Στον τρίτο χρόνο ενός απρόκλητου πολέμου εναντίον κυρίαρχης χώρας πάνω στο αφήγημα της απειλούμενης μητέρας πατρίδας, και έναν μήνα αφότου σίγησε οριστικά η φωνή του Αλεξέι Ναβάλνι, ο Βλαντιμίρ Πούτιν έρχεται μέσω ανελεύθερων εκλογών -που διεξάγονται και στα παρανόμως προσαρτημένα εδάφη της Ουκρανίας- να προσδώσει επίφαση δημοκρατικής νομιμοποίησης στο απολυταρχικό καθεστώς του.
Δίχως αντιπάλους, καθώς είτε πια δεν ζουν, είτε βρίσκονται στη φυλακή ή την αυτοεξορία, ο Ρώσος πρόεδρος οδεύει προς νέα, εξαετή θητεία στο προεδρικό αξίωμα. Έχοντας «ξαναγράψει» το Σύνταγμα για να μπορέσει να θέσει υποψηφιότητα φέτος για πέμπτη προεδρική θητεία, μπορεί κάλλιστα να «επανεκλεγεί» το 2030 και να διατηρήσει την εξουσία έως το 2036, όταν πλέον θα συμπληρώνει τα 84 χρόνια του. Ο Πούτιν βρίσκεται στην εξουσία ως πρόεδρος ή πρωθυπουργός από το 1999 και έχει σπάσει ήδη το ρεκόρ του Στάλιν ως μακροβιότερου ηγέτη.
Οι κάλπες που στήνονται σήμερα στη Ρωσία και θα παραμείνουν ανοιχτές έως και την Κυριακή είναι οι πρώτες μετά τις επίμαχες συνταγματικές τροποποιήσεις του 2020, αλλά και οι πρώτες μετά την απρόκλητη εισβολή στο έδαφος της Ουκρανίας. Πάνω από 100 εκατομμύρια Ρώσοι, περιλαμβανομένων έξι εκατομμυρίων κατοίκων σε κατεχόμενα ουκρανικά εδάφη σε Ντονέτσκ, Λουχάνσκ, Ζαπορίζια και Χερσώνα, λαμβάνουν πρόσκληση να συμμετάσχουν στη θεατρική παράσταση «δημοκρατικές εκλογές» που ανεβάζει το Κρεμλίνο.
Επικαλούμενος το «πατριωτικό καθήκον», ο Βλαντιμίρ Πούτιν κάλεσε τους Ρώσους να ψηφίσουν στις εκλογές σε ένα τηλεοπτικό μήνυμα διανθισμένο με αναφορές περί δημοκρατικών αρχών και διαδικασιών. «Θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι η μόνη πηγή εξουσίας στη χώρα μας είναι ο λαός. Μόνο εσείς, πολίτες της Ρωσίας, μπορείτε να καθορίσετε τη μοίρα της μητέρας πατρίδας» είπε ο ισόβιος πρόεδρος που έχει καταστείλει κάθε έννοια Κράτους Δικαίου.
Μιλώντας περί πολύπλοκων προκλήσεων, ανάγκης ενότητας και αποφασιστικότητας, ο Πούτιν συνέχισε λέγοντας ότι στις εκλογές θα μετάσχουν και οι στρατιώτες στο μέτωπο, τους οποίους και επικαλέστηκε ως παράδειγμα γιατί πρέπει όλοι να ψηφίσουν (παρεμπιπτόντως ο Πούτιν επιφυλάσσει στους Ρώσους νέο γύρο επιστράτευσης μετά τις κάλπες). «Θα το πω ευθέως. Η συμμετοχή στις εκλογές είναι εκδήλωση πατριωτικού καθήκοντος» δήλωσε.
Η παράταση της απολυταρχίας Πούτιν είναι δεδομένη. Ωστόσο, στόχευση του Κρεμλίνου δεν είναι απλώς η νίκη, αλλά ένα συντριπτικό αποτέλεσμα, τόσο σε συμμετοχή, όσο και σε ποσοστό ψήφων ώστε να εργαλειοποιηθεί κατάλληλα -εξ ου και τα περί «πατριωτικού καθήκοντος». Επιζητά «νομιμοποίηση» διά της κάλπης του επιθετικού πολέμου που εξαπέλυσε, υποβιβάζοντας ό,τι έχει απομείνει από την αντιπολίτευση σε ακόμη πιο περιθωριακό ρόλο.
