Κάθε μέρα που περνάει και οι πολεμικές επιχειρήσεις δεν εξελίσσονται σύμφωνα με τις προσδοκίες της Μόσχας, το ανθρώπινο, πολιτικό, διπλωματικό και οικονομικό κόστος θα αυξάνεται. Είναι νωρίς να πούμε κατά πόσο ο Πούτιν αντιμετωπίζει στρατηγικό αδιέξοδο. Ο συσχετισμός ισχύος αλλά και το παράθυρο που έχει μπροστά της η Μόσχα για να ολοκληρώσει τον σχεδιασμό της για τον πλήρη στρατιωτικό και πολιτικό έλεγχο της Ουκρανίας παραμένει ανοιχτό.
Κάθε μέρα ωστόσο που θα περνάει και οι εξελίξεις δεν θα είναι αυτές που θα ήθελε η Μόσχα, τόσο θα συρρικνώνονται οι επιλογές της. Μέχρι πριν από μερικά 24ωρα δεν ήταν ανάγκη για τη Μόσχα ούτε να καταλάβει ολόκληρη την Ουκρανία, ούτε να μπει ο ρωσικός στρατός στο Κίεβο. Ο στόχος ήταν να αναγκάσει τον πρόεδρο Ζελένσκι να παραιτηθεί ή να σηκωθεί να φύγει από τη χώρα. Ο πολιτικός στόχος δεν ήταν άμεση συνάρτηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Ολοένα και περισσότερο όμως ο στόχος του πολιτικού ελέγχου συναρτάται από τις εξελίξεις στο πεδίο της μάχης.
Τώρα, πια φαίνεται ότι ο μόνος τρόπος για να πετύχει αυτό που θέλει η Μόσχα είναι η κατάληψη του Κιέβου. Κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει μόνο αν η Ρωσία εμπλακεί σε ένα πόλεμο εκ του συστάδην στην ουκρανική πρωτεύουσα και στα μεγάλα αστικά κέντρα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δηλαδή κατακόρυφη αύξηση του επιπέδου βίας που είναι διατεθειμένη να ασκήσει τη Μόσχα, γεγονός που θα επιφέρει ακόμη μεγαλύτερη διεθνή κατακραυγή, ακόμη μεγαλύτερη αποφασιστικότητα από τη διεθνή κοινότητα να αντιδράσει με όλους τους τρόπους απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα. Διότι μιλάμε πλέον για τακτικές «carpet bombing», όπως οι ανηλεείς βομβαρδισμοί που είδαμε χθες στο Χάρκοβο με θύματα αμάχους και μάλιστα ενώ οι συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών στο Μίνσκ βρίσκονταν σε πλήρη εξέλιξη. Οι συνεχείς αναφορές για θύματα μεταξύ του άμαχου πληθυσμού δεν είναι τυχαίες.
Βρισκόμαστε σε μια σχετική στασιμότητα σε σχέση με τις προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί ότι η ρωσική εισβολή θα είναι μια παρέλαση στην Ουκρανία. Η αποτυχία δημιουργίας ταχύτατων τετελεσμένων, αυξάνει το κόστος και πυροδοτεί νέα σενάρια και τακτικές που θα μπορούσε να υιοθετήσει ο ρωσικός στρατός, εξαπολύοντας πολύ πιο βίαιες επιθέσεις ξεκινώντας από μια μικρότερη πόλη, την οποία ενδεχομένως η Μόσχα θα επιχειρήσει να ισοπεδώσει, προκειμένου να σταλεί ένα μήνυμα στο Κίεβο.
Όσο δεν επιβεβαιώνεται η εκτίμηση που είχαν διαρρεύσει αμερικανικές πηγές ότι οι Ρώσοι θα έχουν καταλάβει το Κίεβο μέσα σε 96 ώρες, τόσο θα ενισχύεται η στρατιωτική βοήθεια της Δύσης. Και όσο αυτό θα συμβαίνει, τόσο θα απομονώνεται η Ρωσία και θα αυξάνεται το ηθικό των Ουκρανών, αναγκάζοντας τη Μόσχα να χρησιμοποιήσει άλλες τακτικές, αφού οτιδήποτε λιγότερο από μια «νίκη» για τον Πούτιν δεν θα γίνει αποδεκτή.
Ο εκνευρισμός της Μόσχας οφείλεται στο γεγονός ότι βρίσκει απέναντί του τη Δύση και κυρίως την Ευρώπη να έχει συγκροτήσει ένα αρραγές μέτωπο. Εκνευρισμός που ενισχύεται από τη συνειδητοποίηση εκ μέρους του Πούτιν ότι αποτέλεσμα της εισβολής ήταν όχι να διασπάσει την Ευρώπη, αλλά να ενισχύσει τη συνοχή και αποφασιστικότητά της να ανασχέσει τη ρωσική εισβολή. Την ενόχληση αυτή αναδεικνύουν και οι οργισμένες ανακοινώσεις όπως η χθεσινοβραδυνή του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών που κατηγορεί την ΕΕ, λέγοντας ότι η απόφασή της για «αποστολή προμηθειών με θανατηφόρα όπλα στον ουκρανικό στρατό συνιστά αυτοενοχοποίηση, σηματοδοτεί το τέλος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και των ειρηνιστικών σχεδίων συμφιλίωσης των εθνών μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο».
* O Κώστας Υφαντής είναι Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Διευθυντής του ΙΔΙΣ
