Βασικούς πυλώνες πρόληψης των λοιμωδών νοσημάτων χαρακτήρισε τα εμβόλια ο Χαράλαμπος Ανταχόπουλος, Αν. καθηγητής παιδιατρικής - λοιμωξιολογίας στην Γ Παιδιατρική Κλινική του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στο Γενικό Νοσοκομείο Ιπποκράτειο της Θεσσαλονίκης, μιλώντας στο 1ο Παγκόσμιο Πανομογενειακό Ιατρικό Συνέδριο που διοργανώνουν -στο πλαίσιο του ετήσιου Aristotle Medical Forum (AMF)- το Τμήμα Ιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τη Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού & Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών.
Ειδικά για τα εμβόλια mRNA για τον ιό SarsCov2 έκανε λόγο για σημαντική πρόοδο, καθώς αφενός αναπτύχθηκε μια καινούρια τεχνολογία, αφετέρου αναπτύχθηκε ένα αποτελεσματικό εμβόλιο σε λιγότερο από ένα χρόνο, χάρη στη συνεργασία πολλών επιστημονικών ομάδων και την μεγάλη προσπάθεια που καταβλήθηκε. «Το εμβόλιο αυτό δουλεύει με την παραγωγή της spike πρωτεϊνης στα κύτταρα του ξενιστή. Για τον SarsCov2 είχαμε και ανάπτυξη άλλων εμβολίων που η δράση τους γίνεται μέσω αδενοϊών ως φορέων» συμπλήρωσε.
Η ιστορία της ανάπτυξης των εμβολίων
Ο ίδιος παρουσίασε την ιστορία της ανάπτυξης των εμβολίων λέγοντας ότι η προσπάθεια της ενεργητικής ανοσοποίησης ξεκίνησε από τα χρόνια προ Χριστού με κάποιες αναφορές σε Κινέζους. Αργότερα, όπως είπε, «σημαντικό ρόλο είχαν οι Έλληνες Εμμανουήλ Τιμόνης και Ιάκωβος Πυλαρινός με την παρασκευή εμβολίου έναντι της ευλογιάς και πιο γνωστός σε όλους είναι ο Τζένερ, λίγες δεκαετίες αργότερα μετά τον εμβολιασμό έναντι της ευλογιάς».
Στη συνέχεια αναπτύχθηκαν σταδιακά διάφορα εμβόλια που γίνονται όλο και πιο συχνά τις τελευταίες δεκαετίες, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια εκθετική πρόοδος στην ενεργητική ανοσοποίηση. Τα εμβόλια είναι πολλά ενώ πολλά ακόμη αναμένονται ώστε να υπάρξει καλύτερο αποτέλεσμα για την ελονοσία, τη φυματίωση, τον HIV και άλλες παθήσεις.
Τα μεγαλύτερα επιτεύγματα δημόσιας υγείας
Ο κ. Ανταχόπουλος τόνισε ότι ο εμβολιασμός και η χλωρίωση του πόσιμου νερού ξεχωρίζουν ως τα πιο σημαντικά ανάμεσα στα 10 μεγαλύτερα επιτεύγματα δημόσιας υγείας στις βιομηχανικές χώρες κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα. Υπογράμμισε ότι η σημαντική επίδραση των εμβολίων είναι γνωστή σε όλους κατ΄ αρχήν με την εξάλειψη της ευλογιάς το 1980 που ήταν βαριά νόσος με εκατομμύρια κρούσματα και εκατομμύρια θανάτους.
Έκτοτε μπορεί κανείς να αποτιμήσει την αξία των εμβολίων σε εκατομμύρια ζωές δισεκατομμύρια ή τρισεκατομμύρια δολάρια ή ευρώ κόστος και άλλες ωφελείς συνέπειες για την κοινότητα.
Επανεμφάνιση νοσημάτων λόγω του αντιεμβολιαστικού κινήματος
Σε ό,τι αφορά την επανεμφάνιση ορισμένων νοσημάτων τα τελευταία χρόνια σε αναπτυγμένες χώρες, την απέδωσε στην μη επαρκή εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού λόγω της αμφισβήτησης των εμβολιασμών από το αντιεμβολιαστικό κίνημα. Ωστόσο σχολίασε ότι «η αμφισβήτηση των εμβολιασμών είναι κάτι πάρα πολύ παλιό, καθώς ήδη από το 1769 υπήρξε κίνηση κατά του υποχρεωτικού εμβολιασμού έναντι της ευλογιάς. Ακολούθησαν στις τελευταίες δεκαετίες διάφορες αντιδράσεις και κινήσεις έναντι των εμβολίων και στην Ευρώπη και την Ιαπωνία, και στην Σοβιετική Ένωση.
Το 16% των καρκίνων σχετίζεται με χρόνιες λοιμώξεις
Από την άλλη πλευρά, υπογράμμισε τη σχέση αρκετών χρόνιων λοιμωδών νοσημάτων με τον καρκίνο συνεπώς, όπως είπε, η πρόληψη των λοιμωδών νοσημάτων δεν αφορά μόνο τις λοιμώξεις και τις άμεσες επιπλοκές τους. «Για κάποια από αυτά όπως είναι η ηπατίτιδα Β, τα νοσήματα και οι λοιμώξεις που σχετίζονται με τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων έχουμε και πρόληψη του καρκίνου. Συνολικά υπολογίζεται ότι πάνω από 16% των καρκίνων σε παγκόσμια βάση σχετίζεται με χρόνιες λοιμώξεις ενώ το ποσοστό αυτό είναι 25% στις αναπτυσσόμενες χώρες» πρόσθεσε.
Ο κ. Ανταχόπουλος τόνισε ότι η ανάπτυξη των εμβολίων με αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης οδηγεί σε μείωση της επίπτωσης της νόσου. Ενδεχομένως να υπάρχει μείωση της κάλυψης αυτής λόγω αντιδράσεων και αμφισβήτησης του εμβολίου και εκεί μπορεί να υπάρχουν κάποιες επιδημικές εξάρσεις. Ωστόσο σημείωσε ότι εφόσον διερευνηθούν οι ανεπιθύμητες ενέργειες και διευκρινιστούν κάποια πράγματα μπορεί ο κόσμος να ανακτήσει την εμπιστοσύνη του στο εμβόλιο, με οφέλη στη συνέχεια τη βελτίωση της εμβολιαστικής κάλυψης και την εκρίζωση ενός λοιμώδους νοσήματος.
