Όταν η σημαντικότερη είδηση σε μία ημέρα ιστορικών ανακοινώσεων είναι όσα δεν είπε η Κριστίν Λαγκάρντ, τότε μάλλον κάτι λείπει, τόσο από αυτά που θα ήθελαν να ακούσουν οι αγορές από την επικεφαλής της ΕΚΤ, όσο και από αυτά που χρειάζονται να γίνουν για να μην απειληθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και ειδικότερα στην αγορά ομολόγων.
Επιβεβαιώνοντας το ρεπορτάζ του Liberal, η Γαλλίδα ανακοίνωσε το τέλος του QE μετά από 7 χρόνια, προανήγγειλε την αύξηση του επιτοκίου αποδοχής καταθέσεων κατά 25μ.β. τον Ιούλιο και τον Σεπτέμβριο, αλλά δεν έδωσε καμία λεπτομέρεια για το νέο «εργαλείο προστασίας των spreads», αφήνοντας εκτεθειμένα τα ομόλογα της ευρωπαϊκής περιφέρειας στην τέλεια θύελλα που για άλλους πλησιάζει και για άλλους είναι ήδη εδώ.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η άρνηση της Γερμανίας, της Ολλανδίας και των υπόλοιπων μελών του λόμπι των «γερακιών» να συμφωνήσουν σε μία «ομπρέλα» για τα ομόλογα της περιφέρειας μπορεί να τα οδηγήσει σε επικίνδυνο sell-off , στέλνοντας τις αποδόσεις σε μη βιώσιμα επίπεδα.
Τα ερωτήματα παραμένουν: Τι θα κάνει η κα. Λαγκάρντ αν η απόδοση του ελληνικού 10ετούς ανέβει στο 6,5% τους επόμενους μήνες; Θα αφήσει την Ελλάδα να αποκλειστεί από τις αγορές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το δημόσιο χρέος, την εφαρμογή της δημοσιονομικής πολιτικής και τη χρηματοδότηση επενδυτικών project; Μπορεί να μείνει ενωμένη η Ευρωζώνη σε μια νέα κρίση χρέους; Αντέχει το ευρώ μια ακόμη κρίση εμπιστοσύνης;
Σε ένα εκρηκτικό περιβάλλον πληθωρισμού, αυξήσεων επιτοκίων και αποστράγγισης ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες, η απόδοση του ελληνικού 10ετούς φτάνει στο υψηλότερο επίπεδο από τις 25 Ιανουαρίου του 2019 και εκτινάσσεται μέσα σε λίγους μήνες από το 1,3% στο 4,15%. Την ίδια ώρα, η απόδοση του ιταλικού 10ετούς ανέρχεται σε 3 μήνες από το 1,65% στο 3,71%, αποδεικνύοντας ότι μάλλον οι συνθήκες επιδεινώνονται τόσο ραγδαία που το πρόβλημα πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα και όχι «αν χρειαστεί», όπως υποσχέθηκε η Λαγκάρντ.
Στο μεταξύ, η Ευρώπη είναι η περιοχή που πλήττεται περισσότερο από τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, γεγονός που συνεπάγεται ότι είναι πιθανότερο να βιώσει υψηλότερο πληθωρισμό από τις ΗΠΑ αλλά και μεγαλύτερη οικονομική επιβράδυνση ή ύφεση. Από τη στιγμή που η ΕΚΤ, υπό τις πιέσεις του λόμπι των «γερακιών», επιλέγει να δώσει απόλυτη προτεραιότητα στην αντιμετώπιση του πληθωρισμού, κινδυνεύει να στείλει τις τιμές των κρατικών ομολόγων του ευρωπαϊκού Νότου στο ναδίρ και τις αποδόσεις στο ζενίθ.
