Ένα βήμα πιο κοντά σε συμφωνία για το τερματισμό του εμφύλιου σπαραγμού που μαίνεται στη Λιβύη από το 2011 φαίνεται πως βρίσκονται τα δύο βασικά αντίπαλα στρατόπεδα, μετά τις συνομιλίες που διεξήχθησαν στην παραλιακή πόλη Μπουζνίκα, νοτίως της πρωτεύουσας του Μαρόκου, Ραμπάτ. Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για τη χώρα η οποία είχε φιλοξενήσει και τις διαπραγματεύσεις του 2015, που είχαν οδηγήσει προσωρινά στην ειρήνευση και είχαν δημιουργήσει ελπίδες για πολιτική λύση – οι οποίες όμως έσβησαν πολύ γρήγορα, με την αναζωπύρωση των συγκρούσεων.
Αυτή τη φορά, μετά και την ενεργό παρέμβαση των ΗΠΑ, γύρω από το ίδιο τραπέζι κάθισαν από την Κυριακή δύο πενταμελείς αντιπροσωπείες: Από τη μία, της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας με έδρα την Τρίπολη (GNA), της οποίας ηγείται ο Φαγέζ αλ-Σάρατζ και, από την άλλη, του κοινοβουλίου το οποίο εδρεύει στο Τομπρούκ και τάσσεται στο πλευρό του Εθνικού Στρατού (LNA), που έχει ως επικεφαλής του τον Χαλίφα Χαφτάρ.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας από αραβικά (κυρίως) ΜΜΕ, οι δύο πλευρές δεν κατέληξαν μεν σε ολοκληρωμένη και λεπτομερή συμφωνία. Παρ' όλα αυτά, αποδέχθηκαν την αναγκαιότητα συνέχισης και εδραίωσης της εκεχειρίας που ισχύει από τις 22 Αυγούστου, αλλά και της πραγματοποίησης εκατέρωθεν συμβιβασμών.
Η κοινή διακήρυξη, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, διαπιστώνει ότι αμφότερες οι αντιπροσωπείες ανέλαβαν «σημαντικές δεσμεύσεις», ενώ τονίζει πως «οι δύο πλευρές ελπίζουν να φτάσουν σε θετικά και συγκεκριμένα αποτελέσματα, τα οποία θα ανοίξουν τον δρόμο για τη διαδικασία μιας ολοκληρωμένης πολιτικής λύσης». «Είμαστε βέβαιοι ότι η τελευταία αυτή πρωτοβουλία θα έχει θετική επίπτωση στην προσπάθεια των Ηνωμένων Εθνών να υπάρξει ένας πολιτικός διάλογος τον οποίο θα ελέγχουν και θα κατευθύνουν οι Λίβυοι», σχολίασε από την πλευρά του ο εκπρόσωπος του ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.
Η μοιρασιά των πόστων
Σύμφωνα με τον επικεφαλής της αντιπροσωπείας του GNA, Αμπντεσαλάμ αλ-Σαφράουι, κομβικό σημείο στις διαπραγματεύσεις του Μαρόκου ήταν η πλήρωση καίριων θέσεων – όπως των επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας και της εθνικής επιχείρησης πετρελαίου, καθώς και των ενόπλων δυνάμεων – έτσι ώστε να δοθεί η εικόνα πως υπάρχει ουσιαστική συμφωνία και πραγματική διάθεση για τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας και τη λειτουργία της οικονομίας της Λιβύης.
Για τον ίδιο λόγο, άλλωστε, αυτές τις ημέρες πραγματοποιήθηκαν στο Μοντρέ της Ελβετίας, υπό την αιγίδα της ΕΕ και του ΟΗΕ, επαφές με σημαντικούς φυλάρχους της χώρας, καθώς και με εκπροσώπους του παλιού καθεστώτος Καντάφι, το οποίο διατηρεί σημαντική επιρροή, ειδικά σε ορισμένες περιοχές. Μία από αυτές είναι και η Σύρτη – την «καρδιά» της πετρελαϊκής βιομηχανίας και ταυτόχρονα, την «κόκκινη γραμμή» ανάμεσα στις δύο ανταγωνιστικές κυβερνήσεις και τους ξένους συμμάχους τους. Υπενθυμίζεται ότι τόσο η Τουρκία (που στηρίζει τον αλ-Σάρατζ) όσο και η Αίγυπτος, τα ΗΑΕ, η Ρωσία και η Γαλλία (που ενισχύουν τον Χαφτάρ) έχουν απειλήσει με άμεση στρατιωτική επέμβαση στην περίπτωση που ξεσπάσει γενικευμένος πόλεμος για τη Σύρτη, η οποία για την ώρα παραμένει υπό τον έλεγχο των δυνάμεων του GNA.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα από τα σενάρια που βλέπουν το φως της δημοσιότητας είναι και η εφαρμογή ενός «μοντέλου Ιντλίμπ» στην Σύρτη.
Κάτι τέτοιο θα σημάνει την αποχώρηση από αυτήν των δύο αντίπαλων στρατών και τη μετατροπή της σε ουδέτερη ζώνη, την επιτήρηση της οποίας θα αναλάβουν μονάδες που τυπικά (και αναλογικά) θα συγκροτούν τον νέο εθνικό στρατό, καθώς και οι αποκαλούμενες εγγυήτριες δυνάμεις.
Πάντως, στην περίπτωση που η νέα αυτή προσπάθεια προχωρήσει, τότε η κάθε πλευρά θα επιδιώξει να κατοχυρώσει όσο περισσότερα μπορεί από τα σημερινά «κεκτημένα» της. Ειδικά η Άγκυρα είναι βέβαιο ότι θα επιμείνει στην αναγνώριση και νομιμοποίηση των μνημονίων που έχει υπογράψει με τον αλ-Σάρατζ ο Ταγίπ Ερντογάν, χαράζοντας αυθαίρετα τα όρια των ΑΟΖ της Τουρκίας και της Λιβύης, σε μια προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων στη νοτιοανατολική Μεσόγειο.
