Τα πάντα αυτή τη στιγμή είναι ανοικτά και το χειρότερο σενάριο βρίσκεται πάνω στο τραπέζι μετά το νέο κύκλο βίας που έχει ανοίξει στη Μ. Ανατολή.
Αν η σφαγή στο νοσοκομείο της Γάζας ήταν προβοκάτσια, τότε οι εμπνευστές της πέτυχαν τον σκοπό τους γιατί άλλαξαν την ατζέντα και η επίσκεψη του προέδρου Μπάιντεν, μια ούτως ή άλλως υψηλού ρίσκου αποστολή, κινδυνεύει να υπονομευθεί αν όχι να τιναχτεί στον αέρα, με το εκρηκτικό κλίμα που έχει διαμορφωθεί και τη σύγχυση που δημιουργήθηκε για την ευθύνη της επίθεσης στο νοσοκομείο
Την ανάσα τους κρατούν και οι αγορές, με το πετρέλαιο πάνω από τα 92 δολάρια (+2,5%), το φυσικό αέριο πάνω από τα 50 ευρώ (+3%) και τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα να δηλώνει στους FT ότι ο πόλεμος έχει αλλάξει τα πάντα, καθώς «είμαστε στο σκοτάδι λόγω Μ.Ανατολής» και προειδοποιώντας ότι η οικονομία δεν αντέχει άλλες αυξήσεις επιτοκίων ενόψει των επικείμενων αποφάσεων της ΕΚΤ.
Η επίθεση αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού και όχι μόνο περιορίζει όλες εκείνες τις προσπάθειες που έγιναν τις τελευταίες δέκα ημέρες και απαίτησαν μεγάλο διπλωματικό κεφάλαιο ειδικά από τους Αμερικανούς για να αποτραπεί μια γενίκευση και διάχυση της σύγκρουσης που θα έχει καταστροφικές συνέπειες σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και οδηγεί την κατάσταση ξανά σε αδιέξοδο.
Η επίθεση έχει υποσκάψει την επίσκεψη του Αμερικανού Προέδρου, ο οποίος ήθελε αφενός να κάνει σαφές ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν απόλυτα το Ισράηλ, αφετέρου να κρατήσει ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τους πιο μετριοπαθείς του αραβικού κόσμου, αποφεύγοντας έτσι η διαχείριση της κρίσης να περάσει στα χέρια της Χαμάς και των ακραίων δυνάμεων που την υποστηρίζουν. Τώρα ο Πρόεδρος Μπάιντεν όχι μόνο βλέπει τον ηγέτη της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς να ακυρώνει την συνάντηση τους, αλλά και τον Αραβικό κόσμο να είναι επιφυλακτικός σε κάθε συζήτηση μαζί του.
Συγκρατημένες πάντως προς ώρας οι αγορές που αποφεύγουν να προεξοφλήσουν πρόωρα γεωπολιτικούς κινδύνους και περιμένουν την εξέλιξη των γεγονότων πριν αντιδράσουν. Ακόμη και σήμερα τα χρηματιστήρια καταγράφουν ήπιες διακυμάνσεις. Πανικός, λοιπόν, δεν υπάρχει.
Αλλά τα πράγματα θα γίνουν πολύ διαφορετικά στο δυσμενές σενάριο που η ένταση κλιμακωθεί και ο πόλεμος γενικευτεί. Μετά το Bloomberg που στο ενδεχόμενο εμπλοκής του πολέμου και άλλων γειτονικών χωρών, όπως Συρία και Ιράν, προέβλεψε ότι το πετρέλαιο θα εκτιναχθεί πάνω από τα 100, ακόμη και στα 150 δολάρια, άλλα πιο δυστοπικά σενάρια, όπως αν το Ιράν κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, μιλούν για τιμή ακόμη και στα 300 δολ (Πανεπιστήμιο Ελσίνκι).
