Η ριζική στροφή στο μεταναστευτικό και την πολιτική ασύλου με υπογράφων τον Φρίντριχ Μερτς των Χριστιανοδημοκρατών και συνυπογράφουσα την εθνικολαϊκιστική Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) βάζει «φωτιά» στο πολιτικό σκηνικό της Γερμανίας λιγότερο από τέσσερις εβδομάδες πριν στηθούν οι κάλπες για μία καθοριστική εκλογική αναμέτρηση που δύναται να έχει καταλυτικό αντίκτυπο για ολόκληρη την Ευρώπη. Για πρώτη φορά στην ιστορία του ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου υιοθετείται πρόταση με τις ψήφους της Άκρας Δεξιάς και έπεται την Παρασκευή η κατάθεση σχετικού νομοσχεδίου.
Το μακροχρόνιο ταμπού έσπασε στο «βωμό» του μεταναστευτικού. Πόσο κινδυνεύει με περαιτέρω διάβρωση το παραδοσιακό «τείχος ασφαλείας» των δημοκρατικών δυνάμεων της Γερμανίας έναντι όποιας μορφής συνεργασίας με την Άκρα Δεξιά; Ποια μηνύματα πιθανώς εκπέμπονται από το Βερολίνο αν όχι για την επομένη της 23ης Φεβρουαρίου αλλά για το μέλλον, με φόντο και τους ανέμους που πνέουν στη Βιέννη; Και ποια η επίπτωση αυτής καθαυτής της ριζικής αναθεώρησης της μεταναστευτικής πολιτικής που προωθεί η CDU και η οποία καταγγέλλεται ότι αντίκειται στους ευρωπαϊκούς κανονισμούς και συνθήκες;
Ο επικεφαλής της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης (CDU) και ως όλα δείχνουν επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, δεν πρόκειται να συνεργαστεί σε ένα μετεκλογικό συνασπισμό με την AfD, των ξενόφοβων, φιλορωσικών και νεοναζιστικών συνιστώσεων, όσο και αν η Αλίς Βάιντελ θα το ήθελε.
Με το μεταναστευτικό να έχει καταστεί το υπ’ αριθμόν ένα ζήτημα της προεκλογικής εκστρατείας και κυρίαρχη ανησυχία των Γερμανών, η κίνηση Μερτς αποσκοπεί στην αποκατάσταση της Χριστιανοδημοκρατικής/Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CDU/CSU) ως πιο συντηρητικής πολιτικής δύναμης, ακυρώνοντας μεγάλο μέρος της κληρονομιάς της φιλελεύθερης, επί πολλά χρόνια αντιπάλου του, Άνγκελα Μέρκελ. Ο Φρίντριχ Μερτς θεωρεί ότι μια τέτοια «διόρθωση πορείας» είναι απαραίτητη για να εμποδίσει την AfD να διευρύνει την υποστήριξή της στις δημοσκοπήσεις πέρα από τα σημερινά επίπεδα του 20%.
Είναι ένα ριψοκίνδυνο στοίχημα όμως και μία στρατηγική που ενέχει κινδύνους πρωτίστως ως προς το ενδεχόμενο να συμβάλλει εν τέλει στην «κανονικοποίηση» της AfD και του μηνύματός της. Ήδη η Αλίς Βάιντεν μιλά για «μία ιστορική ημέρα για τη Γερμανία».
Η γνωστή ζώνη «Brandmauer», που εγγυάται ότι ο δημοκρατικός χώρος κρατά απομονωμένη την Άκρα Δεξιά, περικλείει και τη μη αποδοχή των ψήφων της για την υιοθέτηση νομοθεσίας. Και αυτό χθες «έσπασε», μαζί με προγενέστερες σχετικές υποσχέσεις Μερτς, όταν υποστηρίχθηκε στη Μπούντεσταγκ από την AfD το (μη δεσμευτικό, ακόμη) σχέδιο πέντε σημείων που περιλαμβάνει το μόνιμο κλείσιμο των συνόρων της Γερμανίας και την απόρριψη όλων των μεταναστών και αιτούντων άσυλο από όπου και αν προέρχονται, καθώς και τη διεύρυνση των εξουσιών των αρχών ασφαλείας, ώστε να διευκολύνουν τη διαδικασία απόρριψης και μαζικών απελάσεων.
