Είναι η πόλη κάτω από την πόλη, ένας τεράστιος λαβύρινθος όπου κρύβεται και από όπου ξεχύνεται η τρομοκρατία της Χαμάς. Κάτω από τις πυκνοκατοικημένες γειτονιές της Λωρίδας της Γάζας η Χαμάς και η Ισλαμική Τζιχάντ κινούνται αόρατα, αποθηκεύουν όπλα και ρουκέτες μεγάλου βεληνεκούς, φυλάσσουν προμήθειες σε νερό και τρόφιμα. Στις σήραγγες κρύβονται τα κέντρα διοίκησης από όπου «έφυγε» την 7η Οκτωβρίου η εντολή να σφαγιαστούν Ισραηλινοί άμαχοι.
Το δαιδαλώδες δίκτυο των τούνελ της Χαμάς, το «Μετρό της Γάζας» όπως το αποκαλούν οι Ισραηλινοί, καθιστά εξαιρετικά ιδιόμορφη και ακόμη πιο επικίνδυνη τη μάχη αστικού περιβάλλοντος στην οποία έχει εισέλθει ο ισραηλινός στρατός για να ξεριζώσει τη Χαμάς από τον παλαιστινιακό θύλακα.
Μετά τις υπόγειες εγκαταστάσεις της Βόρειας Κορέας, η Χαμάς έχει οικοδομήσει το μεγαλύτερο δίκτυο τούνελ στον κόσμο, «αξιοποιώντας» και κονδύλια διεθνούς ανθρωπιστικής βοήθειας που προορίζονταν, και ποτέ δεν έφταναν, στους Παλαιστίνιους αμάχους. Εκείνοι σήμερα καταβάλλουν τεράστιο τίμημα για το τρομοκρατικό οικοδόμημα που έχει στήσει η ισλαμιστική οργάνωση κάτω από νοσοκομεία, σπίτια, τις δουλειές και τις ζωές τους.
Έως και 1.300 σήραγγες που εκτείνονται συνολικά σε μήκος περίπου 500 χιλιομέτρων, με ορισμένες να βρίσκονται έως και 70 μέτρα κάτω από τη γη, εκτιμάται ότι περιλαμβάνει το δίκτυο της Χαμάς. Το κάθε τούνελ έχει μήκος έως και 40 χιλιόμετρα.
Οι διάδρομοι, σκαμμένοι με εργαλεία χειρός επί δεκαετίες, είναι ενισχυμένοι με προκατασκευασμένο σκυρόδεμα και διαθέτουν ηλεκτρικό φωτισμό, κόμβους επικοινωνίας και ανεμιστήρες εξαερισμού. Το ύψος τους μπορεί να φθάνει και τα 1.80 μέτρα επιτρέποντας στους τρομοκράτες να περπατούν όρθιοι και το πλάτος τους είναι συνήθως τρία μέτρα που σημαίνει ότι βαδίζουν σε μονή γραμμή. Ορισμένα, ωστόσο, είναι αρκετά φαρδιά για να κινούνται και μικρά οχήματα.
Υπάρχουν τόσες πολλές σήραγγες που ο εκπρόσωπος των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων, υποναύαρχος Ντάνιελ Χαγκάρι έχει αποκαλέσει τις σήραγγες «Μετρό της Γάζας».
Στις σήραγγες αυτές σχεδιαζόταν επί δύο χρόνια η τρομοκρατική επίθεση που αιφνιδίασε το Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου, με τις συνεννοήσεις να γίνονται μάλιστα μέσω δικτύου ενσύρματων τηλεφώνων που είχε εγκατασταθεί για μην μπορούν να υποκλαπούν οι συνομιλίες από τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες, όπως προκύπτει από στοιχεία που επικαλούνται αμερικανικά μέσα ενημέρωσης. «Είναι σαν ιστός αράχνης», είπε η 85χρονη Γιοτσεβέντ Λίφσιτς, η Ισραηλινή όμηρος που απελευθερώθηκε πρόσφατα.
