Ενώ σε μερικούς μήνες, συγκεκριμένα από την 1/1/2023 αναμένεται η εφαρμογή του νέου νόμου της ΕΕ, Digital Markets Act (DMA), που βάζει συγκεκριμένους κανόνες λειτουργίας στις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες, έχουν ήδη ξεκινήσει οι πρώτες αντιδράσεις, τόσο από τους Big Tech, όσο και στο εσωτερικό του «μπλοκ», αναφορικά με τις ρυθμίσεις. Μάλιστα, οι ευρωπαϊκές αρχές αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο να βρεθούν αντιμέτωπες με δικαστικές διαμάχες, έχοντας απέναντί τους τις κορυφαίες τεχνολογικές εταιρείες, όπως την Alphabet, την Meta, μητρική της Facebook, την Amazon και την Apple.
Από πλευράς των κρατών - μελών έχουν διατυπωθεί ανησυχίες σχετικά με το πώς θα εφαρμόζονται οι νέοι κανόνες, καθώς ο νέος νόμος αναμένεται να θέσει το παγκόσμιο πρότυπο για το πώς πρέπει να λειτουργούν οι μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως η Google, η Amazon και το Facebook.
Παρ' όλα αυτά, τη φετινή χρονιά, λίγους μόλις μήνες πριν την έναρξη ισχύος της νέας νομοθεσίας έχουν προκύψει ορισμένες αμφιβολίες, σύμφωνα με αξιωματούχους της ΕΕ και στελέχη εταιρειών που εξετάζουν τη νομοθεσία.
Δυσκολίες σε τρία μέτωπα
Οι αμφιβολίες αυτές περιλαμβάνουν αφενός τους ομίλους Big Tech που επιδιώκουν να υπονομεύσουν τις διατάξεις μέσω δικαστικών προσφυγών, τα κράτη μέλη που αναμένται να αντιμετωπίσουν ως εθνικές υποθέσεις κάποιες περιπτώσεις εκτός του πεδίου εφαρμογής των νέων κανόνων, αλλά και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που δεν διαθέτει αρκετό προσωπικό για να ανταποκριθεί στο τεράστιο έργο της εφαρμογής των νόμων.
Σύμφωνα με τη νέα νομοθεσία DMA, oρισμένες από τις νέες υποχρεώσεις περιλαμβάνουν την απαγόρευση των εταιρειών να κατατάσσουν τα δικά τους προϊόντα στις διαδικτυακές τους πλατφόρμες πάνω από τους ανταγωνιστές τους και την προώθηση της ανταλλαγής δεδομένων με μικρότερους ανταγωνιστές.
Μάλιστα, όπως επισημαίνει ο Gerard de Graaf, ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ, ο οποίος τον επόμενο μήνα θα γίνει επικεφαλής του νέου γραφείου της ΕΕ στη Silicon Valley, είναι μεταξύ εκείνων που αναμένουν δικαστικές διαμάχες για τα μέτρα.
Μάλιστα, όπως δηλώνει χαρακτηριστικά στα ΜΜΕ, «θα υπάρξουν δικαστικές διαμάχες από τις εταιρείες τεχνολογίας, χωρίς αμφιβολία», προσθέτοντας ότι «είμαστε προετοιμασμένοι για δικαστικές διαμάχες, αλλά θα θέλαμε μια εποικοδομητική συζήτηση με τις πλατφόρμες και όχι μια αντιδικία».
Πάντως, το ότι οι εταιρείες προετοιμάζονται για αντεπίθεση, είναι μάλλον βέβαιο, καθώς η Amazon, ανακοίνωσε ότι «αν και συνεργάζεται εποικοδομητικά» με τις Βρυξέλλες, έχει «μεγάλες ανησυχίες για τον νέο νόμο ο οποίος τη στοχοποιεί αδίκως», όπως υποστηρίζει.
Προβλήματα και στο εσωτερικό
Εκτός από τη νομική δράση, η ΕΕ αντιμετωπίζει επίσης αντίσταση στο εσωτερικό της. Πολλά κράτη μέλη επιθυμούν έναν πιο σημαντικό ρόλο στην «αστυνόμευση» της τεχνολογίας, ξεκινώντας επίσημες έρευνες ενάντια σε εταιρείες και επιβάλλοντας βαριά πρόστιμα. Αυτή η επιθυμία έχει οδηγήσει σε εντάσεις σχετικά με το πόση δύναμη θα έχουν οι Βρυξέλλες σε σύγκριση με τις εθνικές αρχές ανταγωνισμού για να ελέγχουν την κυριαρχία ομίλων, όπως η Alphabet και η Meta.
Μάλιστα είναι πρόσφατο το παράδειγμα της αντιδικίας μεταξύ Facebook και Apple, για τη διαδικασία που είχε ενσωματώσει η δεύτερη στα λειτουργικά της συστήματα, προκειμένου να «μπλοκάρει» τη διαρροή μέσω Facebook προσωπικών δεδομένων του χρήστη για λόγους στοχευμένης διαφήμισης.
Βάσει του DMA, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκτά συγκεντρωτικές εξουσίες ως η «μόνη αρμόδια αρχή» για την επιβολή του κανονισμού και για να αποφασίζει πότε θα ξεκινήσει αντιμονοπωλιακές έρευνες και εναντίον ποιων εταιρειών. Ακόμη και όταν τα κράτη μέλη αποφασίζουν να εξετάσουν τις παραβιάσεις σε εθνικό επίπεδο, οι έρευνες αυτές πρέπει να παραδίδονται και να ελέγχονται στις Βρυξέλλες. Οι χώρες της ΕΕ δεν μπορούν να ξεκινήσουν τις δικές τους έρευνες χωρίς την έγκριση της Επιτρόπου Ανταγωνισμού.
Σε ότι αφορά στην ίδια την ΕΕ, η ίδια η νομοθεσία DMA αναμένεται να οδηγήσει σε έναν πακτωλό επιπλέον υποθέσεων που θα αυξήσουν την ανάγκη για εξειδικευμένο προσωπικό υπαλλήλων επιβολής της νομοθεσίας για να αποκρούσουν τις καλά εξοπλισμένες νομικές ομάδες των ομίλων.
Μάλιστα, αρκετοί ευρωβουλευτές ανησυχούν ότι οι φιλοδοξίες των Βρυξελλών δεν συνοδεύονται από επαρκείς πόρους. Έχει πιέσει για μεγαλύτερο προϋπολογισμό για την πρόσληψη επιπλέον 150 υπαλλήλων, ενώ η Επιτροπή αναμένεται να απασχολήσει μόλις 80 άτομα.
Σε πρόσφατη επιστολή του προς την Τσεχική Δημοκρατία, η οποία ασκεί την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ, οι βουλευτές προειδοποίησαν ότι η επιβολή των κανόνων πρέπει να αποτελέσει κοινή προτεραιότητα. Διαφορετικά, η εκπλήρωσή τους θα τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο προκαλώντας μη αναστρέψιμη ζημία στην ψηφιακή ενιαία αγορά.
