Η αναζωπύρωση του πολέμου στη Συρία είναι το πιο πρόσφατο επακόλουθο της αναταραχής που έχει πλήξει τη Μέση Ανατολή μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου του περασμένου έτους.
Όπως αναφέρεται σε ανάλυση του BBC, τα γεγονότα στη Συρία τις τελευταίες ημέρες είναι μια ακόμη απόδειξη ότι ο πόλεμος που κυριαρχεί στη Μέση Ανατολή κλιμακώνεται και δεν υποχωρεί.
Κατά τη διάρκεια μιας δεκαετίας πολέμου μετά το 2011, η εξουσία του Μπασάρ αλ Άσαντ επιβίωσε επειδή ήταν έτοιμος να διαλύσει τη Συρία για να σώσει το καθεστώς που κληρονόμησε από τον πατέρα του. Για να το ςπιτύχει αυτό, βασίστηκε σε ισχυρούς συμμάχους, όπως η Ρωσία, το Ιράν και τη λιβανέζικη Χεζμπολάχ.
Αυτοί επενέβησαν στο πλευρό του ενάντια σε ομάδες ανταρτών – από τζιχαντιστές εξτρεμιστές του Ισλαμικού Κράτους μέχρι πολιτοφυλακές που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ και τις πλούσιες μοναρχίες του Κόλπου.
Ωστόσο, από τη μία πλευρά η Χεζμπολάχ, η οποία συνήθιζε να στέλνει τους καλύτερους άνδρες της για να πολεμήσουν για το καθεστώς Άσαντ στη Συρία, αντιμετωπίζει προβλήματα από τις επιθέσεις του Ισραήλ.
Από την άλλη, Ρωσία έχει εξαπολύσει αεροπορικές επιδρομές τις τελευταίες ημέρες κατά της επίθεσης των ανταρτών στη Συρία, αλλά η στρατιωτική της δύναμη προορίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Μπορεί ο πόλεμος στη Συρία να μην ήταν «πρωτοσέλιδο» στα ΜΜΕ, όμως αυτό δε σημαίνει ότι έπαψε ποτέ να υφίσταται. Τώρα, η Συρία εισέρχεται σε μια νέα φάση σύγκρουσης, καθώς η κατάσταση στη χώρα κλιμακώνεται επικίνδυνα τις τελευταίες ημέρες.
Όπως αναφέρει το BBC, υπενθυμίζουμε ότι από τις 27 Νοεμβρίου, μια συμμαχία τζιχαντιστικών ανταρτικών ομάδων, υπό την ηγεσία της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), ξεκίνησε μια ευρείας κλίμακας επίθεση εναντίον των κυβερνητικών δυνάμεων του καθεστώτος Άσαντ.
Η προέλασή τους χαρακτηρίζεται από διεθνείς παρατηρητές ως «εντυπωσιακή», ενώ αναφορές από την περιοχή κάνουν λόγο για κατάρρευση των αμυντικών γραμμών του καθεστώτος σε καίριες περιοχές. Δύο ημέρες μετά την έναρξη της επίθεσης, δημοσίευαν φωτογραφίες μαχητών που είχαν καταλάβει την αρχαία ακρόπολη του Χαλεπιού, η οποία αποτελούσε απόρθητη βάση για τα κυβερνητικά στρατεύματα μεταξύ 2012 και 2015, όταν η πόλη ήταν μοιρασμένη μεταξύ ανταρτών και δυνάμεων του καθεστώτος.
Η HTS, η οποία έχει αποσχισθεί από την Αλ Κάιντα από το 2016, επιχειρεί να αποστασιοποιηθεί από το τζιχαντιστικό της παρελθόν, παρουσιάζοντας την επίθεση ως κοινή προσπάθεια ανταρτών ενάντια στο καθεστώς.
