Δύο εβδομάδες στρατιωτικών επιχειρήσεων ολοκληρώνονται από τη στιγμή που ο Βλάντιμιρ Πούτιν κήρυξε την έναρξη της ρωσικής εισβολής της Ουκρανίας με το διαβόητο διάγγελμα του. Από τότε ο αριθμός των προσφύγων που έχει προκύψει έχει ξεπεράσει τα 2 εκατομμύρια σε τόσες λίγες μέρες, ξεπερνώντας κάθε προηγούμενο, από την εποχή του καταστροφικού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 7 με 10 εκατομμύρια άνθρωποι αναμένεται να φύγουν από τις εστίες τους το επόμενο διάστημα, σύμφωνα με τις δυσοίωνες προβλέψεις της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες
Η απόφαση της 3ης Μαρτίου από τους Υπουργούς Εσωτερικών των χωρών της ΕΕ για την απονομή ενός ειδικού καθεστώτος για τους πρόσφυγες αποτελεί μία πρώτη σημαντική ανταπόκριση στην ουκρανική κρίση. Αυτή τη φορά στην Ευρώπη υπάρχει σίγουρα ένα κλίμα υπέρ της βοήθειας στους ανθρώπους που αποτελούν τα θύματα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Η υποδοχή των τεράστιων προσφυγικών ροών έχει ωθήσει την Ευρώπη να πάρει αποφάσεις που δεν θα τις ανέμενε κάποιος πριν από λίγο καιρό. Η Ρουμανία κι η Πολωνία αποτελούν τα κράτη που έχουν δεχθεί τον μεγαλύτερο αριθμό προσφύγων. Οι Ουκρανοί πρόσφυγες που έχουν καταφθάσει στην Ελλάδα ξεπερνούν τις 4.000 από την έναρξη του πολέμου.
Το πρώτο κύμα προσφύγων προέρχονται από τα μέρη της Ουκρανίας, όπου δεν έχουν φτάσει οι ρωσικές δυνάμεις. Στην Ουκρανία, όπου έχει πραγματοποιηθεί επιστράτευση, απαγορεύεται άλλωστε η αποχώρηση των ανδρών, παρά μόνο αμάχων. Το επόμενο κύμα προσφύγων αναμένεται να αποτελείται από πιο ευάλωτους πρόσφυγες
Βέβαια οι πρόσφυγες προέρχονται και από την άλλη πλευρά, καθώς οι συνέπειες της εισβολής στην Ουκρανία έχουν ως αποδέκτες τον πληθυσμό στη Ρωσία. Υπάρχει ροή προσφύγων από τη Ρωσία προς τη Φινλανδία, αλλά και τις χώρες της Βαλτικής, σύμφωνα με το al Jazeera, ενώ όσοι δεν μπορούν να εξασφαλίσουν την είσοδο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κατευθύνονται προς τη Γεωργία, την Αρμενία και την Τουρκία.
Το Κρεμλίνο φαίνεται να αποδίδει ρητορικά μεγάλη σημασία στο ανθρωπιστικό κομμάτι, καθώς όλες οι δημόσιες τοποθετήσεις της Μόσχας επικεντρώνονται γύρω από την προσήλωση στους στρατιωτικούς στόχους. Ωστόσο οι εικόνες των κατεστραμμένων αστικών κέντρων όπως της Οκτίρκα ή στη Σούμι, μετά από βομβαρδισμούς Ρώσων, ή γύρω από το Χάρκοβο δείχνουν κάτι διαφορετικό. Όπως επίσης και οι καταγγελίες στην περιοχή Τσερνίχιβ για την ανατίναξη πολιτών από νάρκες σύμφωνα με τη Συνήγορο του Πολίτη της Ουκρανίας.
Τις επιπτώσεις από τους ρωσικούς βομβαρδισμούς προσπάθησε να χρησιμοποιήσει η Δύση ώστε να φέρει μπροστά στο ύψος των παγκόσμιων ευθυνών της τη Κίνα. Ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν προσπάθησε να προσεγγίσει το Πεκίνο, με βασικό ζήτημα την τραγωδία της ανθρωπιστικής κρίσης. Από τη μεριά της η Κίνα ανταποκρίθηκε μόνο με μία έκκληση προς σεβασμό των προσφύγων και των αμάχων.
Όσο παρατείνονται οι ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, τόσο περισσότερο θα βρίσκεται η Μόσχα στη θέση της κατηγορούμενης για το ξεδίπλωμα της τραγικής ανθρωπιστικής κρίσης. Το ζήτημα των εξόδων διαφυγής για τους αμάχους είναι χαρακτηριστικό της πίεσης που ασκείται στη Ρωσία.
Οι αρχικές προτάσεις του Κρεμλίνου να οδηγούνται οι άμαχοι προς τη Ρωσία και τη σύμμαχο της, Λευκορωσία, που απορρίφθηκε από την άλλη πλευρά, θύμισε ενδεχομένως τη ρωσική ένοπλη παρέμβαση στη Συρία το 2015. Τότε, μετά από την ισοπέδωση πόλεων όπως στο Χαλέπι, οι Ρώσοι πρότειναν οδούς διαφυγής που κατευθύνονταν προς τις περιοχές που ήλεγχε το καθεστώς του Άσαντ. Ο Μακρόν, ο οποίος διατηρεί ακόμα ανοικτό τον δίαυλο επικοινωνίας με τον Πούτιν παρά τον κυνισμό που τον σοκάρει, φρόντισε να καταστήσει σαφές πως το Παρίσι ζήτησε να ανοίξουν δίοδοι διαφυγής προς τη Δύση και σε καμιά περίπτωση προς Ρωσία και Λευκορωσία.
Η κατάπαυση του πυρός για την εκκένωση αμάχων, όπως συμφωνήθηκε κατά τη διάρκεια του δεύτερου γύρου των συνομιλιών μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, ενώ ο κλοιός γύρω από το Κίεβο και τις άλλες πόλεις σφίγγει, στοχεύει να τονίσει τον σεβασμό στην ανθρωπιστική διάσταση από τη ρωσική πλευρά. Ωστόσο, όπως είναι εύκολα κατανοητό είναι πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθεί μία τέτοια διέξοδος σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Η περίπτωση της Μαριούπολης είναι χαρακτηριστική, όπου οι ουκρανικές αρχές δεν είναι σε θέση να απομακρύνουν αμάχους και δείχνει τους πραγματικούς σκοπούς των προτάσεων.
