Στις 24 Μαρτίου, το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της ΕΕ αποφάσισε ομόφωνα την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία. Το συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών των «27» επιβεβαίωσε, επίσης ομόφωνα, την παραπάνω απόφαση στις 26 Απριλίου.
Το επόμενο βήμα θα έπρεπε, θεωρητικά, να γίνει στις 10 Νοεμβρίου, στο προγραμματισμένο νέο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, με τον καθορισμό του πλαισίου των διαπραγματεύσεων με τα δύο υποψήφια προς ένταξη κράτη-μέλη. Στην πράξη, όμως, φαίνεται πως υπάρχουν σοβαρά εμπόδια, τα οποία ενδέχεται να «εκτροχιάσουν» τη διαδικασία, για μια ακόμη φορά.
Η αιτία, όσον αφορά τα Σκόπια, βρίσκεται στο γεγονός ότι η Σόφια δεν φαίνεται διατεθειμένη να δώσει το πράσινο φως και να διασφαλίσει την απαιτούμενη ομοφωνία. «Το πρόβλημα είναι ότι, σύμφωνα με εμάς, το Σύμφωνο Φιλίας, Καλής Γειτονίας και Συνεργασίας ανάμεσα στην Βουλγαρία και τη Βόρεια Μακεδονία δεν εφαρμόζεται ενδελεχώς», δήλωσε χαρακτηριστικά την Τετάρτη, 28 Οκτωβρίου, η υπουργός Εξωτερικών της πρώτης.
Η απειλή της Σόφιας
Η Εκατερίνα Ζαχαρίεβα αναφερόταν στη διμερή συμφωνία που υπογράφηκε τον Αύγουστο του 2017. Πριν, δηλαδή, τη Συμφωνία των Πρεσπών και τη συνταγματική αναθεώρηση με βάση την οποία άλλαξε το όνομα της γειτονικής χώρας, που μέχρι τότε, όπως είναι γνωστό, ήταν Δημοκρατία της Μακεδονίας.
Εξέφραζε, έτσι, με τον πλέον επίσημο τρόπο, την ανησυχία και τις ενστάσεις της κυβέρνησης του Μπόικο Μπορίσοφ για «εθνικές και γλωσσικές εκκρεμότητες» που απειλούν τη Βουλγαρία, καθώς είναι γνωστό ότι η «μακεδονική ταυτότητα και γλώσσα» στα οποία αναφέρεται η Β. Μακεδονία θεωρούνται εκεί ως «τεχνητά κατασκευάσματα».
Από την πλευρά τους, τα Σκόπια τηρούν χαμηλούς τόνους και διαμηνύουν πως είναι πρόθυμα να δώσουν τις αναγκαίες... διευκρινίσεις, προκειμένου να ξεκινήσει επιτέλους η ενταξιακή πορεία προς την ΕΕ. Μάλιστα, ο υπουργός Εξωτερικών, Μπουγιάρ Οσμάνι, εμφανίστηκε έτοιμος να προσθέσει στο σύμφωνο του 2017 ένα παράρτημα με το οποίο θα ξεκαθαρίζεται πως δεν υπάρχει ουδεμία διεκδίκηση σε βάρος της Βουλγαρίας.
Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ – ο οποίος πρόσφατα σχημάτισε τη νέα κυβέρνηση με οριακή πλειοψηφία – βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τη Σόφια, με σκοπό να πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη πριν τις 10 Νοεμβρίου και να ξεμπλοκάρει τη διαδικασία. Αυτό, όμως, δεν θα είναι καθόλου εύκολο, για πολλούς λόγους.
Ένας από αυτούς είναι και οι εσωτερικοί πολιτικοί συσχετισμοί στα Σκόπια και οι λεπτές ισορροπίες στην κυβέρνηση. Είναι γνωστό, εξάλλου, ότι ο Μπορίσοφ αντιμετωπίζει θύελλα διαμαρτυριών και έντονες πιέσεις να παραιτηθεί και γι' αυτό έχει περισσότερη ανάγκη παρά ποτέ τη στήριξη του εθνικιστικού κόμματος και εταίρου του Ενωμένοι Πατριώτες (VMRO), ο επικεφαλής του οποίου, Κράσιμιρ Καρακατσάνοφ, έχει απειλήσει να άρει την εμπιστοσύνη του στην περίπτωση που δεν ασκηθεί βέτο στην ενταξιακή πορεία της Β. Μακεδονίας ή η τελευταία δεν αλλάξει εκ νέου το σύνταγμά της.
Πρόβλημα και με Αλβανία
Πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι προβλήματα υπάρχουν και όσον αφορά την Αλβανία. Με το πολιτικό σκηνικό να μυρίζει μπαρούτι, τις συγκρούσεις ανάμεσα στον πρωθυπουργό (Έντι Ράμα), τον πρόεδρο (Ιλίρ Μέτα) και την αντιπολίτευση (Δημοκρατικό Κόμμα) να μαίνονται και πολλούς να θεωρούν ότι οι εκλογές της 25ης Απριλίου 2021 είναι στον «αέρα», οι Βρυξέλλες δεν μοιάζουν διατεθειμένες να βάλουν μπροστά τις διαπραγματεύσεις, προσθέτοντας ένα ακόμη πρόβλημα στην ατζέντα τους.
Πρακτικά, λοιπόν, το σενάριο της νέας αναβολής στο σήριαλ της διεύρυνσης της ΕΕ με χώρες από τα δυτικά Βαλκάνια κερδίζει έδαφος.