Η επιχείρηση, που ονομάζεται Operation Repelling the Aggression, έχει ήδη οδηγήσει στην κατάληψη του κάστρου του Χαλεπίου, ένα οχυρό-σύμβολο που κρατούσαν οι κυβερνητικές δυνάμεις από το 2015. Η ονομασία αυτή και οι επίσημες ανακοινώσεις της αποφεύγουν την τζιχαντιστική γλώσσα και τις ισλαμιστικές αναφορές. Οι αντάρτες έχουν προωθηθεί επίσης προς την πόλη Χάμα, ενώ αναφέρεται ότι έχουν καταλάβει σημαντικά στρατιωτικά αποθέματα, όπως ελικόπτερα και εξοπλισμό.
Οι Σύροι γενικά απωθούνται από την ακραία θρησκευτική ρητορική. Καθώς οι τζιχαντιστικές ομάδες κυριάρχησαν στην εξέγερση μετά τη συντριβή των διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας μετά τον πρώτο περίπου χρόνο του πολέμου μετά το 2011, πολλοί Σύροι είτε παρέμειναν ουδέτεροι είτε τάχθηκαν απρόθυμα στο πλευρό του καθεστώτος επειδή φοβούνταν τη δολοφονική τζιχαντιστική ιδεολογία του Ισλαμικού Κράτους
Σημειώνεται ότι η επίθεση υπό την ηγεσία του HTS προέρχεται από το διασπασμένο πολιτικό τοπίο της βόρειας Συρίας. Μεγάλο μέρος του βορειοανατολικού τμήματος ελέγχεται από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), μια ομάδα υπό την ηγεσία Κούρδων και με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, η οποία σταθμεύει περίπου 900 στρατιώτες στην περιοχή.
Η Τουρκία είναι ένας «μεγάλος παίκτης» που ελέγχει τις παραμεθόριες περιοχές, όπου έχει αναπτύξει τα δικά της τακτικά στρατεύματα καθώς και τις πολιτοφυλακές που χρηματοδοτεί.
Η αναζωπύρωση των μαχών στη Συρία προκαλεί διεθνή ανησυχία. Ο απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Συρία, Geir Pedersen, δήλωσε στην οποία αναφέρει ότι «οι τελευταίες εξελίξεις ενέχουν σοβαρούς κινδύνους για τους αμάχους και έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην περιφερειακή και διεθνή ασφάλεια… Κανένα συριακό κόμμα ή υφιστάμενη ομάδα φορέων δεν μπορεί να επιλύσει τη συριακή σύγκρουση με στρατιωτικά μέσα».
Ο Pedersen πρόσθεσε ότι υπήρξε «συλλογική αποτυχία να υπάρξει μια πραγματική πολιτική διαδικασία για την εφαρμογή της απόφασης 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, η οποία ψηφίστηκε το 2015. Αυτό καθόριζε έναν οδικό χάρτη για την ειρήνη, με την αρχή του κειμένου ότι ο συριακός λαός θα αποφασίσει για το μέλλον της Συρίας».
Ο στόχος ήταν ένα μέλλον που θα διαμορφωνόταν από ελεύθερες εκλογές και ένα νέο σύνταγμα. Αυτό όμως σήμαινε ότι ο Άσαντ και η οικογένειά του θα εγκατέλειπαν μια χώρα την οποία αντιμετώπιζαν για χρόνια ως προσωπικό τους φέουδο. Περισσότεροι από μισό εκατομμύριο νεκροί μαρτυρούν την αποφασιστικότητά τους να μην αφήσουν να συμβεί αυτό.
Είναι πολύ νωρίς για να διαγράψουμε το καθεστώς Άσαντ. Έχει έναν πυρήνα γνήσιας υποστήριξης. Ορισμένοι Σύριοι το βλέπουν ως τη λιγότερο κακή επιλογή - καλύτερη από τους τζιχαντιστές που κυριάρχησαν στην εξέγερση. Όμως, αν άλλες ομάδες κατά του Άσαντ - και είναι πολλές - ξεσηκωθούν, το καθεστώς του θα βρεθεί και πάλι σε θανάσιμο κίνδυνο.
