Ο διορισμός του Φρανσουά Μπαϊρού ως πρωθυπουργού γεννά ελπίδες για το τέλος της πολιτικής κρίσης. Το κλειδί είναι η συναίνεση μεταξύ κεντρώων και αριστερών στη Βουλή. Ωστόσο, το γεγονός ότι είναι ο 4ος που διορίζεται στο πρωθυπουργικό αξίωμα μέσα σε ένα χρόνο καταδεικνύει ότι η κοινοβουλευτική αστάθεια στη Γαλλία είναι η μεγαλύτερη εδώ και δεκαετίες που βιώνει η χώρα σε μια κατακερματισμένη πολιτική σκηνή.
Ο διορισμός του έγινε μόλις μία εβδομάδα μετά την ανατροπή του προκατόχου του Μισέλ Μπαρνιέ, η κεντροδεξιά κυβέρνηση του οποίου ανατράπηκε από την αντιπολίτευση σε ψήφο δυσπιστίας με αφορμή τον προϋπολογισμό λιτότητας, αναφέρει η Deutsche Welle.
Προϋπόθεση για να επιστρέψει η Γαλλία στην πολιτική σταθερότητα είναι η σύσταση ενός νέου υπουργικού συμβουλίου, που θα διασφαλίσει τη στήριξη της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης. Ας σημειωθεί ότι ούτε οι κεντρώες δυνάμεις του Μακρόν ούτε κάποιο άλλο πολιτικό στρατόπεδο διαθέτουν απόλυτη πλειοψηφία στο κοινοβούλιο.
Μετά την πτώση της κυβέρνησης Μπαρνιέ, την περασμένη εβδομάδα, αντιπολιτευόμενοι πολιτικοί ζήτησαν για μια ακόμα φορά την παραίτηση του προέδρου Μακρόν, του οποίου η θητεία λήγει το 2027. Όπως αναμενόταν, ο Γάλλος πρόεδρος απέρριψε αυτό το ενδεχόμενο.
Γαλλία σε πολιτικό αδιέξοδο, Γερμανία σε προεκλογική περίοδο
Ο διορισμός του νέου πρωθυπουργού δεν σημαίνει αυτομάτως το τέλος της πολιτικής κρίσης στη Γαλλία. Για να υπάρξει προοπτική σταθερότητας, πρωταρχικός στόχος της νέας κυβέρνησης είναι να διασφαλίσει τη συνεργασία - ή τουλάχιστον την ανοχή - όσο το δυνατόν περισσότερων κομμάτων στο κοινοβούλιο. Το ζητούμενο για τον Φρανσουά Μπαϊρού και την κυβέρνησή του είναι να αναζητήσει τη συναίνεση σε κρίσιμα ζητήματα, όπως είναι για παράδειγμα ο προϋπολογισμός.
Σε περίπτωση που παράλληλα με τη Γερμανία, η οποία βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο, συνεχιστεί το πολιτικό αδιέξοδο στη Γαλλία, τότε αυτό δεν μπορεί παρά να έχει επιπτώσεις στην ΕΕ. Σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες στις Βρυξέλλες, πολλά θα εξαρτηθούν από το τι θα συμβεί στο Παρίσι το επόμενο διάστημα. Τι θα γίνει, για παράδειγμα, όταν η ΕΕ κληθεί να λάβει κρίσιμες αποφάσεις, όπως για τη χρηματοδότηση της ουκρανικής άμυνας στον πόλεμο κατά της Ρωσίας;
Η πολιτική αστάθεια παραμένει
Το μέγεθος της πρόκλησης που αντιμετωπίζει ο 73χρονος βετεράνος κεντρώος πολιτικός, σύμμαχος του Γάλλου προέδρου, δεν είναι δύσκολο να αναγνωσθεί, με τις προθέσεις των κομμάτων απέναντι στην επιλογή Μπαϊρού να δείχνουν πόσο εύθραυστη είναι η πολιτική κατάσταση και πως η εγγύτητά του με τον βαθιά αντιδημοφιλή Μακρόν μπορεί επίσης να εντείνει την τρωτότητα του νέου πρωθυπουργού.
Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, με το οποίο ο Μακρόν "φλέρταρε" κατά τη διαδικασία επιλογής νέου πρωθυπουργού, κατηγόρησε τον Γάλλο πρόεδρο ότι αγνόησε τα αιτήματά του για έναν αριστερό ηγέτη χαρακτηρίζοντας την επιλογή Μπαϊρού «επικίνδυνη» . «Επομένως, δεν θα μπούμε στην κυβέρνηση και θα παραμείνουμε στην αντιπολίτευση», δήλωσε ο Μπορίς Βαλό, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλιστών.
Η ακροδεξιά φάνηκε να κρατά στάση αναμονής. «Δεν θα υπάρξει εκ των προτέρων μομφή», δήλωσε ο Ζορντάν Μπαρντελά, ο πρόεδρος του ακροδεξιού Εθνικού Συναγερμού, οι ψήφοι του οποίου, μαζί με αυτές των βουλευτών της αριστεράς, επέτρεψαν την ανατροπή του πρώην πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ στην Εθνοσυνέλευση.
Το κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς «Η Ανυπότακτη Γαλλία» (LFI) τάχθηκε υπέρ μιας πρότασης μομφής κατά του Μπαϊρού επειδή δεν προέρχεται από τις τάξεις της αριστεράς.
«Οι βουλευτές έχουν δύο επιλογές: να υποστηρίξουν τη διάσωση του Μακρόν ή τη μομφή. Εμείς κάναμε τη δική μας», έγραψε στο X η πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας της LFI στην Εθνοσυνέλευση Ματίλντ Πανό. «Θα καταθέσουμε πρόταση μομφής», πρόσθεσε ο συντονιστής του κινήματος Μανουέλ Μπομπάρ, καταγγέλλοντας μια ύβρη προς τη δημοκρατία.
Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα ανακοίνωσε ότι θα αποφασίσει αν βουλευτές του θα συμμετάσχουν σε μια νέα κυβέρνηση υπό τον Μπαϊρού, αφού ο νέος πρωθυπουργός παρουσιάσει το πολιτικό του πρόγραμμα, δήλωσε ο Λοράν Βοκιέ, πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας των Ρεπουμπλικάνων. «Η συλλογική μας απόφαση για μια πιθανή συμμετοχή θα εξαρτηθεί από το πρόγραμμά του», δήλωσε ο Βοκιέ.
Η επικεφαλής των Πρασίνων, Μαρίν Τοντελιέ δήλωσε από την πλευρά της ότι θα στηρίξει μια πρόταση μομφής κατά του νέου πρωθυπουργού αν αυτός δεν προχωρήσει σε μέτρα φορολογικής ελάφρυνσης και προστασίας του συνταξιοδοτικού.
«Μακρύς ο δρόμος», νηφάλια προσέγγιση
Ο Μπαϊρού επιχείρησε να δώσει μια νηφάλια εκτίμηση για το αν θα μπορέσει να βρει ισορροπίες στην Γαλλική Εθνοσυνέλευση. «Είναι μακρύς ο δρόμος, όλοι το ξέρουν», είπε σε δημοσιογράφους. «Δεν είμαι ο πρώτος που ακολουθεί μακρύ δρόμο».
Πρόεδρος του MoDem, ενός κεντρώου κόμματος που ίδρυσε ο ίδιος, στις πρώτες του δηλώσεις, είπε ότι θέλει μια «συμφιλίωση» των Γάλλων μπροστά στη μεγάλη πολιτική κρίση από την οποία η χώρα παλεύει να βγει μετά τη διάλυση της Βουλής τον Ιούνιο.
Ο Μπαϊρού θα αναλάβει τη δύσκολη αποστολή να σχηματίσει μια κυβέρνηση η οποία να μπορέσει να επιβιώσει της απειλής μιας πρότασης μομφής σε βάρος της στην Εθνοσυνέλευση, όπου δεν υπάρχει ένας πλειοψηφικός συνασπισμός, και να υιοθετηθεί ένας προϋπολογισμός για το 2025.
Η μείωση του συσσωρευμένου χρέους της Γαλλίας δεν είναι μόνο πολιτική προτεραιότητα αλλά ηθική υποχρέωση, είπε στις πρώτες του δηλώσεις κατά την ανάληψη των καθηκόντων του ο νέος πρωθυπουργός. «Το έλλειμμα και το χρέος, αυτό είναι ένα ζήτημα που εγείρει ηθικά ερωτήματα», τόνισε.