Όταν ρωτήθηκε για το συγκεκριμένο ζήτημα που «καίει» κυρίως την Ελλάδα που δεν έχει ακόμη την επενδυτική βαθμίδα και την Ιταλία, αλλά και τις υπόλοιπες χώρες του Νότου, η Λαγκάρντ επανέλαβε ότι η ΕΚΤ «ξέρει πως να σχεδιάζει και να εφαρμόζει νέα εργαλεία αν αυτό απαιτηθεί», ενώ αναφέρθηκε στο ιστορικό της Ευρωτράπεζας ως προς την άμεση και έγκαιρη δημιουργία νέων εργαλείων. Η «εποικοδομητική ασάφεια» επικράτησε. Δυστυχώς, για τη Λαγκάρντ, στο ιστορικό της ΕΚΤ υπάρχει και ένα «whatever it takes», ένα δίχτυ προστασίας από τον Μάριο Ντράγκι που αν και έμεινε στα χαρτιά, ήταν θαυματουργό και έγραψε ιστορία.
Στις 26 Ιουλίου 2012, σε συνέδριο στο Λονδίνο και στον απόηχο της έκρηξης των αποδόσεων - του ιταλικού 10ετούς στο 6,5%, του ισπανικού στο 7,3% και του πορτογαλικού στο 11,5% - ο Ντράγκι είπε: «Στο πλαίσιο της αποστολής μας, η ΕΚΤ είναι έτοιμη να κάνει οτιδήποτε χρειαστεί για να προστατέψει το ευρώ. Και πιστέψτε με, θα είναι αρκετό». Αποτέλεσμα ήταν οι αποδόσεις να υποχωρήσουν δραστικά μέσα σε λίγες εβδομάδες.
Αυτό σήμερα δεν υπάρχει, ούτε καν στα σενάρια που τρέχουν οι αναλυτές των επενδυτικών οίκων, πόσο μάλλον στο συρτάρι της Λαγκάρντ. Διαφορετικές εποχές, διαφορετικές συνθήκες και διαφορετικές προσωπικότητες. Η σημερινή κρίση δεν είναι ίδια με του 2012 αλλά η Ευρωζώνη έχει ξανά ανάγκη μία δέσμευση από την ΕΚΤ και μάλιστα αυτή τη φορά διπλή: ότι θα κάνει οτιδήποτε χρειαστεί για να υποχωρήσει ο πληθωρισμός αλλά ταυτόχρονα θα κάνει οτιδήποτε χρειαστεί για να μη φτάσει στα ύψη το κόστος δανεισμού χωρών όπως η Ελλάδα.
Για τον πληθωρισμό η ΕΚΤ δεν μπορεί να κάνει πολλά αφού η ίδια η Λαγκάρντ έχει πει ότι πρόκειται για ένα εξωγενές κατά κύριο λόγο φαινόμενο. Για τα ομόλογα μπορεί αλλά το μοναδικό διαθέσιμο εργαλείο που γνωρίζουν οι αγορές είναι ένα πρόγραμμα αγοράς ομολόγων. Μόνο που αυτό δεν μπορεί να εφαρμοστεί σε μια περίοδο που αυξάνονται τα επιτόκια. Γι’ αυτό χθες, οι αγορές περίμεναν να ακούσουν κάτι συγκεκριμένο για τον τρόπο που θα αντιμετωπιστεί πιθανή έκρηξη των αποδόσεων.
Η Λαγκάρντ δεν έπεισε κανέναν ότι η ΕΚΤ είναι έτοιμη να δράσει αν χρειαστεί. Προσποιείται ότι έχει γεμάτο οπλοστάσιο, αλλά το δικό της «whatever it takes» μάλλον θα κάνει τις αγορές να δοκιμάσουν την αποφασιστικότητα της ΕΚΤ. Όπως σημειώνει ο Ιταλός αναλυτής Λορέντζο Κοντόνιο, κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει πολύ σύντομα, ενώ η Capital Economics θα αναθεωρήσει άμεσα τις προβλέψεις της για τα ομόλογα της Ευρωζώνης, μετά τις ανακοινώσεις της ΕΚΤ.
