Γνωρίζοντας εκ των προτέρων την εξέλιξη -λόγω πολύχρονης και βαθιάς γνώσης του θέματος-δήλωσα από την αρχή της ομιλίας μου, ως Γενική Εισηγήτρια της Νέας Δημοκρατίας στο Ν/Σ του Υπουργείου Εσωτερικών για την ευζωία των ζώων συντροφιάς, πως πρόκειται για το πιο δύσκολο και περίπλοκο σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή.
Δεκάδες οι εμπλεκόμενοι φορείς-με έντονα διαφοροποιημένες απόψεις και «συμφέροντα», μάλιστα ορισμένοι σε διαχρονική εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ τους, εκατομμύρια οι άμεσα ενδιαφερόμενοι πολίτες αλλά και εκατομμύρια τα έμβια όντα -τα ζώα συντροφιάς, οικόσιτα και αδέσποτα στα οποία και αναφέρεται, αποκλειστικά, το νομοσχέδιο.
Στο ίδιο «τραπέζι», επί πολλούς μήνες προετοιμασίας από τους υπουργούς Θοδωρή Λιβάνιο -αρχικά-και ,εν συνεχεία τον Στέλιο Πέτσα, οι κυνηγοί μαζί με τους φιλόζωους- εκατοντάδες Σωματεία ,Σύλλογοι, Οργανώσεις, Ομοσπονδίες αλλά και φιλόζωοι χωρίς καμία σφραγίδα - φιλόζωοι του δρόμου, εθελοντές ανώνυμοι αλλά και ευαίσθητοι εξ ίσου - επιστημονικοί φορείς, με επίσης διαχρονικές «αντιπαλότητες» και συντεχνιακές διαφοροποιήσεις, επαγγελματίες εκτροφείς αλλά και ερασιτέχνες εκτροφείς, κτηνοτρόφοι, οι Δήμαρχοι όλης της χώρας, αλλά και οι βουλευτές όλων των κομμάτων .
Το «Νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς-Πρόγραμμα ΑΡΓΟΣ» έλκει την καταγωγή του από την προσωπική άποψη του Κυριάκου Μητσοτάκη ο οποίος, πρώτος και μόνος πολιτικός στην Ελλάδα πήρε την πρωτοβουλία, ως αρχηγός, τότε, της αξιωματικής αντιπολίτευσης, να οργανώσει εκδήλωση στην Πειραιώς με τη συμμετοχή εκπροσώπων του φιλοζωικού κινήματος και εξειδικευμένων επιστημόνων. Από τον Νοέμβριο του 2018 λοιπόν ο σημερινός πρωθυπουργός ανήγγειλε την κατάθεση νομοσχεδίου και η απόφασή του αυτή ήταν το σημείο 5 του προεκλογικού προγράμματος της Ν.Δ. το 2019 με τη δέσμευση «Κανένα ζώο αδέσποτο, κανένα ζώο κακοποιημένο.»
Μάλιστα από την αρχή είχε εξηγήσει για ποιους λόγους θα ήταν, εφεξής, αρμοδιότητα της τοπικής αυτοδιοίκησης αποκλειστικά η οργάνωση και η λειτουργία του νέου συστήματος - μέσω της χρηματοδότησης του Υπουργείου Εσωτερικών - ενώ θα παρέμενε ως αντικείμενο στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και ειδικότερα στην πολύ έμπειρη Κτηνιατρική Διεύθυνση οτιδήποτε αφορά στα ζώα παραγωγής και στις ανθρωπο-ζωονόσους και τη δημόσια υγεία.
Η φιλοσοφική διάσταση του νομοσχεδίου πλέον νομοθετείται. Αναγνωρίζεται πως όλα τα ζώα - δηλαδή κάθε έμβιος οργανισμός που συναισθάνεται και κινείται σε αέρα, θάλασσα και ξηρά - έχουν δικαιώματα και ελευθερίες, όπως:
- Καλή φυσική κατάσταση σε εξασφαλισμένο, άνετο ,υγιεινό κατάλυμα, χωρίς πόνο, φόβο, αγωνία, σκληρές καιρικές συνθήκες.