Ο επικεφαλής των Χριστιανοδημοκρατών παρεξέκλινε σε αυτή την πτυχή από την «Brandmauer» προβάλλοντας το σκεπτικό ότι ουσιαστικά περιορίζει την ικανότητα της κεντροδεξιάς να υλοποιήσει τις πολιτικές που ζητούν πολλοί κεντρώοι ψηφοφόροι μετά τις πρόσφατες επιθέσεις σε Μανχάιμ, Ζόλινγκεν, Μαγδεμβούργο και Ασάφενμπουργκ, με αποτέλεσμα να ενισχύεται η δυσαρέσκεια από την οποία «τρέφεται» η AfD. Η πρόταση «πέρασε» με 348 ψήφους υπέρ, 345 κατά και δέκα αποχές· υπερψήφισαν και οι Φιλελεύθεροι (FDP), ενώ απείχε η λαϊκιστική αριστερή συμμαχία της Ζάρα Βάγκενγκνεχτ. Ανακοινώνοντας ότι την Παρασκευή φέρνει προς ψήφιση και σχετικό νομοσχέδιο, ο Μερτς ανέφερε ότι δεν επιδιώκει (αλλά και πάλι θα αποδεχθεί) να αποκτήσει πλειοψηφία με τη στήριξη της AfD, και αντίθετα ελπίζει ότι κάποια από τα κυρίαρχα κόμματα θα τον ακολουθήσουν.
Από το βήμα της Μπούντεσταγκ ο απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς προειδοποίησε ότι η σύμπραξη με την Ακροδεξιά θα ήταν «ασυγχώρητο λάθος», καλώντας τον Φρίντριχ Μερτς «να μην πέσει στην παγίδα» να εξαρτάται από την υποστήριξη της AfD για να περάσουν οι προτάσεις του για την αυστηροποίηση της μεταναστευτικής πολιτικής, τις οποίες και χαρακτήρισε «ψευδολύσεις» που θα βλάψουν τη θέση της Γερμανίας στην Ευρώπη και θα υπονομεύσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Σολτς υπεραμύνθηκε του δικαιώματος στο άσυλο, τονίζοντας ότι ιδίως με την έλευση του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες, η ευρωπαϊκή ενότητα είναι πιο σημαντική από ποτέ. Επισήμανε πως το κοινό σύστημα ασύλου της ΕΕ είναι αυτό που θα βοηθήσει στην καλύτερη προστασία των εξωτερικών συνόρων (σαφώς το σχέδιο Μερτς αγγίζει τις χώρες πρώτες υποδοχής και την Ελλάδα) για να προειδοποιήσει ότι πολιτικές που απομακρύνονται από το ευρωπαϊκό πλαίσιο θα διασπάσουν την αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών-μελών και θα οδηγήσουν σε φαινόμενα ντόμινο.
Οι προτάσεις της CDU παραβιάζουν το Δίκαιο της ΕΕ, κάτι που κανένας Γερμανός καγκελάριος μεταπολεμικά από τον Κόνραντ Αντενάουερ έως την Άνγκελα Μέρκελ δεν θα έκανε ποτέ, ανέφερε ο Σολτς. Καταδίκασε ως φρικτή και τερατώδη πράξη την επίθεση της περασμένης εβδομάδας στο Ασάφενμπουργκ, επιχειρηματολόγησε ότι η κυβέρνησή του έχει αυξήσει τον αριθμό των απελάσεων και είναι η μόνη στην Ευρώπη που απέλασε καταδικασθέντες για εγκλήματα πίσω στο Αφγανιστάν, επέβαλε η ίδια προσωρινούς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα -«δοκιμάζοντας τα όρια όσων επιτρέπουν το Σύνταγμα και οι ευρωπαϊκές Συνθήκες», όπως είπε αναφερόμενος ιδίως στην επαναφορά προσωρινών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα της ΕΕ, για να προσθέσει ότι «είναι όμως σαφές πως δεν μπορούμε και δεν πρέπει να υπερβούμε τον ισχύοντα νόμο».
