Ο Γάλλος πρωθυπουργός Μισέλ Μπαρνιέ αντιμετωπίζει την Τετάρτη μια ψηφοφορία δυσπιστίας, η οποία, αν επιτύχει -κάτι πολύ πιθανό, εκτός αν υπάρξει κάποια αλλαγή της τελευταίας στιγμής- θα αφήσει τη Γαλλία μετέωρη, κινδυνεύοντας να εισέλθει στο 2025 χωρίς κυβέρνηση ή προϋπολογισμό.
Εάν η ψηφοφορία περάσει, ο Μπαρνιέ, ο οποίος βρίσκεται στη θέση του για λιγότερο από τρεις μήνες, θα πρέπει να υποβάλει την παραίτησή του και την παραίτηση της κυβέρνησής του στον πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος προκάλεσε την κρίση προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές τον Ιούνιο.
Από το 1962 έχει να «πέσει» γαλλική κυβέρνηση με ψήφο δυσπιστίας. Το Reuters δίνει ορισμένα σενάρια για το τι μπορεί να ακολουθήσει τις επόμενες εβδομάδες:
Ο Μακρόν υποχωρεί στις απαιτήσεις της ακροδεξιάς για τον προϋπολογισμό
Ο πιο σίγουρος δρόμος για τον Μακρόν ώστε να ορίσει έναν νέο πρωθυπουργό ικανό να σχηματίσει κυβέρνηση και να ψηφίσει προϋπολογισμό πριν από το τέλος του έτους είναι να συναινέσει στις απαιτήσεις του Εθνικού Συναγερμού της Μαρίν Λεπέν για τον προϋπολογισμό.
Ωστόσο, αυτό θα σήμαινε την εγκατάλειψη των προσπαθειών για τη μείωση του τεράστιου δημοσιονομικού ελλείμματος της Γαλλίας από το προβλεπόμενο 6,1% φέτος σε ποσοστό κοντά στο 5% το 2025.
Μια υπηρεσιακή κυβέρνηση παρατείνει τις διατάξεις του προϋπολογισμού του 2024
Η κυβέρνηση του Μπαρνιέ μπορεί να παραμείνει ως υπηρεσιακή για να χειρίζεται τις καθημερινές εργασίες, ενώ ο Μακρόν θα προσπαθεί να χαράξει μια πορεία εξόδου από το χάος.
Εάν το κοινοβούλιο δεν έχει ψηφίσει τον προϋπολογισμό έως τις 20 Δεκεμβρίου, η κυβέρνηση μπορεί να προτείνει νομοθεσία έκτακτης ανάγκης που θα παρατείνει τα όρια δαπανών και τις φορολογικές διατάξεις από το 2024, εν αναμονή της εγκαθίδρυσης νέας κυβέρνησης και ενός νέου νομοσχεδίου για τον προϋπολογισμό του 2025.
Τα 60 δισεκατομμύρια ευρώ εξοικονόμησης μέσω περικοπών δαπανών και αυξήσεων φόρων που σχεδίασε η κυβέρνηση Μπαρνιέ - και τα οποία χαιρετίστηκαν από τους επενδυτές και τους οίκους αξιολόγησης - θα έπεφταν τότε στο κενό.
Το κόμμα της Λε Πεν έχει δηλώσει ότι τα νοικοκυριά θα ήταν καλύτερα σε αυτό το σενάριο, κάτι που η κυβέρνηση Μπαρνιέ αρνείται. Λέει ότι περισσότεροι άνθρωποι θα καταλήξουν να πληρώνουν φόρους ή πρόσθετους φόρους εάν τα κατώτατα όρια δεν μπορούν να προσαρμοστούν στον πληθωρισμό.
Η υπηρεσιακή κυβέρνηση χρησιμοποιεί εκτελεστικό διάταγμα για να περάσει τον προϋπολογισμό
Η κυβέρνηση μπορεί επίσης να επικαλεστεί συνταγματικές εξουσίες για να περάσει τον προϋπολογισμό του 2025 με εκτελεστικό διάταγμα, εάν το κοινοβούλιο δεν τον έχει εγκρίνει έως τις 20 Δεκεμβρίου.
Ωστόσο, αυτό θα ήταν εξαιρετικά επικίνδυνο, λένε οι νομικοί, καθώς δεν είναι σαφές αν μια υπηρεσιακή κυβέρνηση μπορεί να χρησιμοποιήσει τέτοιες εξουσίες. Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε αναπόφευκτα πολιτική αναταραχή.
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τον Μακρόν;
Η αναταραχή που ακολούθησε την απόφαση του Μακρόν να προκηρύξει πρόωρες εκλογές έχει μειώσει το κύρος του στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Σύμφωνα με το Σύνταγμα, η θητεία του Μακρόν διαρκεί μέχρι την άνοιξη του 2027. Οι αντίπαλοί του από την σκληρή αριστερά και την άκρα δεξιά έχουν απαιτήσει να παραιτηθεί για να αναλάβει την ευθύνη για το πολιτικό χάος.
Καθώς δεν διαθέτει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, οι αντίπαλοι του Μακρόν θα μπορούσαν να απορρίψουν τη μία επιλογή για πρωθυπουργό μετά την άλλη.
Η Λεπέν λέει ότι ένας ανασχηματισμός της κυβέρνησης έχει λίγες πιθανότητες μακροπρόθεσμης επιτυχίας, ενώ η διάλυση του κοινοβουλίου δεν είναι συνταγματικά δυνατή πριν από τον Ιούλιο, αφήνοντας μόνο μία επιλογή: Ο Μακρόν παραιτείται.
Ωστόσο, το Σύνταγμα δίνει εκτεταμένες εξουσίες στον πρόεδρο σε καταστάσεις κρίσης. Μπορεί να προκηρύξει δημοψηφίσματα και έχει την ομολογουμένως ακραία δυνατότητα να επικαλεστεί έκτακτες «πλήρεις εξουσίες» βάσει του άρθρου 16, που συντάχθηκε από τους ιδρυτές της Πέμπτης Δημοκρατίας με γνώμονα την περίοδο του πολέμου.
Ο πρόεδρος απάντησε στις απαιτήσεις να παραιτηθεί, υποσχόμενος να εκπληρώσει το ρόλο του «με όλη μου την ενέργεια, μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο».
