Απούσα η Ελλάδα από το παγκόσμιο οικοσύστημα των startups
Shutterstock
Shutterstock

Απούσα η Ελλάδα από το παγκόσμιο οικοσύστημα των startups

Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση δημοσιεύτηκε από το StartupBlink, η οποία αφορά το παγκόσμιο οικοσύστημα των start –ups. Στην έκθεση με τίτλο «Startup Ecosystem Report 2024», μεταξύ των άλλων, παρουσιάζεται η λίστα με τις πρώτες 40 χώρες, που πρωτοστατούν στον κόσμο των start-ups. Η βαθμολογία, η οποία καθορίζει τη σειρά κατάταξής τους στη δημοσιευθείσα λίστα, προκύπτει από μετρήσεις που αφορούν την ποιότητα των start-ups, την ευκολία πρόσβασης των start-ups σε χρηματοδότηση, καθώς και τη φιλικότητα του ευρύτερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο δραστηριοποιούνται.

Στη λίστα, η οποία επεξεργασμένη αναρτήθηκε στο ακόλουθο ινφογράφημα της rankingroyals, παρατηρούμε ότι στην πρώτη θέση και με διαφορά βρίσκονται οι ΗΠΑ με 215.001 μονάδες. Ακολουθεί το Ηνωμένο Βασίλειο με 55.995 μονάδες και το Ισραήλ με 51.557 μονάδες. Η 3η θέση που κατακτά το Ισραήλ, δικαιολογεί πλήρως την ονομασία του ως «Start-up Nation».

Αποδεικνύοντας ότι το μέγεθος μιας οικονομίας δεν έχει σημασία. Σημασία έχει η ευκολία πρόσβασης σε χρηματοδοτήσεις, το φιλικό προς την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα περιβάλλον, καθώς και η ύπαρξη καλών πανεπιστημίων με έμφαση στην έρευνα, την καινοτομία και τη συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα.

Μέχρι τη δέκατη θέση, συναντάμε τον Καναδά, τη Σιγκαπούρη, τη Σουηδία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ολλανδία και την Ελβετία.  

Δυστυχώς, η Ελλάδα δεν εμφανίζεται στη λίστα των 40 πιο δραστήριων χωρών, στον τομέα της καινοτομίας και των start-ups. Όπου αντίθετα φιγουράρουν χώρες όπως και η Ισπανία, η Πορτογαλία, το Βέλγιο, η Αυστρία, το Λουξεμβούργο, η Βουλγαρία και η Τουρκία. Η Κύπρος βρίσκεται στην 60η θέση. Στον κατάλογο των συνεργατών του StartupBlink δεν υπάρχει αναφορά σε κάποιον ελληνικό φορέα.

Όπως και να έχει, το γεγονός της μη συμμετοχής της Ελλάδας στη συγκεκριμένη λίστα αποτελεί αδυναμία. Ειδικά όταν στη λίστα συνεργατών του StartupBlink στην Ευρώπη, βρίσκει κανείς αρκετούς φορείς από τη Μάλτα, τη Ρουμανία, την Κύπρο, τη Σερβία, τη Μολδαβία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, τη Βόρεια Μακεδονία και τη Γεωργία, χώρες οι οποίες όμως, λόγω της χαμηλής τους βαθμολογίας, δεν βρίσκονται στην παγκόσμια λίστα των 40 πρωτοπόρων χωρών, στον τομέα των start-ups.

Στο ακόλουθο ινφογράφημα παρακολουθούμε τις μεταβολές στη λίστα των κορυφαίων 20 χωρών, από το 2020 έως και το 2024. Η πιο εντυπωσιακή είναι η άνοδος της Σιγκαπούρης από την 16η στην 5η θέση, της Γαλλίας από την 12η στην 8η, της Δανίας από τη 22η θέση στην 18η και της Ινδίας από την 23η στην 19η.  

Στις ΗΠΑ αναπτύσσονται σήμερα 68,893 start-ups. Στην Ινδία 11.162, στο Ηνωμένο Βασίλειο 5.878, στον Καναδά 3.057, στη Γερμανία 2.229, στην Αυστραλία 2.013, στη Γαλλία 1.541, στην Ισπανία 1.375, στη Βραζιλία 1.162 και στη Σιγκαπούρη 1.034.

Σύμφωνα με την έκθεση του StartupBlink, το 2024 ήταν μια ιδιαίτερα αναπτυξιακή χρονιά όσον αφορά το παγκόσμιο οικοσύστημα των start-ups, σε σχέση με το 2023. Ο αριθμός των start-ups στον χώρο της ψηφιακής τεχνολογίας και των δεδομένων (software & data) εμφάνισε αύξηση της τάξης του +74,5%, του ηλεκτρονικού εμπορίου κατά +100%, της τεχνολογίας υγείας κατά +23%, του Fintech κατά +51% και της Edtech δηλαδή της ψηφιακής εκπαίδευσης κατά +230%. 

