Μετά τη ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων του στελέχους Όμικρον στη Μ. Βρετανία και τις δυσοίωνες προβλέψεις των Βρετανών αξιωματούχων που εκτιμούν ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχουν καταγραφεί περισσότερο από 1 εκατ. κρούσματα στη χώρα τους, η ανησυχία για την επόμενη ημέρα της πανδημίας κυριεύει τα ευρωπαϊκά κράτη, το ένα μετά το άλλο.
Ερωτήματα όπως «πότε η Όμικρον θα καταφέρει να εκτοπίσει το στέλεχος Δέλτα και να καταστεί κυρίαρχη» (εντός αλλά κι εκτός Μ. Βρετανίας) και «πόσο σαρωτικό μπορεί να είναι το (5ο) κύμα που θα προκαλέσει» αναμένεται να βρεθούν ψηλά στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής, μετά και την εκτίμηση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάϊεν ότι στα τέλη Ιανουαρίου το νέο στέλεχος Όμικρον θα έχει γίνει κυρίαρχο. Ο καθηγητής μικροβιολογίας του ΠΑΔΑ Άλκης Βατόπουλος επιβεβαιώνει πως αφού η Όμικρον μπορεί να επιβληθεί της Δέλτα και να την εκτοπίσει σε μία χώρα (τη Μεγάλη Βρετανία), θα το κάνει παντού - άρα αργά ή γρήγορα θα το κάνει και στην Ελλάδα.
Η εκθετικά δυναμική αύξηση των κρουσμάτων έτσι όπως μας έρχονται τα στατιστικά στοιχεία από τη Μ. Βρετανία δημιουργούν την αίσθηση πως ολόκληρη η Ευρώπη βρίσκεται σε…κατάσταση πολιορκίας. Μέσα σε ένα 24ωρο τα επιβεβαιωμένα κρούσματα της Όμικρον στη Μ. Βρετανία από 4.713 έγιναν 10.017, ενώ καθώς τα περισσότερα περιστατικά είναι ασυμπτωματικά και είναι αδύνατον να εντοπιστούν η εκτίμηση των Βρετανών είναι πως κάθε μέρα στη μακριά λίστα προστίθενται 200.000 νέα περιστατικά. Η επιδημική έξαρση του νέου στελέχους εντοπίζεται στο Λονδίνο όπου ενώ την περασμένη Κυριακή τα κρούσματα της Όμικρον αντιπροσώπευαν το 30% του συνόλου, χθες Τετάρτη 15/12 το αντίστοιχο ποσοστό είχε εκτιναχθεί στο 52%.
Και στην Ελλάδα, με τα πολύ χαμηλότερα έως τώρα επιδημιολογικά στοιχεία (αφού μόνο το Λονδίνο αντιστοιχεί πληθυσμιακά σε δύο χώρες σαν τη δική μας), τα κρούσματα της «Ο» διπλασιάστηκαν μέσα σε ένα 24ωρο από πέντε σε δέκα, με την εγχώρια επιστημονική κοινότητα να τηρεί στάση ύψιστης επιφυλακής.
Παράλληλα, το υπουργείο Υγείας, έπειτα από σχετική εισήγηση των ειδικών θέτει σε ισχύ από το πρωί της Κυριακής 19/12 (και ώρα 6.00 πμ) νέο μέτρο για τους ταξιδιώτες της εορταστικής περιόδου, σύμφωνα με το οποίο η χώρα μας θα δέχεται ταξιδιώτες από όλες τις άλλες χώρες μόνο με επίδειξη αρνητικού μοριακού τεστ (PCR) 48 ωρών (και όχι 72 ωρών όπως ίσχυε γενικά για τα μοριακά τεστ). Από το μέτρο δεν εξαιρούνται οι εμβολιασμένοι πολίτες, παρά μόνο όσοι ταξιδιώτες παρέμειναν εκτός Ελλάδας για διάστημα μικρότερο των 48 ωρών καθώς και τα παιδιά.
«Υπάρχει έκδηλη ανησυχία στην Ευρώπη και είναι πιθανό να βρεθούμε μπροστά σε ένα νέο πανδημικό κύμα στις αρχές του νέου έτους», επισημαίνει από την εγχώρια επιστημονική κοινότητα ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας και προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής. Η «Ο» αποδεικνύεται πολύ μεταδοτική και προσβάλλει άτομα που έχουν νοσήσει στο παρελθόν καθώς και εμβολιασμένους ανθρώπους, αφού διαθέτει χαρακτηριστικά ανοσιακής διαφυγής οπότε θα υπάρχει αύξηση των περιστατικών. Ωστόσο εξακολουθούμε να βλέπουμε ήπια συμπτωματολογία, σημειώνει ο καθηγητής, υπογραμμίζοντας τη θετική πλευρά της κατάστασης.
