Τριάμισι εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις εστίες τους στο Αφγανιστάν και βρίσκονται εντός της χώρας. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προειδοποίησε πως περίπου 500.000 Αφγανοί μπορεί να φύγουν από τη χώρα μέχρι το τέλος του χρόνου, καλώντας τις γειτονικές χώρες να διατηρήσουν ανοιχτά τα σύνορα τους. Ωστόσο, τόσο το Ιράν, όσο και το Πακιστάν έχουν λάβει ιδιαίτερα μέτρα για την παύση των μεταναστευτικών ροών προς το εσωτερικό τους.
Βέβαια, περίπου 2.2 εκατομμύρια Αφγανοί πρόσφυγες ήδη βρίσκονται σε γειτονικές χώρες. Ακόμα και πριν την αστραπιαία προέλαση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και την κατάληψη της πρωτεύουσας, παραπάνω από 550.000 άνθρωποι είχαν αναγκαστεί να αφήσουν τα σπίτια τους, λόγω των συγκρούσεων. Περίπου 1.5 εκατομμύριο Αφγανοί έχουν βρεθεί στο Πακιστάν και περίπου 800.000 βρίσκονται στο Ιράν, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Στη Γερμανία βρίσκονται κοντά στους 180.000 ενώ στην Τουρκία θεωρητικά βρίσκονται περίπου 100.000 Αφγανοί, αν κι εκτιμήσεις αναφέρουν πως οι πραγματικοί αριθμοί είναι πολύ μεγαλύτεροι στην πραγματικότητα.
Η Τουρκία βέβαια έχει μία εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση για τις προσφυγικές ροές από το Αφγανιστάν. Σε σχέση με την πολιτική των «ανοικτών θυρών» που είχε αναγγείλει ο Ερντογάν όταν εκτυλισσόταν ο εμφύλιος στη Συρία, τώρα επιστρατεύει πολλές μεθόδους ώστε να αποτρέψει την είσοδο των Αφγανών προσφύγων στη χώρα, λόγω των πολιτικών δυσκολιών του στο εσωτερικό.
Σύμφωνα με αναφορές, έχουν ήδη ολοκληρωθεί 150 χιλιόμετρα του τείχους που χτίζει η Τουρκία στα σύνορα της με το Ιράν, όπου βρίσκονται οι βασικές μεταναστευτικές διαδρομές, ενώ σκάβονται τάφροι, τοποθετούνται συρματοπλέγματα και φτιάχνονται οδοφράγματα περιμετρικά των αστικών κέντρων.
Αλλά, ούτε είναι εύκολο να εγκαταλείψει κάποιος τη χώρα. Οι Ταλιμπάν ελέγχουν όλα τα βασικά περάσματα με τις γειτονικές χώρες και φαίνεται να επιτρέπουν την έξοδο, μόνο σε όσους έχουν τα απαραίτητα έγγραφα για να κατευθυνθούν εκτός χώρας. Το φονταμενταλιστικό ισλαμικό κίνημα που εγκαθιδρύει το καθεστώς του στο Αφγανιστάν έχει προαναγγείλει γενική αμνηστία, προσπαθώντας να συγκρατήσει τα κύματα εξόδου, όσων φοβούνται την επανάληψη της απάνθρωπης διακυβέρνησης μέχρι το 2001 από τους Ταλιμπάν. Βέβαια, ήδη παρατηρούνται μεγάλες συγκεντρώσεις ανθρώπων στα σύνορα, κυρίως με το Πακιστάν.
Είναι εμφανές πως η Δύση βλέπει αμυντικά τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, προσπαθώντας ωστόσο να ακολουθήσει μία διαφορετική οδό, τόσο στην υποδοχή των προσφύγων, όσο και στην αντιμετώπιση των δικτύων διακινητών. Αρκετές χιλιάδες Αφγανοί έχουν μεταφερθεί εκτός Αφγανιστάν με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και τη Μεγάλη Βρετανία και άλλες χώρες.
Υπάρχουν προτάσεις να στηριχθούν οι γειτονικές χώρες, ώστε οι πρόσφυγες να παραμένουν κοντά στην πατρίδα τους και να είναι ευκολότερος ο επαναπατρισμός τους. Ωστόσο, το πως θα γίνει αυτό, όταν οι σχέσεις των δυτικών με το Ιράν παραμένουν επί ξύρου ακμής λόγω του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης και στις σχέσεις με το Πακιστάν κυριαρχεί η αναξιοπιστία, παραμένει άγνωστο.
Εν τω μεταξύ η κατάσταση στο Αφγανιστάν γίνεται όλο και πιο απελπιστική. Οι ένοπλες ληστείες και οι επιθέσεις είναι καθημερινό φαινόμενο, η ανεργία καλπάζει, ενώ σχεδόν ο μισός πληθυσμός βρίσκεται στα όρια της πείνας σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία. Σε αυτές τις συνθήκες, η απόγνωση των ανθρώπων στο Αφγανιστάν θα συνεχίσει να τους οδηγεί στο άγνωστο, επικίνδυνο και συχνά θανατηφόρο, δρόμο της μετανάστευσης.
