Αν και η Ρωσία προτιμούσε να αποσπαστεί η Δύση από την Ουκρανία, μια άμεση σύγκρουση Ισραήλ - Ιράν θα αποκάλυπτε τα τρωτά σημεία της στη Μέση Ανατολή, αναφέρει σε δημοσίευμα του το αμερικανικό περιοδικό διεθνών σχέσεων που εκδίδεται από το Centre for the National Interest, μια δεξαμενή σκέψης δημόσιας πολιτικής με έδρα την Ουάσιγκτον.
Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η αρθρογράφο Μισέλ Γκριζέ, «αν και έχει υποστηριχθεί ότι η Μόσχα επωφελείται από το χάος στη Μέση Ανατολή - με την εκτροπή του ενδιαφέροντος και των πόρων της Δύσης από την Ουκρανία - θα χάσει πολλά αν η σύγκρουση του Ισραήλ με τη Χαμάς κλιμακωθεί σε ευρύτερο πόλεμο».
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Ρωσία πέρασε την τελευταία δεκαετία ενισχύοντας την επιρροή της στην περιοχή, συχνά εκμεταλλευόμενη τις τοπικές συγκρούσεις. Αυτό ήταν πιο εμφανές στη Λιβύη, όπου εκμεταλλεύτηκε τον εμφύλιο πόλεμο της χώρας για να δημιουργήσει ερείσματα, και στη Συρία, όπου η ρωσική επέμβαση έσωσε το καθεστώς Άσαντ από την επικείμενη κατάρρευση το 2015.
Στη συνέχεια, η Μόσχα επέκτεινε το αποτύπωμά της στη Συρία, εγκαθιδρύοντας μόνιμη παρουσία με στρατιωτικές βάσεις στο Tartus και στο Khmeimim. Μετά την απόσυρση των ΗΠΑ από τη Συρία το 2019, η Ρωσία κάλυψε το κενό, βοηθώντας τις συριακές κυβερνητικές δυνάμεις να ανακτήσουν τον έλεγχο στα βορειοανατολικά της χώρας.
Την ίδια χρονιά, συνεχίζει, η Ρωσία πραγματοποίησε κοινές ναυτικές ασκήσεις με την Αίγυπτο. Η κατασκευή ενός πυρηνικού εργοστασίου ρωσικής κατασκευής στην Αίγυπτο φέτος απέδειξε τη συνεχή ανάπτυξη των δεσμών μεταξύ των δύο χωρών.
Και ενώ εκμεταλλεύτηκε την αστάθεια στη Συρία και τη Λιβύη για να καθιερωθεί ως περιφερειακός εγγυητής της ασφάλειας, δεν είναι σε θέση να αποκομίσει παρόμοια οφέλη εάν ο πόλεμος Ισραήλ-Χαμάς κλιμακωθεί.
Εν μέρει, επισημαίνεται, αυτό αντανακλά την ενασχόληση της Ρωσίας με την εισβολή της στην Ουκρανία. Τον περασμένο Οκτώβριο, με την προσοχή της στραμμένη στον ουκρανικό πόλεμο, η Ρωσία απέτυχε να επέμβει για λογαριασμό της πρώην συμμάχου Αρμενίας, καθώς οι στρατιωτικές δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν κατέλαβαν τον εθνοτικά αρμενικό θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.
«Αυτό υποδηλώνει ότι η Ρωσία δεν έχει επί του παρόντος την ικανότητα να δράσει ως σταθεροποιητική δύναμη στη μετασοβιετική σφαίρα, πόσο μάλλον στη Μέση Ανατολή», τονίζει.
Άλλα σημάδια δείχνουν ότι η επιρροή της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή μπορεί να μειώνεται. Η εξέλιξη της σχέσης Ρωσίας-Ιράν μπορεί να περιέχει ενδείξεις για το μελλοντικό καθεστώς της Ρωσίας στην περιοχή.
Από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία πριν από δύο χρόνια, η Ρωσία έχει εμβαθύνει τη συνεργασία της με το Ιράν, επιδιώκοντας μεγαλύτερη αμυντική και οικονομική συνεργασία. Η Μόσχα βρήκε έναν κρίσιμο στρατιωτικό προμηθευτή στο Ιράν, ο οποίος παρέχει στη Μόσχα μη επανδρωμένα εναέρια συστήματα, βαλλιστικούς πυραύλους κ.α. Μια στενότερη σχέση με το Ιράν βελτίωσε επίσης την ικανότητα της Ρωσίας να ανταπεξέλθει στις διεθνείς κυρώσεις.
Η αυξανόμενη φιλία της Μόσχας με την Τεχεράνη μπορεί να σηματοδοτήσει ότι η ρωσική επιρροή στη Μέση Ανατολή παραμένει ισχυρή. Ωστόσο, θα μπορούσε επίσης να σηματοδοτήσει και το αντίθετο: η Ρωσία μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι ο μελλοντικός της ρόλος στην περιοχή θα εξαρτηθεί από την εύνοια ενός όλο και πιο ικανού Ιράν.
Για να επιτύχει η Μόσχα τους μακροπρόθεσμους στρατηγικούς της στόχους στη Μέση Ανατολή, πρέπει να καλλιεργήσει μια στενή σχέση συνεργασίας με την Τεχεράνη.
Η κλιμάκωση της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να φέρει νέες εντάσεις στην επιφάνεια. Μια ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση, ιδιαίτερα εάν περιλαμβάνει άμεση σύγκρουση ανάμεσα σε Ισραήλ και Ιράν, θα περιόριζε την ικανότητα της χώρας του Κόλπου να συνεχίσει να λειτουργεί ως στρατιωτικός προμηθευτής στη Ρωσία. Η Τεχεράνη μπορεί να απαιτήσει περισσότερη υποστήριξη όταν η Ρωσία έχει περιορισμένη ικανότητα να την παράσχει.
Ανησυχητικό επίσης για τη Ρωσία είναι ότι μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να δώσει στην Κίνα το άνοιγμα να χρησιμεύσει ως μεσολαβητής, όπως έκανε στη διαπραγμάτευση ανάμεσα σε Σαουδική Αραβία και Ιράν τον Μάρτιο του 2023. Ο πόλεμος της Ουκρανίας έχει ήδη συμβάλει στην αυξανόμενη εξάρτηση της Ρωσίας από την Κίνα και επομένως η Μόσχα θα ήταν ιδιαίτερα ευαίσθητη στις κινεζικές προσπάθειες να επικαλύψει την επιρροή της στη Μέση Ανατολή.
Προς το παρόν, η Ρωσία φαίνεται να ακολουθεί την περπατημένη: Κατήγγειλε το Ισραήλ για παραβίαση της κυριαρχίας της Συρίας και ανέπτυξε περισσότερες δυνάμεις στην ελεγχόμενη από τη Συρία περιοχή των Υψιπέδων του Γκολάν. Το αν θα δούμε σημαντική κλιμάκωση τις επόμενες ημέρες και αν η Ρωσία θα μπορέσει να διαχειριστεί τους συνακόλουθους κινδύνους μένει να φανεί, καταλήγει.