Όπου του εξασφαλίζεται:
- Ελευθερία από άσκοπη ταλαιπωρία και καταπόνηση
- Ελευθερία από πόνο ,τραυματισμό, ασθένεια, κακοποίηση και
- Η ελευθερία μιας φυσιολογικής συμπεριφοράς.
Περισσότερα από 2.000.000 αδέσποτα ζώα υπολογίζεται πως είναι απλωμένα σε όλη την επικράτεια, αριθμός ρεκόρ στην Ευρώπη και ντροπιαστικός για τη χώρα μας. Και όπως πολλαπλώς τόνισα στις ομιλίες μου, τα αδέσποτα δεν είναι «αυτοφυή». Δημιουργούνται από αναίσθητους, ανεύθυνους πολίτες, που συχνά αυτοπροσδιορίζονται ως φιλόζωοι, αφήνοντας τα αρσενικά τους να τριγυρνούν ελεύθερα τα βράδια για να εκτονωθούν, δωρίζοντας με καταναλωτική ευκολία στα παιδιά τους ζωάκια χωρίς ουδεμία συναίσθηση της ευθύνης αλλά και της οικονομικής επιβάρυνσης, με αποτέλεσμα να τα παρατούν μετά στους δρόμους ή όσοι εκτροφείς ό,τι μένει απούλητο ή παρουσιάζει προβλήματα επίσης το αφήνουν στον δρόμο, σαν κάτι περιττό.
Είναι από χρόνια καταγεγραμμένο πώς και κυνηγοί, όταν ο σκύλος τους δεν αποδίδει στο χόμπι τους γίνεται με ευθύνη τους η ζωντανή σάρκα για τα άγρια ζώα του δάσους -όσα δεν έχουν συνθλιβεί από τις ρόδες μας σε εθνικές και επαρχιακές οδούς, καθώς και κτηνοτρόφοι πετάνε όπου βρουν δεκάδες, εκατοντάδες «ανεπιθύμητες» γεννήσεις ακόμη και από την πολύτιμη ράτσα των ποιμενικών .
28.333 σχόλια - αριθμό ρεκόρ - συγκέντρωσε η διαβούλευση εκ των οποίων τα μισά εκδήλωναν την αντίθεση στην αρχική σκέψη για υποχρεωτική στείρωση όλων των ζώων, γεγονός που έφερε την εναλλακτική λύση. Την υποχρεωτική κατάθεση γεννητικού υλικού -dna - για τα μη στειρωμένα ζώα συντροφιάς, ώστε μέσω του ηλεκτρονικού Μητρώου να βρίσκεται ο δεσπότης ζώου που «έσπειρε» σε χωματερές κ.α νεογέννητα ή, ακόμη και θανατωμένα, και να υφίστανται αυστηρές διοικητικές και ποινικές κυρώσεις.
Κι ενώ το Ν/Σ στοχεύει τον ριζικό ανασχεδιασμό της φιλοσοφίας διαχείρισης των αδέσποτων αλλά και των ζώων συντροφιάς, καταρτίζοντας λεπτομερειακά το πλάνο οργάνωσης, λειτουργίας, ελέγχου, κωδικοποιώντας ψηφιακά όλα τα στοιχεία για την καταγραφή και παρακολούθηση όλων των ζώων συντροφιάς, ενώ νομοθετεί σειρά κυρώσεων και υψηλών χρηματικών προστίμων για τους παραβάτες, σύσσωμη η αντιπολίτευση τάχθηκε από την αρχή «κατά». Σας εξήγησα από την αρχή τη δυσκολία του, ακριβώς επειδή εμπλέκονται πολλοί φορείς με αντίθετα «συμφέροντα» - και οικονομικά και συντεχνιακά - και απόψεις.
Χιλιοειπωμένα επιχειρήματα και συντεχνιακές λογικές από την αντιπολίτευση
Όμως δεν κρύβω τη δημόσια απαρέσκειά μου για τον τρόπο που διεξήχθησαν οι αρμόδιες επιτροπές στη Βουλή.