Με τα έως τώρα διαθέσιμα ευρήματα προκύπτει ότι η διενέργεια της 3ης δόσης δημιουργεί ένα πολύ ισχυρό ανάχωμα στην ορμή του κύματος, προστατεύοντας κατά 75% από την εκδήλωση συμπτωματικής νόσου covid. Ο Δ. Παρασκευής προσθέτει πως μένει να διαπιστώσουμε αν θα δούμε ή όχι βαριά περιστατικά με την επέλαση της «Ο» ενώ εκτιμά πως το επόμενο 5ο κύμα, που θα προκαλέσει το νέο στέλεχος, δεν θα είναι σαρωτικό σε ό,τι αφορά την πίεση που θα δεχτεί το Σύστημα Υγείας, καθώς ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού είναι εμβολιασμένο με δύο δόσεις και καθημερινά αυξάνει το ποσοστό των πολιτών που είναι εμβολιασμένο και με την τρίτη δόση.
Τα ευρήματα έως τώρα έχουν δείξει πως οι δύο δόσεις δεν αρκούν να ανακόψουν τον κίνδυνο προσβολής από το νέο στέλεχος Όμικρον, όμως η προσθήκη της 3ης δόσης στο εμβολιαστικό σχήμα εξασφαλίζει μεγαλύτερη προστασία και από τη μόλυνση και από τη βαριά νόσηση, όπως υπογραμμίζουν από κοινού οι αναπληρωτές καθηγητές πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Πέτρος Μπακάκος και Βίκυ Κατσαούνου.
Η συγκυρία που θέλει την Όμικρον να διασπείρεται (διασπείροντας μαζί και το φόβο) την ώρα που δημοσιοποιούνται τα ευρήματα της μελέτης Τσιόδρα-Λύτρα για το πού φτάνουν τα όρια των αντοχών του Συστήματος Υγείας και πόσο αυξάνεται η θνητότητα όταν φρακάρουν οι ΜΕΘ, χρωματίζει με ακόμα πιο μελανά χρώματα την εικόνα.
Οι ΜΕΘ covid στην επικράτεια έχουν φτάσει τις 700 αλλά ακόμα και έτσι δεν είμαστε σίγουροι ότι θα επαρκέσουν για τις ανάγκες των ασθενών σε ένα ενδεχόμενο ορμητικό 5ο κύμα, ενώ η μελέτη Τσιόδρα-Λύτρα θέτει το όριο για την εύρυθμη λειτουργία του ΕΣΥ και των ΜΕΘ τους 400 διασωληνωμένους ασθενείς στο σύνολο των δημόσιων νοσοκομείων και εστιάζει και στο γεγονός ότι στα περιφερειακά νοσοκομεία η πίεση είναι μεγαλύτερη, ενώ οι υποδομές και ο εξοπλισμός είναι λιγότερος. Σύμφωνα, δε, με το μαθηματικό μοντέλο του καθηγητή πνευμονολογίας Νίκου Τζανάκη από το Πανεπιστήμιο Κρήτης κάθε αύξηση των κρουσμάτων κατά 1.000, επισύρει αύξηση των διασωληνωμένων ασθενών κατά 70-80 και οδηγεί στην καταγραφή 10 επιπλέον θανάτων.
Όλα θα εξαρτηθούν από το πόσο μεγάλο θα είναι το επόμενο κύμα, αν θα παρουσιάσει κορύφωση σε πολύ υψηλό επιδημιολογικό επίπεδο ή χαμηλότερα και πόση θα είναι η διάρκειά του, παράμετροι που επηρεάζονται και από τη μεταδοτικότητα του νέου στελέχους και από το πόσο καλά ανταποκρίνονται σε αυτό τα εμβόλια και από τα ποσοστά εμβολιασμού.
Σε κάθε περίπτωση η διενέργεια της 3ης δόσης διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο και πρέπει να ανεβάσει (ακόμα παραπάνω) ταχύτητα για να προσπεράσει την ανόρθωση του 5ου κύματος και να δημιουργήσει φραγμό για να το κάμψει.
