Οι Βρετανοί προσέρχονται στις κάλπες την Πέμπτη, σε μια ψηφοφορία που πιστεύεται ότι θα βάλει τέλος στην επί 14 έτη κυριαρχία των Συντηρητικών, σημαίνοντας την επιστροφή των Εργατικών στην κυβέρνηση. Πρόκειται για τις πρώτες βουλευτικές εκλογές στη χώρα μετά την αποχώρηση της από την ΕΕ. Σε σημερινό του άρθρο, το Politico αναφέρεται στο τέλος αυτού που αποκαλεί «το όνειρο του Brexit».
Όλοι οι βασικοί παίκτες του «Vote Leave» έχουν εγκαταλείψει την πολιτική σκηνή. Πέντε χρόνια μετά τη σαρωτική εκλογική νίκη ο Μπόρις Τζόνσον είναι εκτός κοινοβουλίου. Ο Μάικλ Γκόουβ εγκατέλειψε την πολιτική, ο Ντόμινικ Κάμινγκς περνάει τον χρόνο του γράφοντας blogs για τον Ντοστογιέφσκι, το TikTok και τη CIA.
Η χώρα που οραματιστήκαν αρχιτέκτονες της αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ κατά την εκστρατεία του δημοψηφίσματος του 2016 μοιάζει πιο μακρινή από ποτέ.
Τα ακραία σχέδια να αφαιρέσουν του κανονισμούς της ΕΕ από τη νομοθεσία της Βρετανίας έχουν ήδη εγκαταλειφθεί. Τα οφέλη από τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου δεν έχουν φανεί. Οι δημόσιες υπηρεσίες της Βρετανίας, αντί να λάβουν την ενίσχυση που τους είχε υποσχεθεί, σε πολλές περιπτώσεις έχουν σχεδόν πάψει να λειτουργούν. Ο αριθμός των ανθρώπων που μεταναστεύουν στη Βρετανία από τρίτες χώρες είναι μεγαλύτερος από ποτέ.
Δεν είναι αυτό που είχαν κατά νου οι υποστηρικτές του «Leave».
Το Εργατικό Κόμμα του Κιρ Στάρμερ - που φαίνεται να βρίσκεται στο κατώφλι μιας ιστορικής νίκης στις εκλογές της 4ης Ιουλίου - έχει δεσμευτεί να αφήσει την τρέχουσα συμφωνία για το Brexit σε μεγάλο βαθμό ανέπαφη. Οι ένθερμοι «Remainers» (υποστηρικτές της ΕΕ) που ήλπιζαν ότι η Βρετανία θα μπορούσε να επανέλθει στην ΕΕ υπό την ηγεσία του, είναι πιθανό να απογοητευτούν. Το σύνθημα των Εργατικών είναι «Κάντε το Brexit να λειτουργήσει» (Make Brexit Work).
Όμως οι υποστηρικτές του Brexit δεν εμπιστεύονται τον Στάρμερ - έναν σοσιαλδημοκράτη που στο παρελθόν είχε κάνει εκστρατεία για ένα δεύτερο δημοψήφισμα, το οποίο ήλπιζε ότι θα ανέτρεπε το Brexit - για να ολοκληρώσει τη δουλειά. Στην πραγματικότητα, δεν τον εμπιστεύονται γενικώς.
«Φοβάμαι ότι το Εργατικό Κόμμα δεν έχει τα σωστά ένστικτα», είπε ο Στιβ Μπέικερ, ο επί μακρόν αρχηγός των ευρωσκεπτικιστών βουλευτών των Τόρις στο Κοινοβούλιο και επί του παρόντος υπουργός της κυβέρνησης. «Είναι πιθανό απλώς να μπερδέψει τα πράγματα».
Καθώς οι εκλογές πλησίαζαν, οι Εργατικοί άφησαν να εννοηθεί ότι είναι πιθανό να επιβάλουν τους κανόνες της ΕΕ σε τομείς όπως η γεωργία, τα τρόφιμα και τα χημικά.
