Γάζα: Τι γνωρίζουμε για την πρόταση εκεχειρίας
AP Photo
AP Photo

Γάζα: Τι γνωρίζουμε για την πρόταση εκεχειρίας

Η Χαμάς κατέθεσε την Τρίτη την επίσημη απάντησή της στην πρόταση απελευθέρωσης ομήρων και εκεχειρίας που παρουσίασε ο πρόεδρος Μπάιντεν, με την τρομοκρατική οργάνωση να δηλώνει ότι έκανε «τροποποιήσεις» στην πρόταση που σύμφωνα με τις ΗΠΑ είχε εκπονηθεί από το Ισραήλ. Η απάντηση υποβλήθηκε στο Κατάρ και την Αίγυπτο, οι οποίες τη διαβίβασαν στον τρίτο διαμεσολαβητή, τις Ηνωμένες Πολιτείες. Και οι τρεις χώρες εξέδωσαν ανακοινώσεις στις οποίες ανέφεραν ότι εξετάζουν την πρόταση χωρίς να τη χαρακτηρίζουν περαιτέρω.

Στην κοινή δήλωση της Αιγύπτου και του Κατάρ δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν τις διαμεσολαβητικές τους προσπάθειες μέχρι να επιτευχθεί μια συμφωνία, προσθέτοντας ότι θα «συντονιστούν με τα μέρη σχετικά με τα επόμενα βήματα».

Η απάντηση της Χαμάς δεν προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση, καθώς Άραβες αξιωματούχοι είχαν δηλώσει την περασμένη εβδομάδα σε ισραηλινά μέσα ότι η τρομοκρατική ομάδα θα απέφευγε να απορρίψει εξ ολοκλήρου την ισραηλινή πρόταση - εν μέσω αυξανόμενης παγκόσμιας υποστήριξης υπέρ μιας συμφωνίας - και αντ' αυτού θα επιδίωκε αναθεωρήσεις στην πρόταση.

Το γραφείο του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν εξέδωσε επίσημη απάντηση, ωστόσο, σε δήλωσή του, Ισραηλινός αξιωματούχος είπε την Τρίτη στο Reuters ότι στην απάντησή της, η Χαμάς «αλλάζει όλες τις κύριες και πιο σημαντικές παραμέτρους», κάτι που ισοδυναμεί με «απόρριψη της πρότασης» που βρισκόταν στο τραπέζι.

Εάν οι αλλαγές κριθούν λογικές, οι διαμεσολαβητές θα ενθαρρύνουν πιθανότατα τα μέρη να προσπαθήσουν να καταληξουν σε εναν συμβιβασμό, σε μια διαδικασία που πιθανότατα θα διαρκέσει τουλάχιστον άλλη μια εβδομάδα, δεδομένου του χρόνου που χρειάστηκε για τους αξιωματούχους της Χαμάς να παραδώσουν τα μηνύματα στην ηγεσία της, στη Γάζα.

Η απάντηση της Χαμάς ανακοινώθηκε για πρώτη φορά σε κοινή ανακοίνωση που εξέδωσε με την Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ. Και οι δύο δήλωσαν την ετοιμότητά τους να διαπραγματευτούν για μια συμφωνία που θα επιφέρει τον πλήρη τερματισμό του πολέμου.

Η απάντηση «ανοίγει έναν ευρύ δρόμο» για την επίτευξη συμφωνίας, δήλωσε ο Ιζάτ αλ Ρισκ, μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς.

«Επαναλάβαμε την προηγούμενη στάση μας. Πιστεύω ότι δεν υπάρχουν μεγάλα κενά. Η μπάλα είναι τώρα στο γήπεδο του Ισραήλ», δήλωσε αξιωματούχος της Χαμάς μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Ο εκπρόσωπος της Χαμάς Τζιχάντ Τάχα δήλωσε ότι η απάντηση περιλαμβάνει «τροποποιήσεις που επιβεβαιώνουν την κατάπαυση του πυρός, την απόσυρση, την ανοικοδόμηση και την ανταλλαγή [ομήρων-κρατούμενων]».

Οι τροποποιήσεις περιελάμβαναν ένα επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα για τη μόνιμη κατάπαυση του πυρός και την αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα -συμπεριλαμβανομένων της Ράφα και του διαδρόμου της Φιλαδέλφειας κατά μήκος των συνόρων Αιγύπτου-Γάζας- σύμφωνα με αξιωματούχο των διαμεσολαβητών χωρών.

Τι γνωρίζουμε για την ισραηλινή πρόταση

Το Ισραήλ υπέβαλε την τελευταία του πρόταση για τη συμφωνία για τους ομήρους στα τέλη του περασμένου μήνα, μετά από επανειλημμένους γύρους αποτυχημένων διαπραγματεύσεων από την τελευταία συμφωνία που επιτεύχθηκε τον Νοέμβριο, η οποία είχε ως αποτέλεσμα μια εκεχειρία διάρκειας επτά ημερών και την απελευθέρωση 105 από τους 251 ομήρους που απήχθησαν κατά τη διάρκεια της επίθεσης της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου.

