Σε νέα περιπέτεια μπήκε η Ισπανία την περασμένη Πέμπτη, όταν πρόεδρος της Βουλής εξελέγη η Σοσιαλίστρια, Φρανθίνα Αρμενγκόλ, χάρη στις ψήφους των επτά βουλευτών του σκληροπυρηνικού καταλανικού κόμματος Junts per Catalunya (JxCat, Μαζί για την Καταλονία). Προσηλωμένος στην συμμαχία του με τους ακραίους εθνικιστές, ο Σοσιαλιστής προσωρινός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δεν δίστασε να δεχθεί τον έλεγχο των εργασιών του κοινοβουλίου με… τηλεχειριστήριο!
Πλέον, ένας εξόριστος στο Βέλγιο, καταζητούμενος από την ισπανική Δικαιοσύνη για το παράνομο αποσχιστικό δημοψήφισμα του 2017, ο ευρωβουλευτής Κάρλες Πουτζεμόντ, του οποίου η ασυλία έχει αρθεί από τον Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αποκτά λόγο και διευθύνει εξ αποστάσεως το νομοθετικό σώμα, προβάλλοντας συγχρόνως την μία απαίτηση μετά την άλλη. Παρά το γεγονός ότι κατηγορείται για το βαρύ αδίκημα της απόπειρας απόσπασης μέρους του όλου της επικρατείας!
Πρόταση σωτηρίας από το Λαϊκό Κόμμα
Λίγες μέρες μετά τις εκλογές της 23ης Ιουλίου, καθώς όλα έδειχναν πως η Ισπανία δεν θα μπορούσε να αποκτήσει κυβέρνηση χωρίς να υποστεί τους εκβιασμούς είτε της ακροδεξιάς, είτε των εθνικιστών αποσχιστών, ο αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος Αλμπέρτο Φεϊχό ζήτησε από τον ηγέτη του Σοσιαλιστικού Κόμματος και προσωρινό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ να συναντηθούν για να συζητήσουν το ενδεχόμενο ενός μεγάλου συνασπισμού.
Ο τελευταίος απάντησε θετικά, πλην όμως τοποθέτησε αυτήν την συνάντηση για μετά την εκλογή προέδρου της Βουλής. Είχε τον σκοπό του, αφού είχε στα σκαριά άλλη μια ανίερη συμμαχία, θέτοντας ουσιαστικά την χώρα υπό ομηρία!
Στις εκλογές, το Λαϊκό Κόμμα του Φεϊχό βρέθηκε στην πρώτη θέση, εξασφαλίζοντας 137 έδρες – 48 περισσότερες από την προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Σάντσεθ διαθέτει 122 έδρες. Το ακροδεξιό VOX, βρέθηκε με 33 έδρες. Η Sumar (πλατφόρμα της Ενωμένης Αριστεράς) της Ντίαθ (που κατάπιε τους Podemos) έλαβε μόλις το 12,2% των ψήφων και 31 έδρες.
Το καταλανικό ERC, σύμμαχός του Σάντσεθ, πλην όμως ιδιαίτερα πιεστικός και απαιτητικός, βρέθηκε με 7 έδρες. Άλλες τόσες κέρδισε το σκληροπυρηνικό καταλανικό κόμμα Junts του υπόδικου Κάρλες Πουτζεμόντ. Το Bildu, το βασκικό εθνικιστικό κόμμα που υπήρξε ο πολιτικός βραχίονας της τρομοκρατικής οργάνωσης ΕΤΑ εξασφάλισε 6 έδρες, ενώ το άλλο βασκικό κόμμα, το PNV, αντίπαλο του Bildu, 5.
Οι Σοσιαλιστές διάλεξαν το πιο σκοτεινό μονοπάτι
Για την Ισπανία δύο δρόμοι υπάρχουν: Είτε τα δύο θεσμικά κόμματα θα σχηματίσουν κυβέρνηση, είτε θα έχουμε μια εκδοχή ακόμη χειρότερη από αυτήν της προηγούμενης συνεργασίας Σοσιαλιστών και Podemos. Κι’ αυτό διότι ο λογαριασμός δεν βγαίνει χωρίς την συνεργασία των ακραίων αποσχιστών της Καταλονίας, ακόμη και στην περίπτωση που θα συνασπίζονταν όλοι οι υπόλοιποι. Χωρίς δηλαδή τις 7 ψήφους των Junts, το Σοσιαλιστικό Κόμμα και οι σύμμαχοί του δεν διαθέτουν παρά 171 ψήφους, σε μια Βουλή των 350 μελών.
