Κατάσκοποι που βοηθούσαν μέλη των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών φέρεται να είχαν αγοράσει ξενοδοχείο στη Χαλκιδική. Το ζευγάρι συνδέεται με φονικές επιθέσεις σε αποθήκες πυρομαχικών στην Τσεχία, σύμφωνα με το πόρισμα έρευνας της ρωσικής δημοσιογραφικής ομάδας The Insider, όπως το μεταφέρει η βρετανική Telegraph.
Πρόκειται για τον Νικολάι Σαποσνίκοφ και την Ελένα Σαποσνίκοβα, που αγόρασαν τη Villa Elena, η οποία διαθέτει εξωτερική πισίνα και μεγάλο κήπο, έναντι περίπου 275.000 ευρώ το 2009.
Μετακόμισαν εκεί και άρχισαν να λειτουργούν την επιχείρηση έναν χρόνο αργότερα.
Το κατάλυμα όμως χρησιμοποιούνταν και ως καταφύγιο για μέλη της ρωσικής υπηρεσίας ασφαλείας GRU, της υπηρεσίας πληροφοριών του Βλαντιμίρ Πούτιν. Αναφέρεται, πως μεταξύ του 2012 και του 2018 έμειναν εκεί τουλάχιστον τέσσερα μέλη της Μονάδας 29155, ομάδα της GRU που εμπλέκεται σε επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης ξένων κυβερνήσεων.
Ανάμεσά τους και ο διοικητής της Μονάδας, στρατηγός Αντρέι Αβεριάνοφ.
Οι Σαποσνίκοφ κατηγορούνται από τις τσεχικές Αρχές ότι το 2014 παρείχαν στήριξη και εξασφάλισαν δίοδο σε Ρώσους πράκτορες που ανατίναξαν τουλάχιστον δύο αποθήκες πυρομαχικών στο χωριό Βρμπέτιτσε στα νοτιοανατολικά της χώρας, ώστε να αποτραπεί η προμήθεια πυρομαχικών στην Ουκρανία.
Φέρονται επίσης να είχαν άμεση επαφή με τον στρατηγό Άντρη Αβεριάνοφ, τον διοικητή της μονάδας 29155 της GRU, ο οποίος επέβλεπε προσωπικά και τις δύο μυστικές επιχειρήσεις υπό την καθοδήγηση του Κρεμλίνου.
Οι πράκτορες ήταν οι Αλεξάντερ Μίσκιν και Ανατόλι Τσέπιγκα, δηλαδή οι δύο Ρώσοι που κατηγορούνται από τη Βρετανία για τη δηλητηρίαση των Σκριπάλ με νόβιτσοκ στο Σόλσμπερι το 2018. Συντονιστής της επίθεσης αυτής φέρεται να ήταν ο στρατηγός Αβεριάνοφ.
Το ζεύγος Σαποσνίκοφ περιγράφεται ως ζευγάρι «παρανόμων κατασκόπων», δηλαδή πρακτόρων δίχως διπλωματική κάλυψη.
Ζούσαν μια διπλή ζωή στην Τσεχία, η οποία ζήτησε πέρυσι την έκδοσή τους από την Ελλάδα για τις επιθέσεις στις αποθήκες, που προκάλεσαν τουλάχιστον δύο θανάτους εργαζομένων.
Παρά το αναφερόμενο ιστορικό του ως ρωσικό καταφύγιο, το ξενοδοχείο «Villa Elena» εξακολουθούσε να είναι διαθέσιμο για κρατήσεις σε δημοφιλείς ιστότοπους, όπως η Booking.com και το Tripadvisor, μέχρι το 2020.
Το 2023, οι τσεχικές Αρχές ζήτησαν την έκδοση των Σαποσνίκοβα από την Ελλάδα μετά από έρευνα για τον φερόμενο ρόλο τους στις βομβιστικές επιθέσεις στο Vrbětice.
Ο Νικολάι πέθανε τον Φεβρουάριο του 2024 από καρδιακή προσβολή σε ηλικία 62 ετών. Η έκδοση της Ελένα στις Αρχές (επίσης 62 ετών σήμερα) εκκρεμεί.
