Η Κίνα κατέγραψε πέρυσι τον χαμηλότερο αριθμό γάμων από τότε που έγιναν διαθέσιμα τα δημόσια αρχεία, ενισχύοντας μια σχεδόν δεκαετή μείωση των γάμων που συνέπεσε με την πτώση των ποσοστών γεννήσεων και προκάλεσε την ανησυχία της κυβέρνησης για δημογραφική κρίση.
Περίπου 6,83 εκατομμύρια ζευγάρια παντρεύτηκαν το 2022, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το Υπουργείο Πολιτικών Υποθέσεων της Κίνας την Παρασκευή. Το ποσοστό αυτό είναι μειωμένο κατά περίπου 10,5% σε σχέση με τα 7,63 εκατομμύρια καταχωρίσεις γάμων το 2021 και σηματοδοτεί χαμηλό ρεκόρ από το 1986, όταν το υπουργείο άρχισε να δημοσιεύει στατιστικά στοιχεία, σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Τα στοιχεία αντιπροσωπεύουν τους γάμους κατά τη διάρκεια μιας ασυνήθιστα δύσκολης χρονιάς για τους ανθρώπους στην Κίνα, καθώς στην πανδημία του Covid-19 είδαν πολλές πόλεις και περιοχές σε ολόκληρη τη χώρα να αποκλείονται και η καθημερινή ζωή να διαταράσσεται από πλήθος περιορισμών.
Ωστόσο, επεκτείνει επίσης τη σταθερή μείωση των ανθρώπων που επιλέγουν να συνάψουν γάμο από την κορύφωση του 2013, όταν περισσότερα από 13 εκατομμύρια ζευγάρια ενώθηκαν με τα δεσμά του γάμου – σχεδόν το διπλάσιο των γάμων του 2022.
Η πτώση του αριθμού των γάμων και η σημαντική μείωση των γεννήσεων έχουν προκαλέσει σημαντική ανησυχία στις αρχές του Πεκίνου, εν μέσω προβλέψεων των εμπειρογνωμόνων για σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις από τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και τη γήρανση του πληθυσμού.
Ο πληθυσμός της Κίνας συρρικνώνεται
Ο πληθυσμός της Κίνας συρρικνώθηκε το 2022 για πρώτη φορά σε περισσότερα από 60 χρόνια, με μόλις 6,77% γεννήσεις ανά 1.000 άτομα – το χαμηλότερο επίπεδο από την ίδρυση της κομμουνιστικής Κίνας το 1949. Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η χώρα είναι πλέον η δεύτερη πολυπληθέστερη στον κόσμο, με πληθυσμό 1,4 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, που τώρα είναι λιγότεροι από την Ινδία.
Οι Κινέζοι αξιωματούχοι βλέπουν άμεση σχέση μεταξύ των λιγότερων γάμων και της μείωσης των γεννήσεων στη χώρα, όπου οι κοινωνικοί κανόνες και οι κυβερνητικοί κανονισμοί καθιστούν πρόκληση για τα ανύπαντρα ζευγάρια να αποκτήσουν παιδιά.
Οι αρχές έχουν λάβει μέτρα για να προσπαθήσουν να αντιστρέψουν την πτώση, η οποία έρχεται εν μέσω οικονομικών πιέσεων που επηρεάζουν τους νέους ενήλικες της Κίνας, συμπεριλαμβανομένης της υψηλής ανεργίας και του αυξανόμενου κόστους ζωής.
Η σαρωτική καταστολή από το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα των ιδιωτικών βιομηχανιών, από την τεχνολογία έως την εκπαίδευση, καθώς και οι έλεγχοι μηδενικού επιπέδου κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ενίσχυσαν αυτές τις προκλήσεις.
Η αυστηρή αντίδραση του κόμματος στο Covid-19 αποκρυστάλλωσε επίσης τις πολιτικές απογοητεύσεις που υποβόσκουν μεταξύ ορισμένων νέων ανθρώπων, με το σύνθημα «Είμαστε η τελευταία γενιά» – μια άρνηση να γεννούν παιδιά στο αυστηρά ελεγχόμενο κινεζικό κράτος – να γίνεται μια κραυγή συσπείρωσης κατά τη διάρκεια του τιμωρητικού δίμηνου αποκλεισμού της Σαγκάης την περασμένη άνοιξη.
Αλλαγή των αξιών και της κοινωνίας
Η αλλαγή των προτύπων των φύλων και η διεύρυνση των ευκαιριών σταδιοδρομίας για τις γυναίκες, όπως και σε άλλα μέρη του κόσμου, θεωρείται επίσης ευρέως ότι οδηγούν την ηλικία γάμου υψηλότερα και επηρεάζουν τη στάση απέναντι στον θεσμό.
Αυτή η αλλαγή στάσης είναι ιδιαίτερα εμφανής μεταξύ των νεότερων γυναικών, ορισμένες από τις οποίες απογοητεύονται όλο και περισσότερο από τον γάμο για τον ρόλο του στην εμπέδωση της ανισότητας των φύλων, λένε οι ειδικοί.
Μια έκθεση σχετικά με τα νέα στατιστικά στοιχεία στην κρατική εφημερίδα Παγκόσμια Εποχή τη Δευτέρα επεσήμανε την αύξηση της ηλικίας γάμου, τη μείωση του αριθμού των νέων συνολικά στην Κίνα και την ανισορροπία των φύλων της χώρας ως παράγοντες που συμβάλλουν στην τελευταία μείωση, επικαλούμενη τον ανεξάρτητο δημογράφο Χε Γιαφού.
Η μέση ηλικία γάμου για τους πρώτους γάμους ήταν 28,67 ετών το 2020, από 24,89 ετών μια δεκαετία πριν, σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής.
