Απονομή του τίτλου του «Δικαίου των Εθνών», του Μουσείου Μνήμης του Ολοκαυτώματος Yad Vashem αποδόθηκε στις κόρες του Κωνσταντίνου Σφακιανάκη, Σοφία και Μαριέλλη, για την διάσωση του Ραφαήλ και της Μπιάνκα Βεντούρα.
Σε μια συγκινητική εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε χθες στο θέατρο των Εκπαιδευτήρίων Γ. Ζώη, τα παιδιά του σχολείου έδωσαν μέσα από ποιήματα, αφηγήσεις, μουσική και θέατρο μοναδικές ερμηνείες για την ιστορία επιβίωσης της οικογένειας Βεντούρα.
Η τελετή βράβευσης διοργανώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας, την Πρεσβεία του Ιστραήλ και τα Εκπαιδευτήρια Ζώη.
Ο Έλληνας ήρωας Κωνσταντίνος Σφακιανάκης είχε διασώσει τους Έλληνες Εβραίους Ραφαήλ και Μπιάνκα Βεντούρα από την Κρήτη κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος. Τους έκρυψε και τους στέγασε στο σπίτι του στον Άγιο Παντελεημονα Αττικής με κίνδυνο τη ζωή του.
Το βραβείο αντιπροσωπεύει την υψηλότερη ηθική διάκριση και την υψηλότερη τιμή που μπορεί να απονεμηθεί από το κράτος του Ισραήλ. Ο τίτλος «Δικαίου των Εθνών» είναι η αναγνώριση εκείνων που διακινδύνευσαν τα πάντα, ακόμα και τη ζωή τους για να σώσουν τους άλλους.
Το παρών στην εκδήλωση έδωσε ο Πρέσβης του Ισραήλ κ. Noam Katz που είπε: «Σε περίοδο πολέμου περιμένουμε πράξεις ανδρείας από στρατιώτες και σε περιόδους ειρήνης από πυροσβέστες και αστυνομικούς και όσων το επάγγελμα επιβάλλει την ανδρεία. Για τους πολίτες όμως, η απόφαση να παρέμβουν είναι πολύ πιο δύσκολη. Είναι πολλές φορές ευκολότερο να κάνουν ότι δεν βλέπουν για να εξασφαλίσουν την προσωπική τους ασφάλεια και να προστατέψουν την δική τους οικογένεια. Ωστόσο, η ιστορία μας έχει δείξει ότι ακόμη και στις πιο σκοτεινές στιγμές – όπως ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος και το ολοκαύτωμα – σε στιγμές απόλυτης σκληρότητας, υπήρχαν λαμπεροί φάροι και ήταν αυτοί που αρνήθηκαν να παραμείνουν παθητικοί και έσωσαν τους συνανθρώπους τους. Γι’ αυτό είναι σημαντικό ότι αυτή η εκδήλωση γίνεται σε ένα σχολείο, όπου τα νέα μυαλά διαμορφώνονται και οι επόμενες γενιές θα μάθουν την ευθύνη να αντιστέκονται στην αδικία.
Οι ιστορίες που ακούμε σήμερα εδώ πρέπει να είναι η ηθική πυξίδα που θα μας θυμίζει ότι η αληθινό θάρρος δεν είναι η απουσία του φόβου, αλλά η απόφαση να δρας πέρα από αυτό. Στην διάρκεια του ολοκαυτώματος, όπου οι ναζί ήθελαν να εξαλείψουν το έθνος του Ισραήλ, υπήρχαν αυτοί που αψήφησαν τον φόβο και έδρασαν. Αρνήθηκαν να μείνουν παρατηρητές. Αντίθετα διακινδύνεψαν τα σπίτια τους, τις οικογένειες τους και τις ίδιες τους τις ζωές. Η τιμή που αποδίδουμε σήμερα αντανακλά το τεράστιο χρέος που οφείλουμε σε αυτά τα άτομα. Γι’ αυτό και το Ισραήλ καθιέρωσε τον τίτλο του «Δικαίου των Εθνών», του Μουσείου Μνήμης του Ολοκαυτώματος Yad Vashem. Είναι καθήκον μας να διατηρήσουμε την μνήμη των έξι εκατομμυρίων εβραίων που χάθηκαν. Αλλά είναι εξίσου ζωτικής σημασίας να τιμούμε αυτούς, που με τεράστιο προσωπικό ρίσκο, έσωσαν εβραίους από καταδίωξη και θάνατο.
Σήμερα τιμούμε έναν τέτοιο ήρωα, τον Κωνσταντίνο Σφακιανάκη. Σε μια επικίνδυνη περίοδο επέλεξε να μην κοιτάξει αλλού και να δράσει, έτσι έδωσε καταφύγιο στον Ραφαήλ και στην Μπιάνκα Βεντούρα, ένα ζευγάρι από την Κρήτη που κατάφερε να διασωθεί από την καταδίωξη των Γερμανών. Το ταξίδι τους δεν ήταν εύκολο, αλλά γεμάτο κινδύνους. Έφτασαν στην Αθήνα με ένα μικρό καΐκι που μετέφερε χαρούπια και έπρεπε να αποχωριστούν τα παιδιά τους για να μην τραβήξουν υποψίες, ενώ βάσισαν τις ζωές τους στην καλοσύνη και στην ανδρεία ξένων. Ο Κώστας Σφακιανάκης έγινε ο προστάτης τους. Έκρυψε τον Ραφαήλ και την Μπιάνκα στο σπίτι του στον Άγιο Παντελεήμονα, παρά την καθημερινή απειλή ότι μπορεί να τους ανακαλύψουν. Ανοίγοντας το σπίτι του ρίσκαρε τα πάντα για να τους προστατέψει από τους ναζί και τις φρίκες του ολοκαυτώματος».