Η ίδια εκτιμάται από το The Insider της Ρωσίας, πως είχε την απευθείας επαφή με τη Μονάδα 29155 και θεωρείται πως είχε ρόλο και στη συλλογή πληροφοριών και στη στρατολόγηση πρακτόρων για λογαριασμό της Μόσχας.
Η Έλενα Σαποσνίκοβα φέρεται επίσης να έχει λάβει μυστικό ρωσικό διαβατήριο, σαν αυτά που δίνονται στα μέλη της Μονάδας 29155 και να της έχει απονεμηθεί η στρατιωτική τιμή της Ηρωίδος της Ρωσικής Ομοσπονδίας για το ρόλο της σε επιχειρήσεις σαμποτάζ σε Τσεχία και Βουλγαρία.
Οι τσεχικές Αρχές ξεκίνησαν τις έρευνες όταν διαπίστωσαν πως είναι ιδιοκτήτρια υπεράκτιας εταιρείας στις νήσους Μάρσαλ και κάτοχος δύο τραπεζικών λογαριασμών στην Ελβετία.
Ο Νικολάι, πρώην σοβιετικός αξιωματικός, τράβηξε την προσοχή των Τσέχων ερευνητών λόγω του ρόλου του στην Imex, μια εταιρεία όπλων που δημιουργήθηκε για να εξυπηρετεί τους ευρωπαϊκούς στρατούς που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν υλικό της σοβιετικής εποχής.
Ο γιος τους, Πάβελ, ο οποίος ήταν κάποτε μέλος του Τσεχικού Κόμματος Πειρατών, ενός αριστερού κινήματος, εργάστηκε επίσης για την εταιρεία.
Φέρεται ότι είχε ενημερώσει τον στρατηγό Άντρη Αβεριάνοφ, μέσω του λογαριασμού του στο Gmail, σχετικά με το πού βρίσκονταν όπλα που προορίζονταν για αποστολή στην Ουκρανία, τη Γεωργία και τη Συρία. Εκείνη την εποχή, οι ρωσικές δυνάμεις συμμετείχαν σε πολέμους και στις τρεις χώρες.
Η τελική απόφαση των ελληνικών Aρχών εκκρεμεί ακόμη.
Τον Οκτώβριο του 2014, οι πράκτορες της GRU άρχισαν να ταξιδεύουν στην Τσεχική Δημοκρατία, όπου τους δόθηκε άδεια εισόδου στις αποθήκες στο Vrbětice.
Στις 16 Οκτωβρίου 2014, μια τεράστια έκρηξη κατέκλυσε την αποθήκη 16 των εγκαταστάσεων, καταστρέφοντας κινητήρες αεροσκαφών και βλήματα πυροβολικού που ανήκαν στην EMCO, μια άλλη εταιρεία όπλων που εμπορεύεται εξοπλισμό της σοβιετικής εποχής. Δύο εργαζόμενοι στην αποθήκη σκοτώθηκαν.
Ενάμιση μήνα αργότερα, στις 3 Δεκεμβρίου, βλήματα πυροβολικού και όλμων, καθώς και τυφέκια εφόδου, άρχισαν να εκρήγνυνται σε άλλη αποθήκη.
Οι τσεχικές Αρχές άρχισαν να ερευνούν την οικογένεια, ενώ ζούσαν έναν πολυτελή τρόπο ζωής παρά τα ελάχιστα κέρδη από το ρόλο του Νικολάι Σαποσνίκοφ, ως στελέχους της Imex.
«Σε ορισμένες περιπτώσεις το επίσημο εισόδημά τους δεν μπορούσε να καλύψει ούτε τον λογαριασμό του τηλεφώνου τους για τον μήνα», δήλωσαν οι ερευνητές.
Η οικογένεια Σαποσνίκοφ δήλωσε στην αστυνομία, ότι οι δεσμοί τους με τη Μονάδα 29155 ήταν «προσωπικοί» και δεν γνώριζαν ότι τα μέλη της συνδέονταν με την κρατική τρομοκρατία. Κατηγόρησαν τις Αρχές για πολιτική δίωξη λόγω της ρωσικής καταγωγής τους και δήλωσαν ότι οι εκρήξεις του 2014 στο Vrbětice ήταν αποτέλεσμα βιομηχανικών ατυχημάτων.
