Ρητορική-σήμα κατατεθέν της Άκρας Δεξιάς από τον πρωθυπουργό Φρανσουά Μπαϊρού για το μεταναστευτικό, οργή Σοσιαλιστών και (ακόμη) μία γαλλική κυβέρνηση επί ξηρού ακμής εν όψει της κρίσιμης ψηφοφορίας της προσεχούς εβδομάδας για τον Προϋπολογισμό.
Η λεγόμενη «πυρηνική» επιλογή του Άρθρου 49.3 βρίσκεται ξανά στο προσκήνιο για την επικύρωση του Προϋπολογισμού μέσω παράκαμψης της Εθνοσυνέλευσης και η πρόταση μομφής που συνοδεύει την επίκληση του επίμαχου άρθρου θα έλθει να κρίνει εάν στη Γαλλία της κρίσης ο Φρανσουά Μπαϊρού θα μοιραστεί την ίδια μοίρα με την κυβέρνηση των 91 ημερών του Μισέλ Μπαρνιέ.
Ενώ ο Μπαρνιέ είχε επιδιώξει την υποστήριξη της Εθνικής Συσπείρωσης (RN) της Μαρίν Λεπέν (που τελικά τον «έριξε» συμπράττοντας με το Λαϊκό Μέτωπο της Αριστεράς), ο κεντρώος Μπαϊρού στράφηκε για την πολιτική επιβίωση της κυβέρνησής του στους Σοσιαλιστές του Ολιβιέ Φορ, μετέχοντες μαζί με τους οικολόγους και τους κομμουνιστές στο Λαϊκό Μέτωπο υπό την Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν-Λυκ Μελανσόν.
Ο Μπαρνιέ έχει παράσχει στους Σοσιαλιστές δεσμεύσεις για την επανέναρξη, με στενό περιθώριο ελιγμών, του διαλόγου για τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος - βασική πρωτοβουλία του προέδρου Μακρόν και «κόκκινο πανί» για την Αριστερά- και έχει επίσης αποσύρει σχέδια του προκατόχου του για την περικοπή χιλιάδων θέσεων εργασίας εκπαιδευτικών μεταξύ άλλων παραχωρήσεων στο συνολικό «μείγμα» του προϋπολογισμού, που περιλαμβάνει αυξήσεις φόρων και περικοπές δαπανών ύψους 53 δισ. ευρώ με στόχευση να συγκρατηθεί το ιλιγγιώδες δημοσιονομικό έλλειμμα της Γαλλίας και να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Πέτυχε ουσιαστικά ο Μπαϊρού εκεί όπου απέτυχαν και οι τρεις προκάτοχοί του που ηγήθηκαν κυβερνήσεων μειοψηφίας από το 2022 και έπειτα (Ελιζαμπέτ Μπορν, Γκαμπριέλ Ατάλ και Μισέλ Μπαρνιέ): Να λάβει τη διαβεβαίωση των Σοσιαλιστών ότι δεν θα ενώσουν τις ψήφους τους με εκείνους που επιδιώκουν την ανατροπή του. Αυτό έγινε πράξη στην ψηφοφορία της 16ης Ιανουαρίου κατά την οποία οι Σοσιαλιστές αποστασιοποιήθηκαν από τη γραμμή Μελανσόν, και παράλληλα ήταν μία οδός διαφυγής, έστω προσωρινά, από την «ομηρία» της λεπενικής Άκρας Δεξιάς.
Στάθηκαν αρκετές οι παραχωρήσεις αυτές για να πείσουν το Σοσιαλιστικό Κόμμα να γυρίσει την πλάτη στους αριστερούς εταίρους τους στα μέσα Ιανουαρίου, ωστόσο η υποστήριξη της κυβέρνησης στο «ναρκοπέδιο» του Προϋπολογισμού είναι ένα πολύ διαφορετικό βήμα που οι Σοσιαλιστές φέρονται ακόμη να «ζυγίζουν». Το κόμμα είναι διχασμένο ως προς το αν θα πρέπει να αδράξει την ευκαιρία να παρουσιαστεί ως η υπεύθυνη πολιτική δύναμη που θα πρέπει οι ψηφοφόροι να μπορούν να εμπιστευτούν ότι θα υπερβεί τις κομματικές διαιρέσεις και θα σώσει τη δεινή οικονομική κατάσταση της χώρας -πορεία κατά την οποία θα πρέπει να απορρίψει τους συμμάχους του στην Αριστερά.