Ο Ντάνιελ Χάναν, ευρωβουλευτής των Τόρις περισσότερο από δύο δεκαετίες και ένθερμος ευρωσκεπτικιστής, φοβάται ότι οι Εργατικοί θα προχωρήσουν παραπέρα. «Σημειώστε ότι το σχέδιο των Εργατικών δεν είναι για αμοιβαία αναγνώριση - αλλά μια πρόταση για τη Βρετανία να ακολουθήσει ό,τι κάνει η ΕΕ», είπε ο Χάναν. «Θυμάστε πώς ο Κιρ Στάρμερ συνέχιζε να απαιτεί ένα δεύτερο δημοψήφισμα; Το μόνο ερώτημα είναι τι τίμημα θα πληρώσουν οι Εργατικοί για να επιστρέψουν στην εύνοια της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν».
Ο Χάναν αναμένει από το Εργατικό Κόμμα να «παραιτηθεί εντελώς από την απορρύθμιση», δηλαδή την έξοδο από τις ευρωπαϊκές ρυθμίσεις, και να επαναφέρει το Ηνωμένο Βασίλειο «στην τυποποίηση της ΕΕ». Ως αποτέλεσμα, είπε, οι προσπάθειες για την υπογραφή περισσότερων συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου μετά το Brexit με τρίτες χώρες από όλο τον κόσμο θα σταματήσουν.
Η απορρύθμιση, για πολλούς ηγέτες του κινήματος του Brexit, ήταν το καίριο σημείο της αποχώρησης από την ΕΕ.
Ωστόσο, η κυβέρνηση Σούνακ δεν κατάφερε να υλοποιήσει την υπόσχεσή της για «αναθεώρηση ή κατάργηση» όλων των νόμων της ΕΕ εντός των πρώτων 100 ημερών του ηγέτη των Τόρις ως πρωθυπουργού.
Το μανιφέστο των Συντηρητικών εξακολουθεί να υπερηφανεύεται ότι έχει διαγράψει χιλιάδες νόμους της ΕΕ - αλλά παραλείπει να προσθέσει ότι οι περισσότεροι από τους διαγραμμένους κανονισμούς έχουν πάψει προ πολλού να εφαρμόζονται στην πράξη.
Άλλα οράματα για το Brexit είχαν επίσης την τάση να καταρρέουν μόλις έρχονταν σε επαφή με ανταγωνιστικές κυβερνητικές προτεραιότητες. Η μετανάστευση, ίσως η πιο σημαντική κινητήρια δύναμη της ψήφου για το Brexit του 2016, είναι αναμφισβήτητα ο τομέας όπου η Βρετανία έχει αναθεωρήσει πραγματικά τους κανόνες της σε μεγάλο βαθμό από τότε που βγήκε από την ΕΕ.
Ωστόσο, παρά τον τερματισμό της ελεύθερης μετακίνησης από και προς την ΕΕ, η καθαρή μετανάστευση προς τη Βρετανία αυξήθηκε απότομα τα χρόνια μετά την αποχώρηση της Βρετανίας από την Ένωση. Στο τέλος του 2019 η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου κατέγραψε 332.000 καθαρές αφίξεις: έως το 2023 το ποσοστό αυτό είχε εκτοξευθεί σε ρεκόρ 722.000.
Ο Γκι Φερχόφσταντ, ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου, ο οποίος εκπροσώπησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις συνομιλίες μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών, πιστεύει ότι το Brexit έχει ήδη φτάσει στα όριά του.
«Θεωρώ ότι όλο και περισσότερο μετά τις εκλογές θα δούμε μια αυξανόμενη πίεση για βήμα προς βήμα επιστροφή σε μια κατεύθυνση με πιο λογική προσέγγιση», δήλωσε στο Politico.
