«Πελάτη» της Κίνας χαρακτηρίζει τον Τούρκο πρόεδρο το αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy, καθώς όπως τονίζει, οι φίλοι του στη Δύση λιγοστεύουν ενώ επενδυτές και επιχειρήσεις που άλλοτε έλκονταν από την τρομακτική ανάπτυξη της τουρκικής οικονομίας τώρα την εγκαταλείπουν. Την ίδια ώρα, η Moody’ s προειδοποιεί τον Ερντογάν ότι με τις επιλογές του οδηγεί την Τουρκία σε capital controls και γενίκευση της κρίσης.
Σε χθεσινό του άρθρο, το Foreign Policy, επισημαίνει ότι η Τουρκία βρίσκεται στις 20 τελευταίες θέσεις του Δείκτη Φιλελεύθερης Δημοκρατίας του ινστιτούτου V-Dem του πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ και πλέον ενώ απομακρύνεται από τις ανεπτυγμένες χώρες, πλησιάζει την Κίνα. Προσθέτει ότι επενδυτές από τη Δύση δεν θέλουν πια να έχουν παρτίδες με την Τουρκία, τα συναλλαγματικά αποθέματα συρρικνώνονται, το εμπορικό έλλειμμα μεγαλώνει και η μόνη ελπίδα του Ερντογάν είναι η Κίνα.
Από το 2016 και μετά η συνεργασία των δύο χωρών έχει ενισχυθεί σημαντικά και σήμερα η Κίνα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταίρος στις εισαγωγές μετά τη Ρωσία, ενώ έχουν υπογραφεί 10 διμερείς συμφωνίες στους τομείς της υγείας και της πυρηνικής ενέργειας. Η Κίνα, σημειώνει το FP, έχει επενδύσει 3 δις. δολάρια στην Τουρκία και σκοπεύει να τα διπλασιάσει έως το 2021. Το αμερικανικό μέσο υπενθυμίζει μάλιστα ότι το 2018 όταν η Τουρκία βίωνε επίσης συναλλαγματική κρίση, ο κρατικός κινεζικός τραπεζικός κολοσσός ICBC ήταν αυτός που έδωσε δάνεια 3,6 δισ. δολαρίων στην τουρκική κυβέρνηση για διάφορα projects.
Το καλοκαίρι του 2019, όταν το κόμμα του Ερντογάν υπέστη τεράστιο πλήγμα στην Κωνσταντινούπολη μετά την ήττα στις δημοτικές εκλογές από τον Εκρέμ Ιμάμογλου, η κεντρική τράπεζα της Κίνας μετέφερε, σε ένδειξη στήριξης του Ερντογάν, 1 δισ. δολάρια. Τον Ιούνιο του 2020 η Κίνα ήταν αυτή που και πάλι έδωσε σανίδα σωτηρίας στον Τούρκο πρόεδρο επιτρέποντας σε τουρκικές επιχειρήσεις να χρησιμοποιούν το γουάν για εμπορικές συναλλαγές. Τα λεφτά της Κίνας, καταλήγει το FP, βοηθούν τον Ερντογάν να αποφύγει την προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, εξέλιξη που θα τον ανάγκαζε να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις και να χάσει τον πλήρη έλεγχο της οικονομίας.
Στο μεταξύ, ο Ερντογάν δεν αποκλείεται να βλέπει στον ύπνο του τη Moody’ s καθώς αφενός ο οίκος δίνει τη χαμηλότερη αξιολόγηση μεταξύ των τριών μεγάλων οίκων στην Τουρκία και την διατηρεί δύο βαθμίδες μακριά από τη χρεοκοπία και αφετέρου προειδοποιεί ανοιχτά τον Τούρκο πρόεδρο ότι με τις ανορθόδοξες επιλογές του οδηγεί τη χώρα σε κρίση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, η οποία θα τον αναγκάσει να επιβάλλει capital controls και περιορισμούς στις εκροές συναλλάγματος.
Άλλη μία μέρα, λοιπόν, πέρασε για την τουρκική οικονομία με νέες αρνητικές ειδήσεις να προστίθενται στις εξελίξεις που παρακολουθούμε τους τελευταίους μήνες, όπως η κατάρρευση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της κεντρικής τράπεζας, η τρομακτική υποτίμηση του νομίσματος και η ραγδαία επιδείνωση στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Χθες, η τουρκική λίρα υποχώρησε ξανά στο επίπεδο των 7,5156 λιρών/δολάριο, χάνοντας πλέον πάνω από το 21% της αξίας της μέσα στο 2020.
Μετά τις «καμπάνες» που χτύπησε η Moody’ s για τον τραπεζικό κλάδο της Τουρκίας, ήρθε το νέο ιστορικό χαμηλό της λίρας να βάλει ένα ακόμη λιθαράκι στο βουνό προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπίσει ο Ερντογάν μέσα στους επόμενους μήνες. Και λέμε μήνες γιατί η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη και δεν μπορεί να συνεχιστεί υπό τις υφιστάμενες συνθήκες για πολύ καιρό. Τώρα, τι θα συμβεί αν το κλίμα επιδεινωθεί περαιτέρω και ο Τούρκος πρόεδρος δεν αλλάξει κατεύθυνση και ταυτόχρονα συνεχίσει να αγνοεί την προοπτική του ΔΝΤ, είναι κάτι που θα το δούμε στην πορεία. Διότι με κομμένες τις πηγές παροχής ρευστότητας το ερώτημα είναι για πόσο θα βάζει πλάτη η Κίνα.
Τέλος, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας (CBRT) έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία για τα δάνεια του ιδιωτικού τομέα σε ξένο νόμισμα, με τα τουρκικά μέσα να τονίζουν σε πανηγυρικό τόνο την πτώση που έχει καταγραφεί στο πρώτο μισό του 2020. Τα βραχυπρόθεσμα δάνεια σε ξένο νόμισμα υποχώρησαν κατά 199 εκατ. δολάρια στα 8,5 δισ. δολάρια από τον Δεκέμβριο έως τον Ιούλιο του 2020, ενώ τα δάνεια μεγαλύτερης διάρκειας μειώθηκαν κατά 16,8 δισ. δολάρια στα 162,2 δισ. δολάρια.
Και κάπου εδώ τελειώνουν… οι πανηγυρισμοί, καθώς τα δάνεια σε ξένο νόμισμα (περίπου 63% είναι σε δολάρια και 34% σε ευρώ) συνεχίζουν να αντιστοιχούν σε πάνω από το 20% του τουρκικού ΑΕΠ, την ώρα που η λίρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ιδιωτικός τομέας και κατά κύριο λόγο οι τουρκικές τράπεζες θα πρέπει να προχωρήσουν σε πληρωμές της τάξης των 42 δισ. δολαρίων μέσα στους επόμενους μήνες. Ποιος ξέρει που μπορεί να φτάσει στο μεσοδιάστημα η τουρκική λίρα…