Το ζήτημα για τους Σοσιαλιστές είναι αν θα εξασφαλίσουν στο τέλος επαρκείς παραχωρήσεις για τον Προϋπολογισμό, αλλά και όχι μόνο, ώστε να δικαιολογήσουν τη διάρρηξη του Νέου Λαϊκού Μετώπου που συγκροτήθηκε ως «ανάχωμα» στην Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν μετά την αιφνίδια απόφαση Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές πέρυσι το καλοκαίρι. Να «εμβολίσει» το Λαϊκό Μέτωπο - το οποίο και ήλθε πρώτο στις εκλογές - είχε επιχειρήσει αρκετές φορές ανεπιτυχώς ο Μακρόν κατά τις διαπραγματεύσεις-θρίλερ που ακολούθησαν για το σχηματισμό κυβέρνησης σε μία κατακερματισμένη Εθνοσυνέλευση.
Την αύξηση του κατώτατου μισθού και περισσότερες επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση, ζητούν μεταξύ άλλων οι Σοσιαλιστές, με στελέχη τους να τονίζουν επίσης πως παραχωρήσεις αμιγώς ως προς τον Προϋπολογισμό δεν θα είναι επαρκείς για να κάνουν ένα βήμα που πολλοί στο εσωτερικό τους το επιζητούν καθώς θέλουν να «αποδεσμευτούν» από τον Ζαν-Λυκ Μελανσόν, που θεωρείται όλο και περισσότερο τοξικός από τους μετριοπαθείς, αλλά είναι ένα βήμα που κάλλιστα μπορεί να τους γυρίσει και μπούμερανγκ.
Η Ανυπότακτη Γαλλία από πλευράς της έχει ήδη στείλει το μήνυμα πως εάν υποστηρίξουν τον Προϋπολογισμό Μπαϊρού, «συμμαχία τέλος», και θα βρουν απέναντί τους αριστερούς υποψηφίους σε επόμενες βουλευτικές εκλογές, γεγονός που μπορεί να τους κοστίσει την ίδια την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση εάν δεν περάσουν το όριο εισόδου στην Εθνοσυνέλευση - και αυτό δεδομένου ότι κατά παράδοση υποψήφιοι κομμάτων του ίδιου χώρου αλληλοϋποστηρίζονται για να μη βρεθούν εκτός δεύτερου γύρου.
Τα διλήμματα ήταν ήδη μεγάλα και η διαπραγμάτευση με την κυβέρνηση εξαιρετικά περίπλοκη και δεν βοήθησε καθόλου όταν βγήκαν από τα χείλη του Φρανσουά Μπαϊρού πολιτικά φορτισμένες φράσεις, συνυφασμένες πλήρως και ιστορικά με τον ακροδεξιό λόγο, πυροδοτώντας την οργή των Σοσιαλιστών.
Σχεδόν τινάχτηκαν στον αέρα οι συνομιλίες με στελέχη των Σοσιαλιστών να απαιτούν από τον Γάλλο πρωθυπουργό να ανακαλέσει, κάτι που δεν έπραξε. Η Εθνική Συσπείρωση την ίδια ώρα βρέθηκε να μην ξέρει πώς να αντιδράσει καθώς από τη μία έχει απέναντί της έναν πρωθυπουργό που την απέκλεισε από τις συνομιλίες για τον Προϋπολογισμό, αλλά από την άλλη «εντείνει τις διακριτικές χειρονομίες ιδεολογικής υποστήριξης για τα αγαπημένα τους ζητήματα», όπως το θέτει ο γαλλικός Monde, επισημαίνοντας ότι οι δηλώσεις του Γάλλου πρωθυπουργού για το μεταναστευτικό είναι μία νίκη στα σημεία για την Άκρα Δεξιά.
Είναι η επίμαχη «submersion migratoire», που πρωτοστατεί εδώ και δεκαετίες στο λεξιλόγιο της Άκρας Δεξιάς, παραπέμποντας σε μία κατάπτωση εξαιτίας της μετανάστευσης και ένα αίσθημα πνιγμού των Γάλλων, στην οποία αναφέρθηκε ο Φρανσουά Μπαϊρού σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό δίκτυο LCI. Μια εικόνα που θέλει τη Γαλλία να πλημμυρίζει και να βυθίζεται από μετανάστες για να εμφυσήσει το φόβο και συνδέεται με τη θεωρία συνωμοσίας της «μεγάλης αντικατάστασης» που τροφοδοτεί διαχρονικά η Άκρα Δεξιά.