«Κατανοώ όλους όσοι λένε ‘αρκετά’. Είμαι και εγώ εξοργισμένος», ανέφερε ο Όλαφ Σολτς, αλλά παράλληλα επέμεινε πως και οι τέσσερις αιματηρές επιθέσεις που συντάραξαν τη Γερμανία «θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί» βάσει των υφιστάμενων νόμων, οι οποίοι -υπογράμμισε- είχαν αυστηροποιηθεί επί κυβέρνησης του, εφόσον οι νόμοι αυτοί είχαν εφαρμοστεί σωστά και γρήγορα από τις αρχές των κρατιδίων στα οποία έλαβαν χώρα οι επιθέσεις, τα οποία κυβερνώνται από τα κόμματα της Χριστιανικής Ένωσης CDU/CSU.
Προειδοποίησε ακόμη ο απερχόμενος καγκελάριος πως όταν πέσει το «τείχος ασφαλείας», ανοίγει ο δρόμος για την είσοδο ακροδεξιών κομμάτων στην κυβέρνηση «δείχνοντας» στη γειτονική Αυστρία, όπου οι συντηρητικοί, όπως ανέφερε, αθέτησαν τις προεκλογικές υποσχέσεις τους να μην συνεργαστούν με το ακροδεξιό FPÖ, αλλά τώρα είναι στα πρόθυρα σύναψης συνασπισμού μαζί του. Παρέπεμψε ακόμη στην επιστολή των επικεφαλής της Προτεσταντικής και της Καθολικής Εκκλησίας της Γερμανίας, που προειδοποιούν πως το κόμμα απομακρύνεται από τον όρο «χριστιανικό» που φέρει το όνομά του με την έμμεση συνεργασία με την Άκρα Δεξιά και τα σκληρά μέτρα κατά των μεταναστών.
Λαμβάνοντας το λόγο και περνώντας στην αντεπίθεση, ο Φρίντριχ Μερτς αν και αναγνώρισε πως οι προτάσεις του μπορεί να λάβουν την υποστήριξη της πλειοψηφίας, εν μέρει λόγω των ψήφων της Άκρας Δεξιάς, κάτι που θα τον κάνει να νιώσει «εξαιρετικά άβολα», υποστήριξε ότι μια σωστή απόφαση δεν χάνει την εγκυρότητά της με βάση το ποιος την υποστηρίζει, ενώ παράλληλα επανέλαβε σε υψηλούς τόνους πως «ολόκληρο το σύστημα μετανάστευσης και ασύλου της ΕΕ έχει καταστεί δυσλειτουργικό» και θα αναλάβει δράση.
Ο Μερτς δήλωσε ότι η Γερμανία αντιμετωπίζει «τεράστιο πρόβλημα εγκληματικότητας από ξένους, ιδίως μεταξύ των αιτούντων άσυλο» και κατακεραύνωσε την κυβέρνηση Σολτς για το χειρισμό του μεταναστευτικού ζητήματος. «Πόσοι ακόμα άνθρωποι πρέπει να δολοφονηθούν; Πόσα ακόμη παιδιά πρέπει να πέσουν θύματα τέτοιων πράξεων βίας για να πιστέψετε ότι πρόκειται για απειλή για τη δημόσια ασφάλεια και τάξη;», είπε σε υψηλούς τόνους, προσθέτοντας ότι δεν πρόκειται πλέον να αφήσει άλλα κόμματα να υπαγορεύουν ποιες προτάσεις και με τι στήριξη τίνος μπορούν να επικυρώνονται.
Οι Πράσινοι κινήθηκαν στη γραμμή των Σοσιαλδημοκρατών με τον Ρόμπερτ Χάμπεκ να καλεί τον Φρίντριχ Μερτς να μην προβεί σε κινήσεις που αντίκεινται στο ευρωπαϊκό Δίκαιο και να μην συνεργαστεί με τους εχθρούς της Ευρώπης, την ακροδεξιά AfD.