Και μόνο οι επιπτώσεις της εμπλοκής του Ιράν στις τιμές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου αρκούν για να προκαλέσουν παγκόσμια αναταραχή, ενώ η κυριαρχία του Ισραήλ στις υψηλής τεχνολογίας βιομηχανίες συνεπάγεται ότι ενδεχόμενα προβλήματα στο εμπόριο θα πυροδοτοήσουν αβεβαιότητα για την προμήθεια ηλεκτρονικών και φαρμακευτικών προϊόντων.
Εν πάσει περιπτώσει, ο γεωπολιτικός κίνδυνος έχει τη δυναμική να εξελιχθεί σε κορυφαίο καταλύτη για αγορές και οικονομίες και πολλά θα κριθούν από την μορφή που θα πάρουν από εδώ και πέρα οι διαμαρτυρίες. Η έκταση των αντιδράσεων είναι καθοριστική για τη συνέχεια, ενώ ο Μαχμούντ Αμπάς βρίσκεται ήδη στο στόχαστρο λόγω του ότι επρόκειτο να συναντηθεί με τον Μπάιντεν.
Το χτύπημα στο νοσοκομείο της Γάζας τινάζει στον αέρα όλο αυτό το πλάνο και τους αμερικανικούς σχεδιασμούς και πλέον δυσκολεύει έτι περαιτέρω, αν δεν απομακρύνεται, η προοπτική μιας εστω και δύσκολης αποκλιμάκωσης της έντασης στην Μ. Ανατολή.
Την κρισιμότητα της κατάστασης, προκειμένου η κρίση να κλιμακωθεί έσπευσαν να εκμεταλλευτούν όχι μόνο η Χαμάς αλλά και η Τουρκία, της οποίας η στάση την φέρνει πλέον σε σε ανοιχτή ρήξη με το Ισραήλ, απομακρύνοντας, αν όχι βάζοντας οριστικό τέλος, στα σενάρια της μεταξύ τους επαναπροσέγγισης και τις όποιες οικονομικές και ενεργειακές συνεργασίες αυτό θα συνεπάγονταν.
Την ίδια στιγμή που τις πρώτες ώρες της επίθεσης , κι ενώ ουδείς γνώριζε λεπτομέρειες, ξένοι ηγέτες, όπως ο Μακρόν προέβαιναν σε μετρημένες δηλώσεις μετά το βομβαρδισμό του νοσοκομείου, καταδικάζοντας μεν την σφαγή, χωρίς ωστόσο να επιρρίπτουν ευθύνες, η Τουρκία έσπευδε να χρεώσει την επίθεση στο Ισραήλ.
Η στάση της Τουρκίας
H ενόχληση στα ισραηλινά μέσα για την στάση της τουρκικής ηγεσίας αυτές τις κρίσιμες στιγμές δεν κρύβεται. Και παρ' ότι πρόωρο να εξαχθούν συμπεράσματα, ένας πάγος στην όποια τουρκο-ισραηλινή προσέγγιση, ανοίγει τον δρόμο για στενότερη στρατηγική συνεργασία του Ισραήλ με την Ελλάδα και τη Κύπρο.
Αθήνα και Τελ Αβίβ έχουν οικοδομήσει μια ιδιαίτερα στενή σχέση τα τελευταία χρόνια με τις δυο χώρες να αναδεικνύονται σε πυλώνα σταθερότητας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου μέσα από ένα ευρύτατο πλέγμα συνεργασιών σε όλους τους τομείς. Αμυντικό, πολιτικό, οικονομικό, ασφάλειας και πληροφοριών αλλά και πολιτιστικό-τουριστικό, με τον τομέα της ενέργειας να αποτελεί τη μεγάλη πρόκληση.