«Μόλις έχεις την αίσθηση ότι σε κατακλύζουν, ότι δεν αναγνωρίζεις πλέον τη δική σου χώρα, τον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό της, υπάρχει απόρριψη», είπε ο Φρανσουά Μπαϊρού προσθέτοντας ότι «πλησιάζουμε» σε αυτό το σημείο και πέραν από ένα αναλογικό ποσοστό, η μετανάστευση δεν αποτελεί πλέον θετική προσθήκη. Με τη λέξη «submersion» ο Γάλλος πρωθυπουργός προκάλεσε κύμα αντιδράσεων, ακόμη και μεταξύ των συμμάχων του, περιλαμβανομένης της κεντρώας προέδρου της γαλλικής Εθνοσυνέλευσης Γιαέλ Μπραούν-Πιβέ που δήλωσε ότι δεν αισθάνθηκε καθόλου άνετα ακούγοντάς τον. Την επόμενη μέρα στην Εθνοσυνέλευση, εκείνος επέμεινε ότι η λέξη είναι η πιο κατάλληλη χειροκροτούμενος από αρκετούς βουλευτές της Εθνικής Συσπείρωσης.
Η έκφραση αποτέλεσε σήμα κατατεθέν του Εθνικού Μετώπου (FN). Προϋπήρχε του Ζαν-Μαρί Λεπέν αλλά εκείνος την εισήγαγε στο δημόσιο διάλογο, συνδέοντάς τον στις ομιλίες του με «οικονομικό χάος» και «πολιτισμική παρακμή». Είναι βασικό στοιχείο σήμερα στις ομιλίες των Μαρίν Λεπέν και Ζορντάν Μπαρντελά, και μια έκφραση που ακούγεται από τους εκπροσώπους της ακροδεξιάς σε κάθε εμφάνισή τους στα μέσα ενημέρωσης. Εμφανίζεται δύο φορές στο πρόγραμμα της ηγέτιδας του Εθνικής Συσπείρωσης για τις προεδρικές εκλογές του 2022. Χρησιμοποιήθηκε επίσης πολύ από τον εξτρεμιστή Ερίκ Ζεμούρ και τους υποστηρικτές του κατά τη διάρκεια των ίδιων προεδρικών εκλογών.
Οι επιστήμονες που ειδικεύονται στη μετανάστευση έχουν αγωνιστεί σκληρά για να αντιμετωπίσουν αυτή τη διαστρεβλωμένη άποψη της πραγματικότητας, καθώς κατά τα στοιχεία του 2020 η Γαλλία κατατάσσεται στην 77η θέση στον κόσμο όσον αφορά το ποσοστό των μεταναστών της.
Κανένας Γάλλος πρωθυπουργός δεν έχει χρησιμοποιήσει ποτέ τον συγκεκριμένο όρο που θέλει τη μετανάστευση να αλλάζει τον θεμελιώδη χαρακτήρα του έθνους, οδηγώντας σε δυσφορία και αντίσταση μεταξύ του πληθυσμού, και η χρονική συγκυρία των σχολίων του Μπαϊρού είναι ιδιαίτερα κρίσιμη καθώς επιχειρήσει να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα της κυβέρνησής του.
Οι Σοσιαλιστές δεν έχουν αποφασίσει ακόμη τι θα πράξουν στην ψηφοφορία της επόμενης εβδομάδας και η στάση τους δεν εξαρτάται μόνο από τις δηλώσεις Μπαϊρού, ενώ ακόμη και συμβιβασμός στην κοινοβουλευτική επιτροπή που συζητά τον Προϋπολογισμό δεν εγγυάται πολλά δεδομένου ότι στην επιτροπή μετέχουν οκτώ βουλευτές από τη δεξιά και έξι από την αριστερά, όπως έχουν σπεύσει να υπογραμμίσουν στελέχη της Ανυπότακτης Γαλλίας. Η ώρα της αλήθειας θα είναι προσεχώς στην Εθνοσυνέλευση και εάν οι Σοσιαλιστές υποστηρίξουν την πρόταση μομφής του Λαϊκού Μετώπου, ο Φρανσουά Μπαϊρού θα βρεθεί και πάλι να εξαρτάται από τις ψήφους της λεπενικής Άκρας Δεξιάς. Αν εκείνη υπερψηφίσει, θα αποτελέσει παρελθόν και αυτή η κυβέρνηση.