"Κατά την εποχή του Μάο, ο γάμος δεν αποτελούσε προσωπική επιλογή", δήλωσε ο Pan Wang, ειδικός σε θέματα γάμου στην Κίνα στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας. Κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Άλματος προς τα Εμπρός, το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα ενθάρρυνε τους ανθρώπους να κάνουν όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά, καθώς η χώρα χρειαζόταν εργατικό δυναμικό για την οικοδόμηση της σοσιαλιστικής οικονομίας. Ο γάμος, επομένως, έπαιξε βασικό ρόλο στον σοσιαλισμό και την οικοδόμηση του έθνους, είπε.
Το 1950, η Κίνα ψήφισε τον Νέο Νόμο περί Γάμου, ο οποίος απαγόρευσε τους κανονισμένους γάμους και τις παλλακίδες και επέτρεψε στις γυναίκες να χωρίσουν τους συζύγους τους. Όμως στην πράξη, οι κανονισμένοι γάμοι παρέμεναν συνηθισμένοι και η γλώσσα της ελευθερίας του γάμου και του διαζυγίου δεν μεταφράστηκε στην ελευθερία του έρωτα, είπε η Pan.
"Κατά την περίοδο της Πολιτιστικής Επανάστασης, όταν μιλούσες για την αγάπη, αυτή (θεωρούνταν) κάτι καπιταλιστικό, κάτι που οι άνθρωποι έπρεπε να καταπολεμήσουν", είπε.
Η αυξανόμενη κοινωνική αποδοχή της συγκατοίκησης και του προγαμιαίου σεξ, καθώς και η ευρεία διαθεσιμότητα της αντισύλληψης και της άμβλωσης, έχει επιτρέψει στους νέους να απολαμβάνουν ρομαντικές σχέσεις εκτός του νομικού θεσμού του γάμου. Βλέπουν το γάμο ως έκφραση του συναισθηματικού τους δεσμού και όχι απλώς ως μέσο αναπαραγωγής.
Οι αρχές της Κίνας προσπαθούν να αντιστρέψουν τη μείωση των γάμων και των γεννήσεων
Οι προσπάθειες των Κινέζων αξιωματούχων τα τελευταία χρόνια να αντιστρέψουν τις τάσεις μείωσης των γάμων και των γεννήσεων δεν έχουν ακόμη δει αποτελέσματα εν μέσω των διαφαινόμενων οικονομικών και κοινωνικών ζητημάτων που υπάρχουν.
Στα μέτρα περιλαμβάνεται η χαλάρωση της σαρωτικής πολιτικής που επί δεκαετίες έλεγχε τον αριθμό των παιδιών που μπορούσαν να αποκτήσουν τα παντρεμένα ζευγάρια, καθώς και η προσπάθεια να βρεθούν τρόποι για την παροχή κινήτρων για τη γέννηση παιδιών και το γάμο.
Όσον αφορά τον γάμο, αυτά κυμαίνονται από μαζικές εκδηλώσεις τυφλών ραντεβού που διοργανώνονται από την Κομμουνιστική Ένωση Νέων -τον κλάδο της νεολαίας του κόμματος- έως αξιωματούχους που επιδιώκουν να μειώσουν την αξία της «τιμής της νύφης», του ποσού που καταβάλλεται στην οικογένεια ενός υποψήφιου συντρόφου, το οποίο η κυβέρνηση έχει προτείνει ότι θα μπορούσε να αποτελέσει εμπόδιο για τον γάμο στην αγροτική Κίνα, όπου είναι πιο συνηθισμένο.
Τον περασμένο μήνα, η συνδεδεμένη με την κυβέρνηση Ένωση Οικογενειακού Προγραμματισμού της Κίνας επέκτεινε ένα πιλοτικό πρόγραμμα του 2022 που υποστηρίζει «μια νέα αντίληψη του γάμου και της τεκνοποίησης».
Το πρόγραμμα το οποίο επεκτάθηκε σε 20 πόλεις ή περιφέρειες δημοτικού επιπέδου πέρυσι, ενώ φέτος προστέθηκαν άλλες 20 περιοχές, επικεντρώνεται στην παρακίνηση των νέων να παντρευτούν σε «κατάλληλη ηλικία» και στην ενθάρρυνση των ζευγαριών να μοιράζονται τις ευθύνες ανατροφής των παιδιών, δήλωσαν αξιωματούχοι.
Η πρόσφατη ανακοίνωση στοιχείων του Υπουργείου Πολιτικών Υποθέσεων έδειξε επίσης μια μικρή πτώση στις εγγραφές διαζυγίων, με 2,1 εκατομμύρια ζευγάρια να έχουν πάρει διαζύγιο το 2022, από 2,13 εκατομμύρια ζευγάρια το προηγούμενο έτος.
Η Κίνα έχει επιβάλει από το 2021 μια περίοδο «ψυχραιμίας» 30 ημερών για τα άτομα που υποβάλλουν αίτηση διαζυγίου, παρά τις επικρίσεις ότι αυτό θα μπορούσε να καταστήσει δυσκολότερο για τις γυναίκες να εγκαταλείψουν διαλυμένους ή ακόμη και καταχρηστικούς γάμους.
Η Κίνα δεν είναι η μόνη χώρα που αντιμετωπίζει το πρόβλημα της μείωσης των γεννήσεων και της συρρίκνωσης του πληθυσμού. Τα τελευταία χρόνια, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα έχουν επίσης εισαγάγει μέτρα για την ενθάρρυνση των γεννήσεων όπως οικονομικά κίνητρα, κουπόνια μετρητών, επιδοτήσεις στέγασης και περισσότερη υποστήριξη για τη φροντίδα των παιδιών, με περιορισμένη επιτυχία.
