Τα χρωματιστά τιμολόγια ρεύματος θα ανήκουν σε μερικά χρόνια στη σφαίρα του γραφικού. Θα ξεπεραστούν από τις ίδιες τις εξελίξεις.
Ο καταναλωτής θα έχει εγκατεστημένο στο σπίτι του έναν έξυπνο μετρητή και θα γνωρίζει real time από ποια συσκευή προέρχεται η κάθε κιλοβατώρα που καίει.
Ο πάροχός του, έχοντας πρόσβαση στα δεδομένα κατανάλωσης του πελάτη του, και γνωρίζοντας τις ανάγκες του, θα του προτείνει ένα πακέτο ενεργειακών παρεμβάσεων, το οποίο θα χρηματοδοτεί ο ίδιος.
Η αμοιβή του θα συνδέεται με την εξοικονόμηση ενέργειας που θα επιτυγχάνεται. Εάν π.χ. η αναβάθμιση της κατοικίας οδηγεί σε μείωση του μηναίου λογαριασμού κατά 40 ευρώ, τμήμα από το όφελος θα καρπώνεται και ο καταναλωτής. Εάν συμμετέχει κι εκείνος στη δαπάνη, θα βάζει στην τσέπη ακόμη μεγαλύτερο ποσό.
Καλά θα πείτε, πόσο μεγάλο μπορεί να είναι το κέρδος για μια εταιρεία ώστε να φτάνει να χρηματοδοτήσει η ίδια την αναβάθμιση για τις κατοικίες των πελατών της;
Καταρχήν, παρέχοντας τους εξατομικευμένες ενεργειακές λύσεις, ο προμηθευτής τους κρατά κοντά του, περιχαρακώνει το πελατολόγιό του απέναντι στον κίνδυνο μετακινήσεων.
Κατά δεύτερο, κάνει σημαντικά οικονομικότερη τη διαχείριση της ενέργειας που αγοράζει για λογαριασμό τους. Αποκτώντας πρόσβαση στα δεδομένα κατανάλωσης των πελατών του και γνωρίζοντας τις συνήθειες τους, σε πραγματικό χρόνο μέσα στην ημέρα, μπορεί να διαχειριστεί πιο αποτελεσματικά τα κόστη της ενέργειας που προμηθεύεται.
Και όσο αυξάνεται ο όγκος του χαρτοφυλακίου μιας εταιρείας, όπως η Protergia που μετρά περίπου 500.000 πελάτες, τόσο μεγαλύτερη σημασία αποκτά και η διαχείριση του ρίσκου.
Στο σκεπτικό αυτό αποτυπώνεται σε αδρές γραμμές το πλάνο της εταιρείας που ετοιμάζεται να ανοίξει πρώτη το παιχνίδι και να δώσει από φέτος δωρεάν ψηφιακούς μετρητές σε τμήμα των πελατών της, προκειμένου να μπορούν να γνωρίζουν λεπτομέρειες για την κατανάλωση των οικιακών τους συσκευών και να ελέγχουν τις ενεργειακές τους δαπάνες.
Στο πιλοτικό πρόγραμμα που αναμένεται να ξεκινήσει γύρω στο Μάρτιο, η Protergia πρόκειται να εγκαταστήσει smart meters σε ένα όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα οικιακών πελατών απ’ όλη την Αττική, με κριτήρια τόσο γεωγραφικά όσο και από πλευράς κατανάλωσης.
Και με τη δική τους φυσικά συναίνεση θα αρχίσει να τραβά τα δεδομένα της κατανάλωσής τους και να τα συγκεντρώνει σε μια πλατφόρμα που έχει ήδη στήσει και «φορτώσει» με στοιχεία εμπορικών πελατών, η Avokado. Είναι η spin -off που έχει ιδρύσει η εταιρεία, με αντικείμενο την τεχνητή νοημοσύνη, τα data Intelligence και τις νέες τεχνολογίες όπως Internet of Energy και Blockchain.
Στο επόμενο στάδιο, κάπου προς τα τέλη του 2024, αναμένεται να πάρει μπροστά και το βασικό κομμάτι του project διαχείρισης των δεδομένων μέσω των έξυπνων μετρητών. Η φάση, η οποία θα συμπεριλάβει ένα μεγάλο τμήμα του πελατολογίου της Protergia, δεκάδες χιλιάδες ή και περισσότερους, καταναλωτές.