Σε αντίθεση με τον Φεϊχό που συγκρούστηκε με τους ακροδεξιούς του VOX, με τη στάση του στην εκλογή προέδρου της Βουλής ο Σάντσεθ έδειξε ότι προτιμά το δεύτερο και πιο ολισθηρό και σκοτεινό μονοπάτι. Ήδη, οι αποσχιστές είχαν τα πρώτα κέρδη προκειμένου να ψηφίσουν την Αρμενγκόλ, σοσιαλίστρια βουλευτή από της Βαλεαρίδες και πρώην πρόεδρο αυτής της Αυτονομίας.
Ήταν αυτή η δεύτερη φορά στην Ιστορία της χώρας που η προεδρία της Βουλής βρέθηκε στα χέρια βουλευτή που δεν προέρχεται από την πλειοψηφία. Είχε συμβεί και το 2016, όταν εξελέγη ο επίσης σοσιαλιστής Πάτξι Λόπεθ. Αλλά αυτό τότε ήταν αποτέλεσμα της συμφωνίας Λαϊκού Κόμματος, Σοσιαλιστών και Ciudadanos, που πλέον έχουν εξαφανιστεί από το στερέωμα μαζί με τους Podemos.
Η ψηφοφορία για την προεδρία της Βουλής έδειξε ότι υπάρχει μια σταθερή συμμαχία μεταξύ της Αριστεράς και των αποσχιστών. Αντίθετα, όταν ο αρχηγός της ακροδεξιάς Αμπασκάλ πρότεινε στο Λαϊκό Κόμμα υποστήριξη στη Βουλή χωρίς συμμετοχή στην κυβέρνηση και με μοναδικό αντάλλαγμα μια από τις τέσσερις θέσεις αντιπροέδρου της Βουλής, ο Φεϊχό αρνήθηκε. Με αποτέλεσμα το VOX να κατεβάσει δικό του υποψήφιο και η υποψήφια του Λαϊκού Κόμματος και πρώην εκπρόσωπός του Κούκα Γκαμάρα να συγκεντρώσει μόλις 139 ψήφους.
Τα καταλανικά επίσημη γλώσσα στην ΕΕ, στόχος πάντα η ανεξαρτησία!
Αυτό που σε πρώτη φάση κέρδισαν οι Καταλανοί του Πουτζεμόντ – μετά από ολονύχτιες μυστικές διαπραγματεύσεις – ήταν η διεκδίκηση αναγνώρισης της καταλανικής γλώσσας ως… επίσημης γλώσσας της ΕΕ. Και αυτό που περιμένουν από τον Σάντσεθ – και φαίνεται να έχουν λάβει την σχετική υπόσχεση – είναι να αξιοποιηθεί η εκ μέρους της Ισπανίας προεδρία της ΕΕ προς επίτευξη αυτού του σκοπού.
Αυτό οδήγησε σε ποικίλες αντιδράσεις, μεταξύ των οποίων και αυτή της Αυτονομίας της Βαλένθια που τώρα ζητά τον ανάλογο σεβασμό και προς την δική τους γλώσσα! Δηλαδή η Ισπανία ζει τον έναν διχασμό μετά τον άλλον!
Στο μεταξύ οι Καταλανοί ξεκαθαρίζουν πως η επισημοποίηση της γλώσσας τους ήταν το αντάλλαγμα για την ψηφοφορία για πρόεδρο Βουλής. Και τώρα προειδοποιούν πως για να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης θα απαιτήσουν ικανοποίηση και των άλλων αιτημάτων τους – αμνηστία στους καταδικασμένους για την απόπειρα απόσχισης και δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία!
«Στόχος του Junts είναι η ανεξαρτησία της Καταλονίας και όλες οι συμφωνίες που συνυπογράφονται από το κόμμα υπηρετούν την προώθηση αυτού του σκοπού», αναφερόταν σε ανακοίνωση του κόμματος αμέσως μετά την ψηφοφορία στη Βουλή!
Τρομερά πράγματα! Η Ισπανία κινδυνεύει να αποκτήσει μια κυβέρνηση που θα στηρίζεται σ’ αυτούς που θέλουν να… φύγουν από την Ισπανία! Και μάλιστα ενώ λίγες μέρες πριν από τις εκλογές, ο Σάντσεθ είχε ξεκαθαρίσει πως δεν υπάρχει θέμα αμνηστίας, μόνο παροχή χάρης υπό όρους. Και πως όλοι οι Ισπανοί είναι ίσοι απέναντι στο νόμο. Προφανώς κάποιοι είναι… πιο ίσοι!