Χιλιοειπωμένα επιχειρήματα του ύφους «να αποσυρθεί», «έκτρωμα», «ανεφάρμοστο», «καταστροφικό», αντιπολιτευτικές ακρότητες που καθόλου, μα καθόλου δεν ταίριαζαν στο μήνυμα του αλτρουισμού προς τα ζώα. Είναι απογοητευτικό ακόμη που δημοσίως παρουσιάστηκαν ακόμη και μεταξύ των επιστημονικών φορέων αντιθέσεις και ανταγωνισμοί με κορυφαία τη διαφορετική ματιά μεταξύ των εκπροσώπων του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας - καλύπτει τους Γεωτέχνες του ΥΠ.ΑΤ και του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου - τους ιδιώτες μεταξύ άλλων όπου οι «μεν» αντιδρούσαν στη μεταφορά των ζώων συντροφιάς από το Υπουργείο και τη μεταφορά του Εθνικού Μητρώου στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, οι «δε» ζητούσαν μόνιμες προσλήψεις κτηνιάτρων ανά Δήμο και όχι συμβάσεις έργου με ιδιώτες .
Σύσσωμη δε η αντιπολίτευση, τουλάχιστον κατά το ήμισυ του χρόνου αφιερώθηκε σε συντεχνιακές λογικές για τη μεταφορά της αρμοδιότητας, ξεχνώντας πως από το 2012, επί Σκανδαλίδη, η μέριμνα για τα ζώα συντροφιάς είχε περάσει στην Τ.Α χωρίς ολιστικό σχεδιασμό και ικανή χρηματοδότηση με αποτέλεσμα άθλια δυστυχώς παραδείγματα κολαστηρίων «καταφυγίων « με ευθύνη Δημάρχων και ελάχιστα επιτυχή. Δεν θα επεκταθώ στις υποβόσκουσες διαφωνίες και ανταγωνισμούς μεταξύ κυνηγετικών ζωοφιλικών σωματείων ομίλων και επιχειρήσεων εμπορίας και ερασιτεχνικής εμπορίας που, στην τελική, ένα διεκδικούσαν ο καθένας για λογαριασμό του. Την παραχώρηση από το κράτος, σε «αυτούς» και όχι συλλογικά την εφαρμογή του νόμου, ενώ υπήρξαν και βουλευτικές πιέσεις για εξαιρέσεις από το νόμο - αιτήματα από φίλα προσκείμενων ψηφοφόρων.
Εξόχως προβληματική ήταν η απαξιωτική αναφορά βουλευτών αλλά και εκπροσώπων φορέων για τη σύσταση Εργαστηρίου Φύλαξης και Ανάλυσης Γενετικού Υλικού Ζώων στο Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών με το επιχείρημα πως κάποιοι κτηνίατροι τους είπαν πως «δεν υπάρχει dna ζώων» και πώς δεν έπρεπε να φύγει η πλατφόρμα αυτή από τους ειδικούς που είναι οι κτηνίατροι! Το Νομοσχέδιο που ψηφίστηκε εξ ολοκλήρου από τη Νέα Δημοκρατία και σε διάφορες τροπολογίες που έφερε ο αρμόδιος υπουργός Στέλιος Πέτσας και τα άλλα κόμματα ανά περίπτωση, προβλέπει δεκαετίες τώρα το ζητούμενο, δηλαδή τη θεσμοθετημένη συνεργασία μεταξύ κράτους, τοπικής αυτοδιοίκησης, επιστημόνων, φιλοζωικών οργανώσεων και πολιτών, κρατώντας σταθερά την υποχρέωση όλων μας για την σήμανση των ζώων μας.
Θεσπίζει το «Πρόγραμμα Άργος» και με χρηματοδότηση των Δήμων με 40 εκατομμύρια ευρώ για την κατασκευή καταφυγίων και τον απαραίτητο εξοπλισμό, καθώς και με πρόσθετη ετήσια χρηματοδότηση 15 εκατομμυρίων ευρώ. Επίσης, τα καταφύγια είναι χώροι προσωρινής φιλοξενίας μέχρι την υιοθέτηση του ζώου.
