Όπως το εκλογικό σύστημα ανάδειξης προέδρου στις Ηνωμένες Πολιτείες, έτσι και οι εσωκομματικές αναμετρήσεις που προηγούνται για την ανάθεση του χρίσματος στους υποψηφίους χαρακτηρίζονται από βαθμό περιπλοκότητας που σχεδόν προκαλεί ίλιγγο. Όμως, οι προκριματικές των Ρεπουμπλικανών στη Νεβάδα έρχονται να ανεβάσουν τα… στάνταρ. Σήμερα η πολιτεία ψηφίζει χωρίς το όνομα του Ντόναλντ Τραμπ στα ψηφοδέλτια. Και την Πέμπτη ξαναψηφίζει δίχως να είναι «παρούσα» η Νίκι Χέιλι.
Πίσω από το παράδοξο βρίσκεται η διαμάχη ανάμεσα στις πολιτειακές αρχές και το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα της Νεβάδα για τον τρόπο επιλογής των προεδρικών υποψηφίων -τυπικές εκλογές με κάλπη και ψηφοδέλτιο (primary) ή κομματικές συνελεύσεις (caucus). Μία διαμάχη που -με «δάκτυλο» Τραμπ- κατέληξε σε μία πρωτοφανή κατάσταση με τη διεξαγωγή δύο χωριστών αναμετρήσεων, τους ψηφοφόρους σε σύγχυση και την έκβαση προκαθορισμένη υπέρ του υπόδικου πρώην προέδρου.
Η σημερινή ψηφοφορία που διοργανώνουν οι πολιτειακές αρχές της Νεβάδα, τυπικές εκλογές με ψηφοδέλτια και κάλπες, δεν «μετράει» επίσημα στην κούρσα για το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Σε αυτήν μετέχει η Νίκι Χέιλι και όχι ο Τραμπ. «Αντίπαλός» της είναι ψηφοδέλτιο που αναγράφει «κανένας από τους παραπάνω υποψηφίους», και αυτό το ψηφοδέλτιο καλεί η εκστρατεία Τραμπ και το GOP της Νεβάδα τους ψηφοφόρους να ρίξουν για να μην της δώσουν μία συμβολική νίκη σε αριθμούς.
Η αναμέτρηση που «μετράει» είναι οι κομματικές συνελεύσεις της Πέμπτης που διοργανώνει το ίδιο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, στις οποίες ο Τραμπ φιγουράρει μόνος και έχει εγγυημένη τη νίκη και τους 26 αντιπροσώπους που αντιστοιχούν στην πολιτεία.
Τα αποτελέσματα των προκριματικών καθορίζουν τη σύνθεση των αντιπροσώπων στο εθνικό συνέδριο κάθε κόμματος. Για την εξασφάλιση του ρεπουμπλικανικού χρίσματος στο συνέδριο του Ιουλίου στο Μιλγουόκι απαιτείται η συγκέντρωση της πλειονότητας των ψήφων των συνολικά 2.429 αντιπροσώπων των αμερικανικών πολιτειών.
Στην κούρσα για το προεδρικό χρίσμα αμφότερων Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών, οι αναμετρήσεις παραδοσιακά διεξάγονται είτε με τυπικές εκλογές, είτε μέσω κομματικών συνελεύσεων - τα αποκαλούμενα caucuses, με την ακριβή προέλευση του όρου να αναζητείται έως και σήμερα από τους ιστορικούς. Οι πρώτες διοργανώνονται από την εκάστοτε πολιτεία, οι δεύτερες από τα πολιτικά κόμματα.
Οι περισσότερες αμερικανικές πολιτείες έχουν απομακρυνθεί από τη διαδικασία του caucus, κατά την οποία ψηφοφόροι συγκεντρώνονται σε προκαθορισμένους χώρους και κατόπιν ομιλιών και συζητήσεων χωρίζονται σε ομάδες και ψηφίζουν τον υποψήφιο της προτίμησής τους, κάποιες φορές με ανάταση χειρός.
Οι πολιτείες και τα εδάφη των ΗΠΑ όπου ακόμη ψηφίζουν μέσω caucus είναι Αϊόβα, Νεβάδα, Βόρεια Ντακότα, Ουϊόμινγκ, Κεντάκι (μόνο για τους Ρεπουμπλικάνους), Αμερικανική Σαμόα, Αμερικανικές Παρθένοι Νήσοι και Γκουάμ. Μετέχουν κυρίως εγγεγραμμένα μέλη του κόμματος, σε αντίθεση με τα primaries που μπορεί να είναι ανοιχτά και σε ανεξάρτητους ψηφοφόρους, όπως στις πρόσφατες κάλπες του Νιου Χάμσαϊρ όπου και είχε εναποθέσει τις ελπίδες της η Νίκι Χέιλι για ένα πιο ευνοϊκό αποτέλεσμα από αυτό που τελικά εξασφάλισε. Η εκλογή μέσω caucus είναι διαδικασία απαρχαιωμένη και πιο χρονοβόρα, γεγονός που έχει αντίκτυπο στην προσέλευση, και συχνά μπορεί να καταλήξει χαοτική.