Να σημειώσουμε ότι συνολικά έχουν βραβευτεί 369 Έλληνες ως Δίκαιοι των Εθνών από το Yad Vashem, μεταξύ των οποίων ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, οι Μητροπολίτες Ζακύνθου και Δημητριάδος, Χρυσόστομος και Ιωακείμ, ο Αρχηγός της Αστυνομίας, Άγγελος Έβερτ, η αντιστασιακή ηρωίδα Λέλα Καραγιάννη και ο Δήμαρχος Ζακύνθου Λουκάς Καρρέρ.
Ο πρόεδρος των Εκπαιδευτηρίων Γ. Ζώη, κ. Αλέξανδρος Ζώης υπογράμμισε: «Σε μια εποχή όπου ο κόσμος είχε χάσει τον προσανατολισμό του, ο Κωνσταντίνος Σφακιανάκης επέλεξε να σταθεί όρθιος. Να πει εγώ δεν θα κοιτάξω αλλού, δεν θα πω πως δεν είδα. Ο τίτλος του «Δικαίου των Εθνών», είναι μια υπενθύμιση ότι το ήθος, η αλληλεγγύη, ο ανθρωπισμός δεν γνωρίζουν σύνορα, θρησκείες ή εθνικότητες. Είναι ίσως ο πιο σιωπηλά ηχηρός τίτλος που μπορεί να φέρει κάποιος. Δεν έχει στρατιωτικές τιμές, έχει ευγνωμοσύνη και αιώνια μνήμη. Η θεωρία του επιχρίσματος που εισηγείται ότι το ανθρώπινο είδος είναι από την φύση του εγωιστικό, επιθετικό και πως ο πολιτισμός δεν είναι παρά ένα λεπτό επίχρισμα που μας καλύπτει και στην παραμικρή πρόκληση μπορεί να ραγίσει, σήμερα διαψεύδεται. Ιστορίες όπως η σημερινή δείχνουν το ακριβώς αντίθετο. Η οικογένεια Σφακιανάκη έφτιαξε έναν παράδεισο μέσα σε ένα τοπίο κόλασης. Το σχολείο μας σήμερα έχει ένα ανεκτίμητο προνόμιο να διδασκόμαστε σήμερα όχι από τα βιβλία αλλά από την πραγματική ζωή την ίδια την ιστορία που γράφτηκε μέσα από τις επιλογές των ανθρώπων».
Χαιρετισμό απηύθυνε και ο Γενικός Γραμματέας Θρησκευμάτων του υπουργείου Παιδείας, Γεώργιος Καλαντζής όπου ανέφερε: «Είναι μια όμορφη ημέρα σήμερα γιατί έχει ένα πολύ δυνατό μήνυμα για όλους μας. Ο φυσικός χώρος που πρέπει να δίνεται ένα τέτοιο μήνυμα είναι το σχολείο γιατί αφορά το μέλλον. Για να καταλάβουμε πόσο σημαντικό ήταν αυτό που έκανε ο κ. Σφακιανάκης και η οικογένεια του πρέπει να δούμε και ορισμένους αριθμούς. Το 86% των Ελλήνων Εβραίων δολοφονήθηκαν κατά την διάρκεια της κατοχής. Σε περιοχές της χώρας που κατείχαν οι Βούλγαροι το ποσοστό αυτό έφτασε το 95% και σε ορισμένες περιπτώσεις το 100%. Η πλειοψηφία τότε δεν έκανε τίποτα. Ο στόχος που πρέπει να έχουμε, γι’ αυτό και ο φυσικός χώρος μια τέτοιας εκδήλωσης είναι το σχολείο, είναι να μην χρειαστεί κανείς από εμάς να επιλέξει σε ποια πλευρά θα είναι. Γιατί όταν φτάνεις σε εκείνη την κρίσιμη ώρα δεν γίνεται ξαφνικά, γίνεται με μικρά βήματα. Με ένα ανέκδοτο, με μια ιστορία, με μια μικρή άρνηση και σιγά σιγά χτίζεται αυτό και φτάνεις σε εκείνη την στιγμή. Έχει λοιπόν σημασία η χώρα μας, που έζησε την εξόντωση των συμπολιτών μας, να μην επιτρέψει ποτέ ξανά να γίνουν τέτοιου είδους μικρά βήματα. Δυστυχώς, στην δική μας χώρα για να μην προσποιούμαστε ότι το ξεχνάμε, δεν είναι καθόλου μακριά η εποχή που η Χρυσή Αυγή ήταν τρίτο κόμμα. Δεν είναι καθόλου μακριά η εποχή που είδαμε ανθρώπους μέσα στην ελληνική βουλή μα αρνούνται το ολοκαύτωμα και να εκθειάζουν τον Χίτλερ και τις ιδέες του. Είναι λίγα χρόνια πριν σε μια περίοδο μεγάλης κρίσης. Δεν πρέπει η χώρα μας να επιτρέψει ξανά αυτές οι ιδέες να εμφανίζονται πάλι. Η αποστολή του Υπουργείου Παιδείας και των εκπαιδευτικών μας είναι να μάθουμε από το παρελθόν, ώστε να μην χρειαστεί να το ξαναζήσουμε. Με αυτή την ευχή να ευχαριστήσω τις οικογένειες που είναι οι ζωντανοί μάρτυρες μιας ιστορίας που η χώρα μας είναι περήφανη».
Τέλος, οι κόρες του αείμνηστου Κωνσταντίνου Σφακιανάκη, Σοφία και Μαριέλλη, δήλωσαν ότι είναι ευχαριστημένες που έστω και μετά από τόσα χρόνια, αποδώθηκε στον πατέρα τους αυτή η ύψιστη τιμή.
