Φανταστείτε να είστε Ουκρανός αλλά ωστόσο να έχετε μόνο ρωσικό διαβατήριο. Και μετά σε στρατολογούν για να πολεμήσεις την... πατρίδα σου.
Αυτή είναι μια πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν σήμερα χιλιάδες Ουκρανοί και αρκετοί ισχυρίζονται ότι συνιστά έγκλημα πολέμου.
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι ευρωπαϊκές χώρες καλωσόρισαν τους Ουκρανούς που αναζητούσαν άσυλο. Αλλά όταν η Ρωσία ανακοίνωσε τη μερική επιστράτευση τον Σεπτέμβριο, χιλιάδες άνθρωποι εγκατέλειψαν το στρατό. Οι χώρες που αρχικά υποδέχτηκαν πρόσφυγες δίστασαν ή έκλεισαν τα σύνορά τους στους Ρώσους πολίτες, πυροδοτώντας μια συζήτηση στην ΕΕ σχετικά με το πώς —και εάν— οι χώρες θα πρέπει να χορηγούν ή να αρνούνται άσυλο σε Ρώσους που αποφεύγουν την επιστράτευση.
Αλλά όσοι απέφυγαν την επιστράτευση, δεν προέρχονται μόνο από τη Ρωσία - πολλοί είναι από ρωσικά κατεχόμενα εδάφη. Στις κατεχόμενες περιοχές της Ουκρανίας, η Ρωσία εκδίδει τα δικά της διαβατήρια εδώ και σχεδόν μια δεκαετία, ενώ είναι δύσκολη η απόκτηση ή η ανανέωση της ουκρανικής υπηκοότητας.
Καθώς τα δύο έθνη διεξάγουν έναν αιματηρό πόλεμο, οι Ουκρανοί πολίτες διαπιστώνουν τώρα ότι μπορεί να έχουν στρατολογηθεί από τη Ρωσία, την Ουκρανία ή και τις δύο — ωστόσο δεν είναι σε θέση να αποδείξουν ότι είναι πραγματικά πολίτες καμιάς από τις δύο χώρες.
«Η μετατροπή Ουκρανών πολιτών σε Ρώσους, ηθελημένα και μαζικά, είναι έγκλημα πολέμου, λέει η Iρίνα Βερεστσούκ, αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Ουκρανίας και υπουργός για την επανένταξη των προσωρινά κατεχόμενων εδαφών.
«Οι συμβάσεις της Γενεύης απαγορεύουν ξεκάθαρα την αναγκαστική χορήγηση διαβατηρίων σε κατοίκους των κατεχόμενων εδαφών», είπε στο Politico. «Πρέπει να καταγραφεί ως έγκλημα πολέμου».
Η εξαναγκαστική απόκτηση ρωσικού διαβατηρίου αποτελεί σκόπιμη πρακτική στο πλαίσιο της εξωτερικής πολιτικής της Μόσχας κι ένα «όπλο» στα χέρια της στους πολέμους της στο «εγγύς» εξωτερικό.
