά τις αγκαλιές και τα συμπαθή λόγια του κ. Τσαβούσογλου κανένα άλλο μέλος της τουρκικής ηγεσίας δεν έχει αναφερθεί σε «νέα εποχή» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και πολύ περισσότερο κανείς ούτε ο ίδιος ο κ. Τσαβούσογλου δεν έχει αφήσει έστω κάποιο υπαινιγμό για ανατροπή η έστω μετριασμό της αναθεωρητικής πολιτικής εναντίον της Ελλάδας και εγκατάλειψη των διεκδικήσεων επί της ελληνικής κυριαρχίας.
Και επί του πεδίου υπάρχει προφανώς μείωση των περιστατικών που προκαλούν εντάσεις στο Αιγαίο, αλλά αυτό θα πρέπει να αποδειχθεί ότι έχει πιο μόνιμα χαρακτηριστικά και δεν είναι αποτέλεσμα της αδυναμίας της Τουρκίας που αυτή την στιγμή έχει διαθέσει πολλά στρατιωτικά μέσα και υποδομές στην αντιμετώπιση των καταστροφών του σεισμού.
Η Ελλάδα και ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης επανειλημμένα έχουν επισημάνει ότι διάλογος όσο συνεχίζεται η ευθεία αμφισβήτηση ελληνικής κυριαρχίας και δεν υπάρχει διαρκής και επιβεβαιωμένη αποκλιμάκωση δεν μπορεί να γίνει. Και αυτό μπορεί να δρομολογηθεί είτε με συναντήσεις Κορυφής είτε σε επίπεδο ΥΠΕΞ η αρχικά σε επίπεδο αξιωματούχων του ΥΠΕΞ, πριν πάντως την έναρξη οποιασδήποτε μορφής δομημένων συνομιλιών.
Αυτή πρέπει να είναι η σταθερή στάση της Αθήνας. Διότι διαφορετικά θα βρεθεί η Ελλάδα να διαπραγματεύεται στις διερευνητικές επαφές με την Τουρκία όχι μόνο την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, αλλά και το καθεστώς κυριαρχίας των ελληνικών νησιών είτε αυτό αφορά τις «γκρίζες ζώνες» είτε τα νησιά που έχουν υποτίθεται υποχρέωση αποστρατικοποίησης. Με τέτοια ζητήματα στο τραπέζι είναι προφανές ότι δεν έχει περιεχόμενο η επανάληψη των διερευνητικών επαφών, καθώς θα εκτραπούν απλώς σε πεδίο διαπραγμάτευσης ελληνικής κυριαρχίας.
Οι συνομιλίες για τα ΜΟΕ επίσης αποτελούν μηχανισμό με τον οποίο η Τουρκία επιδιώκει να εξασφαλίσει το μικρότερο δυνατό κόστος στις επιχειρήσεις αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων και δεν έχουν κανένα απολύτως νόημα όταν δεν τηρούνται τα υπάρχοντα ήδη ΜΟΕ και όταν η Τουρκία απλώς θέλει να πετύχει την συνέχιση π.χ. των παραβιάσεων του ελληνικού εναέριου χώρου με μείωση του κινδύνου ενός απρόβλεπτου επεισοδίου.
Σε ό,τι αφορά τον μηχανισμό στο ΝΑΤΟ, οι επαφές υπάρχουν αλλά δομημένη διαδικασία αντιμετώπισης των ελληνοτουρκικών προβλημάτων είναι προφανές ότι δεν μπορεί να γίνει στο πλαίσιο της Ατλαντικής Συμμαχίας καθώς βρίσκεται εκτός «αρμοδιότητας» της αλλά και λόγω του βέτο που διαθέτουν οι δυο χώρες.
Ο κ. Τσαβούσογλου και η Άγκυρα έριξαν λοιπόν το «δίχτυ» τους την παραμονή της επίσκεψης Μπλίνκεν και με «δόλωμα» τις αγκαλιές του Τούρκου ΥΠΕΞ, περιμένουν μια καλή «ψαριά».
Όμως η χωρίς προηγουμένη σαφή και ρητή εγκατάλειψη της ευθείας, συστηματικής και έμπρακτης αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας, έναρξη διαλόγου με την Τουρκία δεν θα έχει αποτέλεσμα, παρά μόνο τον εξωραϊσμό της εικόνας της Τουρκίας στις ΗΠΑ και στην Ε.Ε. και την νομιμοποίηση των διεκδικήσεων και αμφισβητήσεων της.
