«Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Mike Pence, πιθανότατα δεν γνώριζε τη λέξη Zapad (West, Δύση) πριν την επίσκεψή του στην Εσθονία. Όμως, την γνωρίζει τώρα, καθώς είναι η κωδική ονομασία μιας από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές ασκήσεις που διεξάγει παραδοσιακά η Ρωσία στην περιοχή της Βαλτικής».
Η επισήμανση της περιοδικής έκδοσης Foreign Policy έρχεται να υπενθυμίσει, σε όσους πιθανόν το έχουν λησμονήσει, ότι η Βαλτική αποτελεί παραδοσιακά ένα από τα πεδία των πιο «θερμών» αντιπαραθέσεων ανάμεσα στη Δύση και τη Μόσχα -παλαιότερα ως ΕΣΣΔ και σήμερα ως Ρωσία. Πρόκειται, πρακτικά, για μια κατάσταση όπου δοκιμάζονται οι στρατιωτικές δυνατότητες, τα νεύρα και οι αντοχές και των δύο πλευρών, μαζί και των χωρών που βρέχονται από τη συγκεκριμένη θάλασσα.
Πρόκειται για μια κατάσταση η οποία σε ορισμένες περιπτώσεις μοιάζει να θυμίζει κυριολεκτικά ακήρυχτο πόλεμο -κι αυτό ακριβώς θα συμβεί τον Σεπτέμβριο. Η εξήγηση είναι απλή: Σε διάστημα λιγότερο του ενός μήνα από σήμερα, εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες, μαζί με αεροπλάνα, πλοία, τανκς και όλα τα υπερσύγχρονα όπλα που διαθέτουν το ΝΑΤΟ και η Ρωσία θα θέσουν τη Βαλτική σε ένα κλοιό στρατιωτικών ασκήσεων, με τις δύο πλευρές να επιχειρούν να στείλουν μηνύματα ισχύος και αποφασιστικότητας η μία στην άλλη.
Από ρωσικής πλευράς, όπως προαναφέρθηκε, η άσκηση θα έχει τον κωδικό «Zapad 17» και θα διεξαχθεί στο διάστημα 14-17 Σεπτεμβρίου. Σύμφωνα δε με αξιωματούχους της Δύσης, αναμένεται να κινητοποιήσει δύναμη άνω των 100.000, στο έδαφος της Λευκορωσία και της Ρωσίας, αλλά και στη Βαλτική και τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, ο οποίος βρίσκεται στα σύνορα της Πολωνίας με τη Λιθουανία. Παρά δε το γεγονός ότι πρόκειται για τακτική άσκηση, που διεξάγεται κάθε τετραετία από την εποχή της ΕΣΣΔ, αυτή τη φορά η δύναμη πυρός που θα συγκεντρωθεί είναι τεράστια και προκαλεί συναγερμό στην απέναντι πλευρά.
Εάν οι εκτιμήσεις επιβεβαιωθούν, θα πρόκειται για τη μεγαλύτερη ρωσική άσκηση στην περιοχή της Βαλτικής από το 1991, δηλαδή μετά την οριστική κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και του Συμφώνου της Βαρσοβίας. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, αρκετά από τα στρατεύματα που θα μεταφερθούν εκεί για την άσκηση να παραμείνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, σε μια προσπάθεια της Μόσχας να ξεκαθαρίσει ποιος θα έχει το τακτικό πλεονέκτημα σε περίπτωση σύρραξης με τη Δύση.
Την ίδια περίπου περίοδο, η Σουηδία θα πάρει μέρος στη μεγαλύτερη κοινή στρατιωτική άσκηση με το ΝΑΤΟ εδώ και 20 χρόνια, στην οποία αναμένεται να συμμετέχουν περίπου 20.000 στρατιώτες από διάφορες χώρες, των ΗΠΑ συμπεριλαμβανομένων. Ο κωδικός αυτής της άσκησης είναι «Aurora 17» και ένα σημαντικό τμήμα της θα διεξαχθεί σε σημεία της Βαλτικής που είναι πολύ κοντά με το Καλίνινγκραντ, γύρω από το νησί Γκότλαντ, για το οποίο ο διοικητής των αμερικανικών δυνάμεων στην Ευρώπη, Ben Hodges, είχε πει πρόσφατα ότι έχει την πιο μεγάλη στρατηγική σημασία.
Η κίνηση αυτή αποτελεί, ουσιαστικά, απάντηση στην απειλή που διατύπωσε τον Ιούνιο ο Vladimir Putin: «Εάν η Σουηδία γίνει μέλος του ΝΑΤΟ, αυτό θα επηρεάσει τις σχέσεις μας με αρνητικό τρόπο, επειδή θα θεωρήσουμε ότι η δομή του στρατιωτικού μπλοκ μας πλησιάζει από την πλευρά της Σουηδίας», είχε πει ο ρώσος πρόεδρος στο Itar-Tass, όμως φαίνεται ότι οι «απέναντι» αποφάσισαν να μην κάνουν πίσω, έστω κι αν επισήμως η Σουηδία δεν θέτει ζήτημα ένταξής της στο ΝΑΤΟ.
«Είμαστε αναγκασμένοι να αντιδράσουμε, όχι μόνο οι ΗΠΑ, αλλά το σύνολο του ΝΑΤΟ. Οι χώρες που βρίσκονται εγγύτερα στην αρκούδα διαθέτουν ιστορική εμπειρία. Αισθάνονται την καυτή αναπνοή της αρκούδας και είναι αυτές που ανησυχούν περισσότερο», είχε πει ο Hodges σε σουηδική εφημερίδα.
Βεβαίως, η αλήθεια είναι ότι αρκετές χώρες της Ευρώπης δεν βλέπουν με καλό μάτι την κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις του ΝΑΤΟ με τη Ρωσία, ούτε τα παιχνίδια πολέμου στη Βαλτική. Ανάμεσα σε αυτές είναι και η Γερμανία, η οποία έχει επενδύσει οικονομικά και ενεργειακά στη Μόσχα και δεν επιθυμεί οι σχέσεις να τεθούν σε κίνδυνο.
Φωτογραφία από Wikimedia Commons