Ορίζονται αυστηροί κανόνες χωρητικότητας και ποιότητας. Αδειοδοτούνται και καταφύγια από φιλόζωους, οργανώσεις και ιδιώτες με συγκεκριμένες προδιαγραφές. Δημιουργείται πανελλήνια πλατφόρμα υιοθεσίας ζώων και απαγορεύονται εφεξής οι πωλήσεις ή υιοθεσίες ζώων από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης.
Για πρώτη φορά με αφορμή την τραγική εμπειρία του Αυγούστου προβλέπεται υποχρέωση να υπάρχει σχέδιο εκκένωσης των καταφυγίων σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Με τον νόμο, ο κηδεμόνας έχει ευθύνη κακουργηματικού χαρακτήρα, πχ, εάν μπορεί να πάρει το ζώο του από μια φωτιά αλλά το αφήσει δεμένο εκεί. Το Νομοσχέδιο απλώνει την ισχύ του και για τις περιπτώσεις που στην καθημερινότητα όλων μας δημιουργούν εντάσεις μεταξύ των πολιτών.
Λαμπρά παραδείγματα: Ο σκύλος μπορεί να πάει στις μη-οργανωμένες παραλίες και κολυμπάει με τον νόμο! Λύνει κυριολεκτικά τα χέρια σε πολίτες πχ με προβλήματα όρασης κ.α, όπου επιτρέπεται η ελεύθερη κίνηση τους να εισέρχονται παντού με τα ζώα βοήθειας και ζώα θεραπείας, σε κλειστούς χώρους, σε νοσοκομεία, νοσηλευτικά ιδρύματα, θεραπευτήρια, γηροκομεία, κέντρα απεξάρτησης και αλλού. Ευρωπαϊκών διαστάσεων πρωτοβουλία του Νομοσχεδίου Πέτσα, είναι η ακόμη η ίδρυση αποτεφρωτηρίων – νεκροταφείων ζώων συντροφιάς, όπως και το πολύ συγκινητικό ηλεκτρονικό μητρώο εθελοντικής αιμοδοσίας ζώων συντροφιάς.
Το πλαίσιο εποπτείας προβλέπει, την υποχρεωτική συμμετοχή εκπροσώπων της ΚΕΔΕ, του συνηγόρου του Πολίτη, των επιστημόνων και των φιλοζωικών οργανώσεων. Επιγραμματικά: η Ελλάδα αποκτά εθνικό μητρώο ζώων συντροφιάς, σε μια επίσημη πλατφόρμα, δημιουργεί ηλεκτρονικό βιβλιάριο για τον ψηφιακό φάκελο υγείας των ζώων. Ιδρύεται εργαστήριο φύλαξης και ανάλυσης DNA ζώων συντροφιάς που θα τηρείται στο ίδρυμα Ιατροβιολογικών ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών. Δημιουργείται ψηφιακή εφαρμογή και ιστοσελίδα καταγγελιών για περιστατικά κακοποίησης ζώων και άλλων παραβάσεων.
Η ατομική ευθύνη είναι η πρώτιστη αρχή που χαρακτηρίζει έναν πραγματικό φιλόζωο, έναν πολιτισμένο πολίτη δηλαδή και όχι υποχρεωτικά μόνο αυτόν που διατηρεί κατοικίδιο. Φιλόζωος είναι οποιασδήποτε σέβεται τη φύση, που τη φροντίζει στο βαθμό που μπορεί, την ίδια και όλα της τα πλάσματα. Όπου δεν υπάρχει η ατομική ευθύνη, ή οι ευθύνες της τοπικής αυτοδιοίκησης και των λοιπών οργάνων που συμμετέχουν στο εγχείρημα, έρχονται οι ανάλογες κυρώσεις. Να υπενθυμίσουμε ότι Ηρακλειδείς του Νόμου, πέρα από την προσωπική μας ευθύνη, είναι ο συνήγορος του πολίτη, η βελτίωση της αστυνομίας και η καίρια παρέμβαση της και η δικαιοσύνη που υιοθέτησε τάχιστα τον νόμο Βορίδη του 2020, που καθιστά τον φόνο, την κακοποίηση κλπ οποιουδήποτε ζώου κακούργημα.
* Η Φωτεινή Πιπιλή είναι Βουλευτής Α΄Αθηνών με τη Νέα Δημοκρατία