Η Αλίς Βάιντελ από πλευράς, υποψήφια καγκελάριος της Άκρας Δεξιάς, σαφώς και διεκδίκησε την «πατρότητα» της πρότασης και για την AfD δεν είχε σημασία που στο κείμενο του ψηφίσματος η ίδια κατηγορούνταν από την CDU ότι «χρησιμοποιεί τα προβλήματα, τις ανησυχίες και τους φόβους που προκαλεί η μαζική παράτυπη μετανάστευση για να υποδαυλίσει την ξενοφοβία και να διασπείρει θεωρίες συνωμοσίας». Η AfD απαντά ότι βάζει τη χώρα πάνω από το κόμμα…
Και τώρα τι;
Η χθεσινή πρόταση ήταν μη δεσμευτική, στρώνει όμως το δρόμο για το νομοσχέδιο που θα φέρει την Παρασκευή στην Μπούντεσταγκ προς ψήφιση ο Φρίντριχ Μερτς και την εξασφάλιση πλειοψηφίας για πρώτη φορά με τη στήριξη της Ακροδεξιάς, καθώς και για όσα μπορεί να ακολουθήσουν επί καγκελαρίας του, η οποία θεωρείται δεδομένη καθώς είναι καθαρό και σταθερό το προβάδισμα της CDU/CSU στις δημοσκοπήσεις με ποσοστό που προσεγγίζει το 30%.
Αυτόματα καθιστά πιο δύσκολη και περίπλοκη η συγκρότηση κυβέρνησης μετά τις εκλογές της 23ης Φεβρουαρίου, καθώς ο Μερτς θα χρειαστεί να καταφύγει σε ένα μεγάλο συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες (δημοσκοπικά τρίτη δύναμη μετά την AfD με ποσοστό γύρω στο 16%), ίσως πιθανώς και με τη συμμετοχή των Πρασίνων αναλόγως της εκλογικής έκβασης και αν περάσουν το όριο εισόδου στην Μπουντεσταγκ -γεγονός αμφίβολο, όπως και για τους Φιλελεύθερους του FDP που στήριξαν την πρόταση.
Άγνωστο είναι επίσης εάν η οργή του SPD και των Πρασίνων για τη στροφή 180 μοιρών στο μεταναστευτικό που ευαγγελίζεται ο Μερτς μπορεί να κάνει πολύ περισσότερα από το να συσπειρώσει τους δικούς τους βασικούς ψηφοφόρους, κερδίζοντας ενδεχομένως και κάποιους ψηφοφόρους της μερκελικής βάσης της CDU.
Για την υιοθέτηση του νομοσχεδίου θα χρειαστεί το «πράσινο φως» του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου (Μπούντεσρατ), της γερμανικής Άνω Βουλής, όπου η Χριστιανοδημοκρατική-Χριστιανοκοινωνική Ένωση δεν διαθέτει τώρα την πλειοψηφία (το νωρίτερο που θα μπορούσε να διεξαχθεί ψηφοφορία στην Μπούντεσρατ είναι η 14η Φεβρουαρίου, μόλις εννέα ημέρες πριν τις εκλογές). Μετά τις κάλπες όμως το τοπίο θα είναι πολύ διαφορετικό και εγείρεται το ερώτημα κατά πόσο τα σχέδια Μερτς μπορούν να υλοποιηθούν στο βαθμό και την έκταση που επιδιώκει ή εάν θα πρέπει να μετριαστούν για να εξασφαλιστεί η στήριξη του SPD, ενώ υπάρχει βέβαια το μείζον ζήτημα του ευρωπαϊκού Δικαίου. Από την άλλη, δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν πως το 66% των Γερμανών υποστηρίζει το σχέδιο Μερτς, κάτι που δεν θα μπορούν να αγνοήσουν οι ίδιοι οι Σοσιαλδημοκράτες όταν θα ανοίγει μετεκλογικά η μεγάλη διαπραγμάτευση.
Για τον Φρίντριχ Μερτς είναι «δυσλειτουργικό» και ανεπαρκές το σύστημα μετανάστευσης και ασύλου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η ίδια η ζώνη Σένγκεν και επιμένει ότι η Γερμανία πρέπει να δώσει προτεραιότητα στο εθνικό Δίκαιο έναντι των ευρωπαϊκών κανονισμών. Παρά το γεγονός ότι ένα μέλος της ομοσπονδιακής επιτροπής της CDU έχει δηλώσει ανώνυμα στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης ότι η κίνηση της αποδοχής της υποστήριξης του AfD για την ψήφιση νομοθεσίας είναι «πολιτική αυτοκτονία», το κόμμα έχει συνταχθεί με τη στρατηγική Μερτς.