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, ο Πούτιν έλαβε το 76,7% των ψήφων στις προεδρικές εκλογές του 2018, στις οποίες η συμμετοχή ανήλθε σε 67,5%. Το ελάχιστο σημείο αναφοράς για το Κρεμλίνο τώρα θα ήταν, τουλάχιστον, να βελτιώσει αυτά τα αποτελέσματα στο 80% των ψήφων και στο 70% συμμετοχή. Κρατικές εταιρείες δημοσκοπήσεων εμφάνισαν το Φεβρουάριο το ποσοστό αποδοχής του Πούτιν να ανέρχεται στο 86%, το υψηλότερο από το 2016. Σε κάθε περίπτωση, οι εκλογικές αρχές έχουν τα εργαλεία στη διάθεσή τους για να δημιουργήσουν την επιθυμητή συμμετοχή και το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Παρατηρητές από τον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη δεν θα είναι παρόντες, όπως είχε συμβεί με τις βουλευτικές εκλογές του Σεπτεμβρίου 2021. Οι αλλαγές στους εκλογικούς νόμους της Ρωσίας έχουν καταστήσει πρακτικά αδύνατη την επιτήρηση της εκλογικής διαδικασίας, σημειώνει το Ευρωκοινοβούλιο.
Οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, διεθνείς προσωπικότητες και η Γιούλια Ναβάλναγια, χήρα του ντε φάκτο ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης, έχουν καλέσει τη διεθνή κοινότητα να μην αναγνωρίσει τα αποτελέσματα. Το αίτημα αυτό έχει διατυπωθεί και από την Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης (PACE) ήδη από τον Οκτώβριο του 2023, ενώ το Ευρωκοινοβούλιο έχει καταδικάσει ρητά με ψήφισμά του «την πρόθεση της Ρωσίας να διεξάγει προεδρικές εκλογές στα προσωρινά κατεχόμενα εδάφη της Ουκρανίας», υπογραμμίζοντας ότι δεν θα αναγνωρίσει τα αποτελέσματα αυτών των παράνομων εκλογών».
Πραγματικό ανταγωνισμό ο Πούτιν σαφώς δεν αντιμετωπίζει, καθώς με προσχηματικά αίτια η αρμόδια εκλογική επιτροπή απέκλεισε αμφότερους τους Εκατερίνα Ντούντσεβα και Μπόρις Ναντέζιντιν, τους μοναδικούς υποψηφίους που επιχείρησαν να κατέβουν στις εκλογές με αντιπολεμική πλατφόρμα. Συνυποψήφιοί τους στις εκλογές είναι ο Βλάντισλαβ Ναβάνκοφ του Νέου Λαού, ο Λεονίντ Σλούτσκι του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος της Ρωσίας (LDPR) και Νικολάι Χαριτόνοφ του Κομμουνιστικού Κόμματος (CPRF). Και οι τρεις υποψήφιοι που παρουσιάστηκαν ως εναλλακτικές λύσεις για τον Πούτιν ανήκουν στη «συστημική αντιπολίτευση», και, ως εκ τούτου, είναι ανεκτοί από το καθεστώς και υποστηρικτικοί προς αυτό.
Οι προεδρικές εκλογές διεξάγονται στον απόηχο του αιφνίδου θανάτου του Αλεξέι Ναβάλνι στις φυλακές της Σιβηρίας, όπου είχε μεταφερθεί τον Δεκέμβριο με το καθεστώς Πούτιν να δίνει ουσιαστικά τη χαριστική βολή στον υπ’ αριθμόν ένα εχθρό του. Έχοντας αναλάβει να συνεχίσει την αποστολή του, η Γιούλια Ναβάλναγια καλεί τους Ρώσους σε διαμαρτυρία την 17η Μαρτίου και σε ψήφο κατά του Πούτιν. Ζητά να ψηφίσουν οποιονδήποτε εκτός από αυτόν, να ρίξουν άκυρο ψηφοδέλτιο ή να γράψουν με μεγάλα γράμματα το όνομα του Ναβάλνι. Ακόμη και αν δεν θέλουν να ψηφίσουν, να βρίσκονται στα εκλογικά τμήματα την ίδια ημέρα και την ίδια ώρα -στις 17 Μαρτίου στις 12 το μεσημέρι.
«Ένα μεσημέρι κατά του Πούτιν», αυτό ήταν το κάλεσμα που είχε απευθύνει ο ίδιος ο Αλεξέι Ναβάλνι προς τους Ρώσους μόλις λίγες ημέρες πριν το θάνατό του. Να εμφανιστούν ταυτόχρονα στα εκλογικά τμήματα στις 12 το μεσημέρι, σε μία μαζική κινητοποίηση ως μήνυμα αποδοκιμασίας στο καθεστώς που θα ήταν ωστόσο ταυτόχρονα σχετικά ασφαλής. «Τι μπορούν να κάνουν; Θα κλείσουν τα εκλογικά κέντρα στις 12 το μεσημέρι; Θα οργανώσουν διαδήλωση υπέρ του Πούτιν στις 10 το πρωί; Θα καταχωρίσουν όσους πήγαν το μεσημέρι να ψηφίσουν ως αναξιόπιστους;»...