Από την άλλη ευνοεί υποψηφίους με πιο πιστούς και αποφασισμένους υποστηρικτές, διατεθειμένους να αφιερώσουν ώρες για να καταγραφεί η ψήφος τους, όπως ακριβώς η βάση του κινήματος του MAGA του Ντόναλντ Τραμπ.
Εξ ου και οι πιέσεις που ασκήθηκαν από την εκστρατεία του προς τους επικεφαλής των Ρεπουμπλικανών στη Νεβάδα να μην κάνουν πίσω και ουσιαστικά να αψηφήσουν ψηφισμένη πολιτειακή νομοθεσία που κατήργησε το caucus υπέρ των τυπικών εκλογών.
Η Νίκι Χέιλι έχει εξ αρχής αρνηθεί να μετάσχει μιλώντας για διαδικασία «στημένη» από τους επικεφαλής του GOP στην πολιτεία ώστε να δώσουν τη νίκη στον Τραμπ. Δεν διεξήγαγε εκστρατεία, ούτε και διέθεσε κονδύλια στη Νεβάδα.
Η πολιτεία των δυτικών ΗΠΑ δίνει εδώ και δεκαετίες το χρίσμα στους Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους μέσω κομματικών συνελεύσεων. Ωστόσο, έπειτα από καθυστερήσεις στην έκδοση των αποτελεσμάτων στις προκριματικές του 2020, ψηφίστηκε το επόμενο έτος νομοθεσία για να περάσει η Νεβάδα στο μοντέλο των τυπικών εκλογών.
Οι Ρεπουμπλικανοί της πολιτείας αντιτάχθηκαν στην αλλαγή επιμένοντας ότι οι Δημοκρατικοί νομοθέτες δεν θα καθόριζαν τη διαδικασία επιλογής των αντιπροσώπων τους. Προσέφυγαν δικαστικά και έχασαν, όμως χάρη σε μία καίρια παράλειψη στη νομοθεσία μπόρεσαν να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες Τραμπ.
Ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να διεξαχθούν primaries, αλλά δεν ορίζει πώς το κόμμα κατανέμει τους αντιπροσώπους του. Και έτσι οι Ρεπουμπλικανοί αποφάσισαν ότι οι αντιπρόσωποι θα κατανεμηθούν μέσω caucus. Επέβαλαν δε ότι για να μετάσχει στην αναμέτρηση κάθε υποψήφιος πρέπει να καταβάλλει το ποσό των 55.000 δολαρίων. Πέραν της Χέιλι, και άλλοι υποψήφιοι που εν τω μεταξύ αποσύρθηκαν, ανάμεσά τους οι Μάικ Πενς και Τιμ Σκοτ, είχαν εδώ και καιρό γνωστοποιήσει ότι δεν θα μετάσχουν στη διαδικασία.
Σε κανέναν δεν έχουν διαφύγει οι στενοί δεσμοί που συνδέουν τον πρόεδρο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της Νεβάδα Μάικλ Μακ Ντόναλντ και άλλους αξιωματούχους με την εκστρατεία του Τραμπ. Οι επικεφαλής του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος της Νεβάδα είχαν λάβει πρόσκληση πέρυσι να επισκεφθούν το θέρετρο Μαρ-α-Λάγκο του Τραμπ για ιδιωτικές συνομιλίες, καθώς η πλευρά Τραμπ είχε αρχίσει να πιέζει επιθετικά αναφορικά με τη διαδικασία των προκριματικών.
Μετά από όλα αυτά, και με δεδομένη την ακλόνητη στήριξη του κινήματος MAGA, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η νίκη Τραμπ στη Νεβάδα θα είναι σαρωτική. Το 2016 είχε κερδίσει τις εκλογές στην πολιτεία με σχεδόν 46% των ψήφων, με μεγάλη διαφορά από τους πλησιέστερους ανταγωνιστές του, τον γερουσιαστή της Φλόριντα Μάρκο Ρούμπιο και τον γερουσιαστή του Τέξας Τεντ Κρουζ.
H Nίκι Χέιλι από πλευράς της αντιστέκεται στις πιέσεις που δέχεται να αποσυρθεί και εστιάζει στις κάλπες της 24ης Φεβρουαρίου στη Νότια Καρολίνα. Στην πολιτεία καταγωγής της, όπου έχει διατελέσει κυβερνήτης για δύο θητείες, υπολείπεται κατά 26 μονάδες του Ντόναντ Τραμπ σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση της Washington Post.
Προκριματικές εκλογές στη Νεβάδα διεξάγουν σήμερα και οι Δημοκρατικοί, με δεδομένη την επικράτηση του Τζο Μπάιντεν.