Όσον αφορά τους κορυφαίους κλάδους στους οποίους δραστηριοποιούνται τα start-ups, πρώτος είναι το «Software & Data» με 51.581 start-ups που αναλογούν στο 33,7% του συνόλου των start-ups παγκοσμίως, με δεύτερο το ηλεκτρονικό εμπόριο με 17.520 start-ups και μερίδιο της τάξης του 11,4%, με τρίτη την ψηφιακή υγεία με 14.636 start-ups και μερίδιο 9,5% και τέταρτο τον τομέα των fintech με 14.395 start-ups και μερίδιο της τάξης του 9,4%.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και το ακόλουθο γράφημα στο οποίο εμφανίζεται η αναλογία των unicorns, ανάμεσα στους διάφορους κλάδους. Unicorn ή στα ελληνικά «Μονόκερως», είναι το start-up, του οποίου η αποτίμηση υπερβαίνει το $1 δισ. Πώς υπολογίζεται η αποτίμηση του, αφού δεν είναι εισηγμένο σε κάποιο χρηματιστήριο; Από την αποτίμηση που του δίνουν οι επενδυτές κατά τη διάρκεια των διαδοχικών κύκλων χρηματοδότησης. Μια αποτίμηση που αυξάνεται όσο το start-up πλησιάζει στην ολοκλήρωση του προϊόντος ή της υπηρεσίας του και την αξιοποίηση τους ως εμπορεύσιμων αγαθών.

Έτσι όπως παρατηρούμε και στο ακόλουθο γράφημα οι Μονόκεροι του «Software & Data» αποτελούν το 39,2%  του συνολικού αριθμού των Μονόκερων, των Fintech το 20,8% και του Ηλεκτρονικού Εμπορίου το 11,5%.

Στον κατάλογο των μεγαλύτερων start-ups που έχουν περάσει στην κατηγορία των Unicorns, ανήκουν η OpenAI, η Stripe, η Discord, η Epic Games, η Story Protocol, η Speak, η Patreon, η Notion, η ID.me και η Anthropic από τις ΗΠΑ, η Moniepoint από τη Νιγηρία, η Klarna από τη Σουηδία και η Revolut από το Ηνωμένο Βασίλειο. Το 64,7% των Unicorns σε όλον τον κόσμο βρίσκονται στις ΗΠΑ. 

Η εξαγορά της ΒΕΤΑ CAE Systems, με έδρα στο Κάτω Σχολάρι Θεσσαλονίκης, από την αμερικανική Cadence Design Systems, η οποία είναι εισηγμένη στο Nasdaq, έναντι $1,24 δισ., αποτελεί για τη χώρα μας, ένα αντίστοιχο success story.  Η BETA CAE έχει πολύ ισχυρή παρουσία στην αυτοκινητοβιομηχανία, παρέχοντας λύσεις στους μεγαλύτερους κατασκευαστές αυτοκινήτων, καθώς και τις περισσότερες ομάδες της Formula 1. Στους πελάτες της BETA CAE περιλαμβάνονται ονόματα όπως η Honda Motor Company Ltd., η General Motors Company, η Stellantis, η Renault Group, η Volvo Cars και η Lockheed Martin Corporation από τον χώρο της αεροδιαστημικής.

Δυστυχώς, η σημαντική επιτυχία του ελληνικού Μονόκερου, της Viva Wallet, έχει θολώσει λόγω της νομικής σύγκρουσης με την JP Morgan. Το γεγονός, ότι ένα πρώην start-up και νυν Μονόκερως, βρίσκεται σε λυσσαλέα νομική διαμάχη με τον συνέταιρό του, που τυχαίνει να είναι η ισχυρότερη τράπεζα στην πλανήτη, μόνο πρόβλημα δημιουργεί στην ευρύτερη εικόνα του εγχώριου οικοσυστήματος start-ups, προς το εξωτερικό.

Παρά ταύτα το 2024 ήταν ένα έτος με σημαντική για τα εγχώρια δεδομένα δραστηριότητα. Σύμφωνα με το Venture Financing Report 2024-2025 του FOUND.ATION και της HDBI, χρηματοδοτήθηκαν περισσότερες από 90 εταιρείες, από περισσότερα από 156 επενδυτικά σχήματα, με περισσότερα από 555 εκατ. ευρώ και με το 60% των επενδυτών να προέρχονται από το εξωτερικό.