Όπως φαίνεται, ενόψει της ψηφοφορίας στη Βουλή, υπήρξαν και άλλες δεσμεύσεις.
Το αποκάλυψαν οι ίδιοι οι Καταλανοί – και τα δύο κόμματά τους: Οι Σοσιαλιστές δεσμεύτηκαν για την χρήση των καταλανικών, των βασκικών και των γαλικιανών στη Βουλή – κάτι που έγινε από την πρώτη ημέρα – την διενέργεια εξεταστικής επιτροπής για την παρακολούθηση των Καταλανών ηγετών μέσω του Πήγασος και γενική αμνηστία.
Μια μέρα μετά την ψηφοφορία στη Βουλή, οι Καταλανοί του ERC ξεκαθάρισαν πως η αμνηστία αποτελεί κόκκινη γραμμή για να συνεχιστεί η συνεργασία και σε επίπεδο κυβέρνησης.
Αλαλούμ στην ορκωμοσία
Επικίνδυνα για την ενότητα της Ισπανίας ήταν και όσα τραγελαφικά συνέβησαν κατά την ορκωμοσία των Ισπανών βουλευτών. Δεν υπήρξε ενιαίος όρκος, αλλά ορκίζονταν ένας-ένας και ο καθένας ορκιζόταν σε ό,τι ήθελε!
Ο ένας ορκιζόταν «μέχρι να γίνει πράξη η Καταλανική Δημοκρατία», ο δεύτερος «για την Δημοκρατία των Βάσκων», ο άλλος «για την Ισπανία», ένας τρίτος «για τα δικαιώματα των εργαζομένων», άλλος με τους στίχους «ο λαός της Βαλένθια δεν τρέφεται πλέον με ψίχουλα, θέλουμε ολόκληρο ψωμί», κάποιοι ορκίστηκαν σε «μια νέα δημοκρατική εποχή», άλλοι «για τη δημοκρατία, για την ισότητα και τα κοινωνικά δικαιώματα».
Οι βουλευτές του Junts επανέλαβαν: «Με πίστη στον λαό της Καταλονίας και την εντολή της 1ης Οκτωβρίου και αφοσιωμένοι στην υπεράσπιση όλων των καταπιεσμένων και εξορισθέντων, ορκίζομαι».
Κάποιες γυναίκες βουλευτές ορκίστηκαν σε «μια πολυεθνική και φεμινιστική Ισπανία», κάποιοι άλλοι σε «μια νέα δημοκρατική εποχή» και οι βουλευτές του VOX ορκίστηκαν «Για την Ισπανία»!
Και φυσικά όλα αυτά στις γλώσσες που μόλις είχαν γίνει αποδεκτές ως επίσημες στο ισπανικό κοινοβούλιο.
Το Λαϊκό Κόμμα διαμαρτυρήθηκε, ζητώντας να επαναληφθεί η διαδικασία με την υποχρέωση των βουλευτών να δώσουν ενιαίο όρκο.
Αλλά η μόλις εκλεγείσα Πρόεδρος δήλωσε πως πλέον έχει την απόλυτη εξουσία για ό,τι συμβαίνει στο κοινοβούλιο και πως όλοι οι όρκοι είναι αποδεκτοί και συμβατοί με το Σύνταγμα. Η ίδια πάντως προτίμησε να ορκιστεί ότι θα τηρεί το Σύνταγμα και τους νόμους.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Γερουσία επικράτησε το Λαϊκό Κόμμα, εκλέγοντας με άνετη πλειοψηφία ως Πρόεδρο τον Πέδρο Ρολλάν, ενώ και αυτή τη φορά το VOX δεν κατάφερε να εκλέξει αντιπρόεδρο.
Με τον έλεγχο του τέταρτου πολιτειακού θεσμού, το Λαϊκό Κόμμα ευελπιστεί να λειτουργήσει ως ανάχωμα σε περίπτωση που το σχέδιο διάλυσης της Ισπανίας προχωρήσει. Ωστόσο οι δυνατότητες της Γερουσίας είναι περιορισμένες, καθώς ακόμη και αν ένας νόμος ή μια τροπολογία απορριφθεί, το νομοθέτημα επιστρέφει στη Βουλή και εκεί μπορεί να ξαναψηφιστεί.
Σκληρή κριτική κατά των λαϊκιστών από τους βετεράνους Σοσιαλιστές
Ιδιαίτερη αίσθηση έχει προκαλέσει πάντως η παρέμβαση του βετεράνου του Σοσιαλιστικού Κόμματος, πρώην γενικού γραμματέα του PSM, του σοσιαλιστικού εθνικιστικού καταλανικού κόμματος των Βαλεαρίδων και πρώην δήμαρχος της Πάρλα (περιφέρεια Μαδρίτης), Τομάς Γκόμεθ.
