Περί πλούτου
Shutterstock
Shutterstock

Περί πλούτου

Το παρόν κείμενο, δεν ερείδεται στα δημόσια οικονομικά όπως ο τίτλος ίσως σας παραπέμπει. Είναι αντιθέτως ένα σύνολο σκέψεων με υπαρξιακό χαρακτήρα και κοινωνιολογική διάσταση.

Αφορμή της συγγραφής, είναι μια κοινή αλλά και προσωπική διαπίστωση που προβληματίζει έντονα, αφού παρατηρείται ολοένα και περισσότερο στις σύγχρονες κοινωνίες. Είναι η αυτοαναφορικότητα, ο ατομικισμός, η έλλειψη ποιοτικών σχέσεων, το διαρκές κυνήγι της αναγνώρισης, της επίδειξης, της καλοπέραση, του προσωπικού πλούτου (με την ευρύτερη έννοια). Πιστεύω ότι τα βαθύτερα αίτια των παραπάνω, είναι αφενός ένα έλλειμμα αυτοπεποίθησης που εκφράζεται μέσα από το πλεόνασμα αυτοπροβολής, αφετέρου ένα βαθύ έλλειμμα παιδείας και κατανόησης των πραγματικών αξιών της ζωής.

Βιώνουμε μια εποχή κατά την οποία όλα αποτιμώνται στη βάση του χρήματος, της ύλης και της ισχύος. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συντελούν σε μεγάλο βαθμό στο φαινόμενο αυτό, αφού παρασύρουν τους ανθρώπους σε ένα ανέφελο και άνευ αξίας ανταγωνισμό επίδειξης δύναμης, ισχύος και «πετυχημένης ζωής».

Πρόκειται για τον ορισμό της αντιστροφής των αξιών. Πολλά από όσα πραγματικά αξίζουν, υπερέχουν και αντέχουν, δεν αποτιμώνται με χρήματα, αντιθέτως, είναι αδιατίμητα, διαχρονικής αξίας και υπέρτατης συναισθηματικής σημασίας. Δεν κοστολογούνται. Είναι ο… πλούτος που δεν αγοράζεται και γι’ αυτό θα παραμένει πάντα ανώτερος από τον πλούτο που αποκτάται με το χρήμα!

Άπειρα τα παραδείγματα των αξιών που αποτελούν ουσιαστικό πλούτο αλλά βρίσκονται υποτιμημένα στην καθημερινότητα μας, συχνά λόγω έλλειψης προσωπικού κώδικα αρχών: Γνώσεις, εμπειρίες, φιλίες, ευρύτερα διαπροσωπικές σχέσεις, αγάπη, ανιδιοτέλεια, προσωπική οριοθέτηση, στοχοπροσήλωση, αυτοβελτίωση, αριστεία, εθελοντισμός, ηθική, πειθαρχία, εξέλιξη, ειλικρίνεια, αξιοπιστία, σεβασμός, φιλότιμο, εντιμότητα, ακεραιότητα, εχεμύθεια, είναι ορισμένες μόνον από τις πανανθρώπινες αξίες που συνθέτουν τον αληθινό πλούτο του ανθρώπου, τον πλούτο που δεν αποτιμάται με χρήματα, τον πλούτο που διατηρείται αναλλοίωτος και θαλερός δια βίου.

Από καταβολής κόσμου και μέχρι καταστροφής του, αυτή ήταν η σωστή σειρά των πραγμάτων. Κάπου στη διαδρομή χάσαμε τον προσανατολισμό μας και λοξοδρομήσαμε, με αποτέλεσμα σήμερα να μη ξέρουμε τι αξίζει και τι όχι, να μη μπορούμε να διακρίνουμε το ωφέλιμο από το μάταιο, το βαθύ από το επιφανειακό, το σημαντικό από το ασήμαντο, το διαχρονικό από το εφήμερο, το αληθινό από το ψεύτικο, το ανώτερο από το κατώτερο.

Δεν χάθηκαν οι αξίες, άλλαξαν οι προτεραιότητες και η έμφαση που δίνουμε στα υλικά, τα αντικείμενα, σε αντίθεση με εκείνα που «δεν φαίνονται», συχνά όμως αποτελούν τον καθοριστικό παράγοντα που διαφοροποιεί τον άνθρωπο από τα θηρία και τον εξυψώνει στο υψηλό βάθρο του πνεύματος και της αρετής.

Το καλοκαίρι από μόνο του εμπνέει και ενθαρρύνει τις μεγάλες αλλαγές προσανατολισμού και κατεύθυνσης. Η ανάκτηση των απολεσθέντων αξιών συνιστά ένα σκοπό ζωής για τον οποίο αξίζει κανείς να αγωνίζεται, να αφιερώνει χρόνο, ενέργεια, φαιά ουσία.

Ίσως είναι ευκολότερο από ότι ακούγεται. Ένα διδακτικό βιβλίο, μια καλή παρέα, μια συζήτηση με νόημα και περιεχόμενο, ένα δειλινό δίπλα στο κύμα, μπορούν να συμβάλλουν καταλυτικά σε μια σημαντική αλλαγή πλεύσης χωρίς καν να το αντιληφθούμε.

Η πυξίδα που δείχνει στον τελικό μας σκοπό, δεν είναι άλλη από την οικοδόμηση της καλύτερης εκδοχής του εαυτού μας. Με αυτόν τον τρόπο προοδεύουν τα άτομα και οι κοινωνίες.