Ο Μπαϊρού ήταν υποψήφιος πρόεδρος τρεις φορές από το 2002 έως το 2012, χωρίς να φτάσει ποτέ στον δεύτερο γύρο των εκλογών. Η συμμαχία του με τον Μακρόν το 2017 άνοιξε τον δρόμο για την εκλογή του νεότερου προέδρου της Γαλλίας.
Στη συνέχεια διορίστηκε υπουργός Δικαιοσύνης, αλλά παρέμεινε στη θέση του μόνο για 34 ημέρες, για μια υπόθεση υπεξαίρεσης ευρωπαϊκών κονδυλίων από το κόμμα του. Τα δικαστήρια, τον Φεβρουάριο, αθώωσαν τον Μπαϊρού. Από το 2017, είναι δήμαρχος της Πο, μιας πόλης στη νοτιοδυτική Γαλλία.
Η πολιτική κρίση που δείχνει αδιέξοδη έχει εγείρει αμφιβολίες για το αν ο Μακρόν θα ολοκληρώσει τη δεύτερη προεδρική του θητεία μέχρι το 2027. Αυτή η πολιτική αβεβαιότητα που έχει αυξήσει το κόστος δανεισμού της Γαλλίας σε συνδυασμό με την προεκλογική περίοδο που έχει εισέλθει η Γερμανία, εμφανίζει ένα κενό εξουσίας στην καρδιά της Ευρώπης, τη στιγμή που ο Ντόναλντ Τραμπ οδεύει προς τον Λευκό Οίκο.
Ο Μακρόν ελπίζει ότι ο Μπαϊρού μπορεί να "επιζήσει" τουλάχιστον μέχρι τον Ιούλιο, όταν η χώρα μπορεί να διεξαγάγει νέες βουλευτικές εκλογές.
Διογκώνεται το γαλλικό δημοσιονομικό έλλειμμα
Το πολιτικό αδιέξοδο θα έχει πιθανότατα επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας, τη στιγμή μάλιστα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δρομολογήσει διαδικασία υπερβολικού ελλείμματος (ΔΥΕ) σε βάρος της Γαλλίας. Ας σημειωθεί ότι το χρέος της Γαλλίας, το οποίο κυμαίνεται γύρω στα 3,2 τρισεκατομμύρια ευρώ, έρχεται τρίτο σε ύψος μετά το χρέος της Ελλάδας και της Ιταλίας.
Η κυβέρνηση Μπαϊρού θα πρέπει επομένως να καταρτίσει το συντομότερο νέο προϋπολογισμό λιτότητας, έτσι ώστε τα δημόσια οικονομικά να μην βγουν εκτός ελέγχου. Το πώς ο Φρανσουά Μπαϊρού θα πετύχει σε όσα απέτυχε ο προκάτοχός του, είναι άγνωστο. Υπενθυμίζεται πάντως ότι η πλειοψηφία στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση καταψήφισε τον προϋπολογισμό λιτότητας ζητώντας ακόμα υψηλότερες κρατικές δαπάνες.
Στόχος του προέδρου Μακρόν είναι η νέα κυβέρνηση να μην χρειάζεται την de facto ανοχή της Εθνικής Συσπείρωσης της Μαρίν Λεπέν για να κυβερνήσει. Για τον λόγο αυτό προτίθεται να συνεργαστεί στενά με τις αριστερές δυνάμεις στο κοινοβούλιο, έτσι ώστε να αποφύγει μια νέα ψήφο δυσπιστίας, την οποία είναι πολύ πιθανό να χάσει και πάλι.
Ελπίζει ότι έτσι θα μπορέσει να «εξουδετερώσει» πολιτικά έστω και παροδικά τη Μαρίν Λεπέν, η οποία έχει την προσοχή της ήδη στραμμένη στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2027 και εμφανίζεται στους υποστηρικτές και εν δυνάμει ψηφοφόρους ως θύμα των «παιχνιδιών στρατηγικής» του Μακρόν.
Παραμένει ανοιχτό αν η Μαρίν Λεπέν και η Εθνική Συσπείρωση καταφέρουν να ενισχύσουν με αυτό τον τρόπο το εκλογικό τους ποσοστό.