Όπως είπε, ο Φεϊχό έχει δικαίωμα να γίνει πρωθυπουργός αφού είναι ο νικητής των εκλογών. Κάνοντας έκκληση στη λογική και στην ανάγκη θεσμικής και πολιτικής σταθερότητας, κάλεσε μάλιστα το Σοσιαλιστικό Κόμμα να έλθει σε συμφωνία με το Λαϊκό για να αποτραπεί η εξάρτηση της κυβέρνησης από τους ακροδεξιούς ή από τους αυτονομιστές κληρονόμους της ΕΤΑ (αναφερόμενος έτσι στο Bildu, πολιτικό βραχίονα των Βάσκων τρομοκρατών).
«Η συντριπτική πλειοψηφία των σοσιαλιστών ψηφοφόρων δεν θα ήθελε η διακυβέρνηση της Ισπανίας να εξαρτάται από αυτούς που μάχονται το κράτος», είπε χαρακτηριστικά σε μία συνέντευξή του.
Κατηγόρησε μάλιστα τον Σάντσεθ ότι δεν ηγείται του Σοσιαλιστικού Κόμματος, αλλά ενός μπλοκ λαϊκιστών, των οποίων τα συμφέροντα υπηρετεί. Και υποστήριξε ότι τα τελευταία χρόνια τα όργανα του κόμματος δεν λειτουργούν και όσοι διαφωνούν δεν έχουν στην διάθεσή τους τα μέσα για να αντιδράσουν, με αποτέλεσμα ο Σάντσεθ να μην ελέγχεται από κανέναν και να επιβάλει ένα είδος απολυταρχίας.
Απαράδεκτη απαγωγή από έναν δραπέτη
Ακόμη πιο σκληρός στις εκφράσεις του είναι ο Νικολάς Ρεντόντο, άλλοτε γενικός γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος στη Χώρα των Βάσκων, που δεν δίστασε να πει πως στη Βουλή γράφτηκε μια από τις πιο ντροπιαστικές σελίδες της πρόσφατης Ιστορίας της Ισπανίας.
«Είναι πολύ ανυπόφορο το γεγονός ότι η κυβέρνηση της Ισπανίας επιτρέπει στον εαυτό της να απαχθεί από έναν δραπέτη», δήλωσε, προσθέτοντας πως είναι απαράδεκτο να εξαρτάται η χώρα από έναν φυγόδικο.
Όπως επίσης είπε, «η συμφωνία όλων των αντισυνταγματικών κομμάτων επικράτησε κατά την ψηφοφορία στη Βουλή και θα λειτουργήσει και για τον σχηματισμό της κυβέρνησης του Πέδρο Σάντσεθ. Οι λεγόμενοι προοδευτικοί μας πάνε πίσω στον 19ο αιώνα, στον εγωιστικό, ξενοφοβικό και αντιευρωπαϊκό εθνικιστικό φονταμενταλισμό».
Προχώρησε ακόμη περισσότερο: «Αυτό που θα επέτρεπε στους Ισπανούς να κοιμούνται ήσυχοι θα ήταν μια συμφωνία μεταξύ των θεσμικών κομμάτων, αποτρέποντας έτσι νέα προσφυγή στις κάλπες, αλλά και αποφεύγοντας την ατιμία να εξαρτώνται από έναν φυγόδικο».
Σε διαφορετική περίπτωση, «η ισότητα, η ελευθερία, ο σεβασμός των νόμων και οι δημοκρατικές κατακτήσεις αναστέλλονται στην Ισπανία, η πιθανότητα μιας μεταρρυθμιστικής πολιτικής, που θα καταστήσει την Ισπανία χώρα ικανή να αντιμετωπίσει το μέλλον, καταργήθηκε».
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα, ο Βασιλιάς θα ξεκινήσει την Δευτέρα κύκλο διαβουλεύσεων για να διαπιστώσει αν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για σχηματισμό κυβέρνησης, την ώρα που ο Σάντσεθ επιδιώκει να ηγηθεί άλλης μιας κυβέρνησης ηττημένων, που για τον ηγέτη του Λαϊκού Κόμματος Αλμπέρτο Φεϊχό θα είναι πιο καταστροφική από μια νέα προσφυγή στις κάλπες…
* Η Σοφία Βούλτεψη είναι Βουλευτής Β3 Νοτίου Τομέα Αθηνών, υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, δημοσιογράφος