Οι τριμερείς συνεργασίες αλλά κυρίως η συνεργασία 3+ΗΠΑ, έχει εξαιρετική σημασία σε ένα ρευστό σκηνικό που έχει δημιουργήσει ο πόλεμος στην Ουκρανία καθώς εκτός από πάροχος ασφάλειας, μπορεί να θέσει τις βάσεις για την ανάπτυξη των εναλλακτικών πηγών και οδών μεταφοράς ενέργειας προς την Ευρώπη.
Η στρατηγική συμμαχία Ελλάδας - Ισραήλ στηρίζεται σε στέρεες βάσεις σε ένα πλέγμα συνεργασιών, με την ενέργεια και ειδικά τη μεταφορά των κοιτασμάτων της Αν. Μεσογείου στην Ευρώπη, να αποτελεί πάντα τη μεγάλη πρόκληση μετά την όξυνση στις τουρκο- ισραηλινές σχέσεις.
Οι διαδηλώσεις μαζικά έξω από την ισραηλινή πρεσβεία στην Άγκυρα και το ισραηλινό προξενείο στην Κωνσταντινούπολη, κυρίως όμως το ολοένα και πιο έντονο αντιησραηλινό κλίμα που φουντώνει στην Τουρκία, έκανε χθες το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας του Ισραήλ να ζητήσει από τους πολίτες του να φύγουν το συντομότερο δυνατό από την Τουρκία, ανεβάζοντας το επίπεδο επικινδυνότητας για την γειτονική χώρα στο επίπεδο 4.
Η τουρκική ηγεσία δεν έμεινε στο κάλεσμα για διαδηλώσεις προς τις οργανώσεις. Παίρνοντας τη σκυτάλη από τον Πρόεδρο Ερντογάν ο οποίος προ ημερών είχε εξαπολύσει σφοδρότατες επιθέσεις στους Αμερικανούς, ο τούρκος ΥΠΕΞ Χ.Φιντάν, από τους εμπνευστές της πολιτικής στήριξης της Χαμάς, κατηγόρησε τη διεθνή κοινότητα ότι δεν τιμωρεί το Ισραήλ, εξαπέλυσε επίθεση εναντίον, αντιτάχθηκε στην μετακίνηση των αμάχων από τον Βορρά στον Νότο, ενώ αποκάλυψε ότι η Τουρκία έχει προτείνει να γίνει εγγυητής των Παλαιστινίων.
«Εισβάλλεις στη γη κάποιου. Όχι μόνο καταλαμβάνεις τη γη κάποιου, καταλαμβάνεις το σπίτι του, το καταστρέφεις, τον πετάς έξω, μετά φέρνεις κάποιον άλλο και τον βάζεις εκεί, εφευρίσκεις έναν ορισμό για αυτό και το ονομάζεις “εποικισμός”. Αυτό λέγεται κλοπή», δήλωσε χθες ο ΥΠΕΞ της Τουρκίας, η οποία επιδιώκει να εμφανίζεται ως ηγέτιδα δύναμη στον μουσουλμανικό κόσμο και να εκθέσει άλλες αραβικές χώρες οι οποίες τηρούν μια πιο μετριοπαθή στάση.
Αν και ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει το τι θα συμβεί, είναι βέβαιο ότι επανέρχεται η ρήξη στις ισραηλινο-τουρκικές σχέσεις και καθίσταται προφανές ότι ένας πάγος στην επαναπροσέγγισή τους, ανοίγει τον δρόμο για στενότερη στρατηγική συνεργασία του Ισραήλ με την Ελλάδα και τη Κύπρο. Εδώ και καιρό βρίσκεται στο τραπέζι η ανάληψη ρόλου από την Κύπρο και την Ελλάδα σε ότι αφορά τις εξαγωγές των ισραηλινών κοιτασμάτων προς την Ευρώπη, είτε μέσω της δημιουργίας από τη Λευκωσία του τερματικού LNG όπου θα μεταφέρεται το ισραηλινό αέριο μέσω αγωγού, είτε της αναβίωσης του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου East Med.