Η διάλυση του «Μετρό της Γάζας» αποτελεί βασικό σκέλος του στόχου του Ισραήλ να εξαλείψει την ηγεσία της Χαμάς. Για να συμβεί αυτό, οι στρατιώτες θα πρέπει να βρουν τις εισόδους των τούνελ που θεωρείται ότι είναι κυρίως κρυμμένες στα υπόγεια κατοικιών. Κάτω από τις πυκνοκατοικημένες γειτονιές της Γάζας, τα τούνελ επιτρέπουν στους τρομοκράτες να κινούνται μυστικά, να ανεφοδιάζονται, να μεταφέρουν τραυματίες και να εμφανίζονται αιφνιδιαστικά πίσω από τις εχθρικές γραμμές.
Ρουκέτες μεγάλου βεληνεκούς μπορούν να μετακινηθούν γρήγορα εντός των τούνελ για να στοχεύσουν το Τελ Αβίβ και άλλες πόλεις από σημεία που ουδείς γνωρίζει κατά μήκους του δικτύου.
Στον ισραηλινό πόλεμο των επτά εβδομάδων το 2014 στη Γάζα οι στρατιώτες κατέστρεψαν 32 τούνελ. Έκτοτε χτίστηκαν πολλά περισσότερα και έγιναν όλο και πιο «προηγμένα». Ο Τζον Σπένσερ, επικεφαλής του Τμήματος Μελετών Αστικού Πολέμου στο Ινστιτούτο Σύγχρονου Πολέμου της Στρατιωτικής Ακαδημίας των Ηνωμένων Πολιτειών στο Γουέστ Πόιντ, σημειώνει ότι «η πρόκληση στη Γάζα με τις υπόγειες σήραγγες είναι μοναδική» στο είδος της. Είναι ένα πρόβλημα που «δεν έχει τέλεια λύση και ‘περιμένει’ τις ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις», αναφέρει.
Σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα στην Washington Post, ο ανώτερος ηγέτης της Χαμάς Αλί Μπαράκα, που εδρεύει στη Βηρυτό, δήλωσε ότι «οι ‘μαχητές’ είναι κάτω από το έδαφος, περιμένοντας τη μάχη». Υποστήριξε ότι υπάρχουν 40.000 άνδρες των Ταξιαρχιών Ιζεντίν αλ-Κασάμ, του στρατιωτικού βραχιόνα της Χαμάς, και 20.000 από άλλες οργανώσεις. «Δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν 60.000» διατεινόταν προκαλώντας το Ισραήλ.
Οι σήραγγες αρχικά χρησιμοποιήθηκαν για το λαθρεμπόριο αγαθών από την Αίγυπτο στον παλαιστινιακό θύλακα μετά τον αποκλεισμό. Σηματοδοτούσαν το λαθρεμπόριο και όχι την τρομοκρατία. Σύντομα όμως χρησιμοποιήθηκαν για άλλους σκοπούς. Το 2006, η Χαμάς χρησιμοποίησε μια σήραγγα για να αιχμαλωτίσει τον Ισραηλινό στρατιώτη Γκιλάντ Σαλίτ, ο οποίος κρατήθηκε για πέντε χρόνια πριν από την απελευθέρωσή του στο πλαίσιο συμφωνίας ανταλλαγής κρατουμένων το 2011.
Σήμερα, τα τούνελ έχουν πλέον μετατραπεί στο «απόλυτο» στρατιωτικό όπλο της Χαμάς ιδίως αφότου ανέλαβε από το 2007 τον αποκλειστικό έλεγχο της Γάζας μετά τον εμφύλιο με τη Φατάχ. Πλάνα από τις σήραγγες έχει δημοσιοποιήσει τόσο ο ισραηλινός στρατός μεταφέροντας και δημοσιογράφους εντός τούνελ που έχει καταστρέψει σε προηγούμενες επιχειρήσεις, όσο και η ίδια η Χαμάς στο πλαίσιο της προπαγάνδας για να δείξει την «καινοτόμα» ιδέα της, όπως δήλωνε ο ηγέτης της Χαλέντ Μεσάαλ.
Στην τελευταία σύγκρουση του 2014 ο ηγέτης της Χαμάς Χαλέντ Μεσάαλ ισχυριζόταν πως το τεράστιο δίκτυο των τούνελ που ξεκινά από την «καρδιά» της Γάζας και «βγαίνει» στο Ισραήλ εξυπηρετούσε «αμυντικούς σκοπούς» απέναντι σε έναν ισχυρότερο ισραηλινό στρατό. Η κτηνωδία της 7ης Οκτωβρίου δεν ήταν «άμυνα».