Και αυτό θα ανοίξει με τη σειρά του την πόρτα στη διείσδυση των λεγόμενων δυναμικών τιμολογίων, αυτών με τα οποία ο καταναλωτής επωφελείται τις ώρες της ημέρας όπου η τιμή του ρεύματος είναι χαμηλή.
Κάποτε ξέραμε μόνο το νυχτερινό και ημερήσιο τιμολόγιο της ΔΕΗ. Η έκρηξη ωστόσο των φθηνών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η επέλαση των φωτοβολταϊκών έχουν αλλάξει άρδην το ενεργειακό μείγμα. Το 2023, οι ΑΠΕ κάλυψαν το 57% της ζήτησης, έναντι μόλις 10% του λιγνίτη. Οταν φυσάει πολύ ή τα μεσημέρια χωρίς συννεφιά, οι τιμές στα χρηματιστήρια ενέργειας υποχωρούν πολύ.
Τις ημέρες επομένως με ισχυρή ηλιοφάνεια, άρα με μεγάλη συμμετοχή φθηνών φωτοβολταϊκών στο μείγμα, η καλύτερη ζώνη τιμολόγησης είναι τα μεσημέρια. Εκεί επικεντρώνει σε άλλες χώρες την κατανάλωση του ο πελάτης, αλλά για να το κάνει αυτό έχει έξυπνο μετρητή.
Το δυναμικό τιμολόγιο σημαίνει ότι όσο περισσότερη ενέργεια καταναλώσεις στη ζώνη που είναι χαμηλότερη η τιμή, τόσο χαμηλώνει και η τιμή σου στο ρεύμα. Και ακριβώς λόγω της πλατφόρμας, η εταιρεία θα μπορεί να τον ενημερώνει ότι π.χ. οι χαμηλότερες για αύριο τιμές ρεύματος είναι μεταξύ 12 και 3 το μεσημέρι.
Στη Μ. Βρετανία, όπου η κάλυψη με smart meters είναι σε πανεθνικό επίπεδο και η δυναμική τιμολόγηση ιδιαίτερα διαδεδομένη, εταιρείες όπως η Octopus Energy Group, βρίσκονται σε συνεχή διάδραση με τους πελάτες τους, παρέχοντάς τους καθημερινή πληροφόρηση σε ποια ζώνη τιμολόγησης να επικεντρώσουν τις δουλειές του σπιτιού ή να φορτίσουν τα ΙΧ τους.
«Έξυπνος μετρητής ίσον δεδομένα και τα δεδομένα αλλάζουν τη ζωή μας», όπως λέει συχνά ο Γιάννης Καλαφατάς, Chief Executive Director of Energy του ομίλου Mytilineos. Ο μετρητής παίρνει τα δεδομένα, αλγόριθμοι επεξεργάζονται τις ανάγκες του καταναλωτή και από τα συμπεράσματα προκύπτει το πλέον συμφέρον για το προφίλ του τιμολόγιο μέσα στην ημέρα.
Εφόσον μάλιστα καταστεί εφικτό να εγκατασταθούν φέτος και κάποιοι πρώτοι μετρητές από τον διαγωνισμό που «τρέχει» ο ΔΕΔΔΗΕ, τότε αυτού του τύπου η τιμολόγηση θα προσλάβει ακόμη μεγαλύτερη δυναμική.
Στη δεκαετία της ψηφιακής ενέργειας, πολλοί καταναλωτές σε ευρωπαϊκές χώρες, αποθηκεύουν ήδη σε οικιακού τύπου μπαταρίες, ενέργεια που αγοράζουν από το δίκτυο όταν αυτή κοστίζει χαμηλά, προκειμένου να την εκμεταλλευτούν άλλες ώρες της ημέρας ή και να την πουλήσουν κατά τις ώρες αιχμής του φορτίου.
Το ενεργειακό μας μέλλον δεν απέχει τόσο πολύ όσο νομίζουμε και σίγουρα δεν θα αφορά την παραδοσιακή εξοικονόμηση ενέργειας, όπως την εννοούμε σήμερα. Έννοιες όπως ενεργειακό μείγμα, αποθήκευση, μέτρηση σε πραγματικό χρόνο, αποκτούν ολοένα μεγαλύτερη βαρύτητα.