Επιδιώκοντας να αποφευχθεί ακόμη ένας αποτυχημένος γύρος συνομιλιών, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν άλλαξε στρατηγική, αποκαλύπτοντας στα τέλη του περασμένου μήνα τα βασικά στοιχεία της ισραηλινής πρότασης και κάλεσε τη Χαμάς να την αποδεχθεί.

Τις 12 ημέρες που ακολούθησαν την ομιλία Μπάιντεν, Αμερικανοί αξιωματούχοι πίεζαν τη Χαμάς να αποδεχτει τη συμφωνία.

Η ομιλία του Μπάιντεν αποσκοπούσε επίσης στο να αναγκάσει τον Νετανιάχου να υποστηρίξει την πρόταση που υπέβαλε η διαπραγματευτική του ομάδα ημέρες νωρίτερα. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός ενέκρινε την πρόταση, αλλά είχε αποφύγει να δημοσιοποιήσει τις ακριβείς λεπτομέρειές της, φοβούμενος αντιδράσεις από τους ακροδεξιούς εταίρους του στον συνασπισμό.

Ωστόσο, δεν κατάφερε να αποτρέψει τις απώλειες: ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ και ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριχ απείλησαν στη συνέχεια να ανατρέψουν την κυβέρνηση εάν ο Νετανιάχου προχωρούσε στη συμφωνία.

Όμως ο Νετανιάχου επέμεινε ότι η ισραηλινή πρόταση θα του επέτρεπε να ολοκληρώσει τον στρατηγικό του στόχο, δηλαδή να διαλύσει τις στρατιωτικές και κυβερνητικές δυνατότητες της Χαμάς.

Τμήματα της ισραηλινής πρότασης που αποκάλυψε ο Μπάιντεν στην ομιλία του στις 31 Μαΐου προβλέπουν ένα σχέδιο τριών φάσεων, ξεκινώντας με μια εκεχειρία έξι εβδομάδων στην πρώτη φάση, κατά τη διάρκεια της οποίας η Χαμάς θα απελευθερώσει τους υπόλοιπους ζωντανούς ομήρους (γυναίκες, ηλικιωμένοι και ασθενείς).

Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα απελευθέρωνε εκατοντάδες Παλαιστίνιους κρατούμενους ασφαλείας, θα απέσυρε τις IDF από το κέντρο της Γάζας, θα επέτρεπε την επιστροφή των Παλαιστινίων σε όλες τις περιοχές της Λωρίδας και θα διευκόλυνε την καθημερινή είσοδο 600 φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια στον θύλακα.

Το κύριο σημείο διαφωνίας στους προηγούμενους γύρους ήταν η πρόθεση του Ισραήλ να μπορεί να συνεχίσει τις μάχες μετά την απελευθέρωση των ομήρων και η άρνηση της Χαμάς να απελευθερώσει όσους απήγαγε, εκτός αν το Ισραήλ δεσμευτεί εκ των προτέρων για μόνιμη κατάπαυση του πυρός, αναφέρουν οι Times of Israel.

Σε μια προσπάθεια να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα, η ρήτρα 14 της ισραηλινής πρότασης αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης, τα μέρη θα ξεκινήσουν συνομιλίες για τους όρους της δεύτερης φάσης - μόνιμη κατάπαυση του πυρός - που θα επιδιώξουν να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος της πέμπτης εβδομάδας της αρχικής εκεχειρίας.

Εάν οι πλευρές δεν καταφέρουν να καταλήξουν σε συμφωνία εντός του συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, η πρώτη φάση κατάπαυσης του πυρός μπορεί να παραταθεί επ' αόριστον, εφόσον συνεχιστούν οι συνομιλίες για τους όρους της δεύτερης φάσης.

Ωστόσο, εάν διαπιστωθεί ότι η Χαμάς παραβιάζει τις δεσμεύσεις της βάσει της συμφωνίας, το Ισραήλ μπορεί να συνεχίσει τις μάχες.

Εάν επιτευχθεί συμφωνία στις συνομιλίες της πρώτης φάσης, μπορεί να ξεκινήσει μια εκεχειρία στη δεύτερη φάση διάρκειας έξι εβδομάδων, κατά την οποία η Χαμάς θα απελευθερώσει τους εναπομείναντες ζωντανούς Ισραηλινούς ομήρους, συμπεριλαμβανομένων νέων ανδρών και στρατιωτών.

Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα απελευθερώσει έναν συμφωνημένο αριθμό Παλαιστίνιων κρατουμένων ασφαλείας - πιθανότατα έναν ακόμη μεγαλύτερο αριθμό από αυτούς που απελευθερώθηκαν στην πρώτη φάση.

Όπως αποκάλυψε τη Δευτέρα το Channel 12, η κρίσιμη ρήτρα 15 αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια της δεύτερης φάσης, τα δύο μέρη θα «ανακοινώσουν την αποκατάσταση μιας βιώσιμης ηρεμίας και την έναρξή της πριν από την ανταλλαγή ομήρων και κρατουμένων».

Πηγή: Times of Israel