Την καταγραφή αύξησης των κλήσεων από γυναίκες που είχαν πέσει θύματα ενδοοικογενειακής βίας στη διάρκεια των περιοριστικών μέτρων λόγω κορονοϊού καταγράφει το ευρωπαϊκό τμήμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ενώ σημαντική αύξηση των καταγγελιών για αντίστοιχα περιστατικά υπήρξε και στην τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων τον τελευταίο μήνα.
«Τα κράτη μέλη αναφέρουν μέσα στον Απρίλιο του τρέχοντος έτους αύξηση έως και 60% σε σύγκριση με πέρυσι στις επείγουσες κλήσεις από γυναίκες θύματα βιαιοπραγίας εκ μέρους των συντρόφων τους», υπογραμμίζει ο διευθυντής του ευρωπαϊκού τμήματος του ΠΟΥ Χανς Κλούγκε. «Οι σχετικές αναφορές ακολουθούν αυξητική τάση σχεδόν σε όλες τις χώρες», προσθέτει από την πλευρά της η ειδική συνεργάτιδα του Οργανισμού Ισάβελ Γιόρδι.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η ενδοοικογενειακή βία, είτε στρέφεται εναντίον συζύγου είτε κατά ενός παιδιού, έχει την τάση να αυξάνεται σε περιόδους κρίσης, ειδικά υπό το καθεστώς εφαρμογής αυστηρών μέτρων περιορισμού των μετακινήσεων κι εγκλεισμού στο σπίτι, που έλαβαν ευρωπαϊκές χώρες για να περιορίσουν τη μετάδοση του κορονοϊού.
Η Υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για τη Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία (UNFPA) έχει υπολογίσει ότι επιπλέον 31 εκατομμύρια κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας πρόκειται να προκληθούν σε παγκόσμιο επίπεδο, εάν ο περιορισμός στο σπίτι συνεχισθεί για άλλους έξι μήνες.
Βάσει του ευρωπαϊκού τμήματος του ΠΟΥ, πριν από την πανδημία, τα στοιχεία δείχνουν πως το ένα τέταρτο των γυναικών και το ένα τρίτο των παιδιών είχαν υποστεί τέτοιου είδους βία στη διάρκεια της ζωής τους.
Ένταση κρουσμάτων και στην Ελλάδα
Η τηλεφωνική γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων τον τελευταίο μήνα έλαβε συνολικά 1.769 κλήσεις, ενώ υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας και μέσω e-mail στο [email protected].
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας, οι κλήσεις για περιστατικά βίας τον Απρίλιο έφθασαν τις 1.070, ενώ οι αντίστοιχες κλήσεις τον Μάρτιο ήταν 325. Εξίσου ανησυχητική είναι η αύξηση των κλήσεων για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας τον Απρίλιο, με 648 κλήσεις. Οι κλήσεις για περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας σχεδόν τετραπλασιάστηκαν το μήνα της «καραντίνας» σε σύγκριση με τον προηγούμενο μήνα, τον Μάρτιο, που καταγράφηκαν 166 κλήσεις για παρόμοια περιστατικά.
Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι επτά στα δέκα περιστατικά βίας καταγγέλθηκαν από τα ίδια τα θύματα και τρία στα δέκα καταγγέλθηκαν από τρίτα πρόσωπα, όπως γονείς, παιδιά, αδέρφια, γείτονες και φίλοι.
«Είναι φανερό πως η καμπάνια ενημέρωσης για τη στήριξη των γυναικών θυμάτων βίας κινητοποίησε τις ωφελούμενες, καθώς και τα τρίτα πρόσωπα στο να προχωρήσουν σε επικοινωνία με τη γραμμή SOS και να καταγγείλουν τα περιστατικά βίας» δήλωσε η Γενική Γραμματέας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων Μαρία Συρεγγέλα, τονίζοντας πως είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι εννιά στα δέκα άτομα που κάλεσαν στη γραμμή SOS 15900, τόλμησαν για πρώτη φορά να αναφέρουν το περιστατικό βίας, να ζητήσουν στήριξη και να στείλουν με τη σειρά τους σε όλες τις γυναίκες το μήνυμα «Μένουμε σπίτι αλλά δεν μένουμε σιωπηλές».
Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, τα περισσότερα θύματα βίας ήταν σύζυγοι – σύντροφοι (στο 61% των περιστατικών), ενώ προβληματισμό προκαλεί το γεγονός πως το 10% των περιστατικών βίας αφορούσε σε παιδιά (77 παιδιά). Από τα ίδια στοιχεία προκύπτει ότι το 8% των περιστατικών βίας αφορούσε σε πρώην συζύγους – πρώην συντρόφους (56 θύματα) και 67 περιστατικά αφορούσαν περιστατικά βίας κατά γονέων και αδελφών (9%).
Η κύρια ηλικιακή ομάδα που κάλεσε στη γραμμή SOS, ήταν από 40-54 ετών (27%), με αμέσως επόμενη την ηλικιακή ομάδα των 25-39 ετών (18%). Η οικογενειακή κατάσταση της πλειοψηφίας των ωφελουμένων ήταν έγγαμες (52%), με παιδιά (62%) και απασχολούμενες (21%).
Σε ότι αφορά στα αιτήματα των ωφελούμενων, το 40% ήθελε ψυχοκοινωνική στήριξη και το 36% νομική συμβουλευτική και βοήθεια. Επιπλέον, στα παιδιά των θυμάτων βίας προσφέρθηκε από το Χαμόγελο του Παιδιού ιατρική βοήθεια, ενώ 41 κλήσεις αφορούσαν αίτημα φιλοξενίας σε ξενώνες.
Μάλιστα 15 περιστατικά ήταν έκτακτα και χρειάστηκε να απομακρυνθούν τα θύματα άμεσα από το περιβάλλον τους. Τα θύματα και τα παιδιά τους φιλοξενήθηκαν σε ειδικά καταλύματα που εξασφάλισε η Γενική Γραμματεία σε συνεργασία με την Ελληνική Ιατροδικαστική Εταιρία.
Όπως σημειώνουν οι ειδικοί, σε χρονικά διαστήματα όπου το ζευγάρι περνάει περισσότερο χρόνο μαζί, τα περιστατικά βίας αυξάνονται. Αυτό σχετίζεται με το γεγονός πως οι δύο σύζυγοι ή σύντροφοι μοιράζονται επιπλέον χρόνο μαζί και η τριβή θα φέρει στην επιφάνεια πιο γρήγορα και πιο εύκολα συμπεριφορές που περικλείουν βία, οποιασδήποτε μορφής.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό όμως να γνωρίζουμε πως ένας άντρας που δεν είναι βίαιος, δεν θα γίνει ξαφνικά εξαιτίας μιας δύσκολης κατάστασης που μπορεί να αντιμετωπίζει. Ίσως να γίνει πιο επιθετικός με συχνότερα ξεσπάσματα επιθετικής συμπεριφοράς, ο άντρας που ήδη επέλεγε αυτόν τον τρόπο να σχετίζεται με τη σύζυγο ή σύντροφό του.
Οι οδηγίες από την ΕΛΑΣ
Τα έκτακτα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας, που έχουν επιβληθεί, για τον περιορισμό διασποράς του κορονοϊού, ενδέχεται να καταστήσουν δυσχερέστερη την καταγγελία περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας στις αρχές. Το συγκεκριμένο έγκλημα τιμωρείται και διώκεται αυτεπάγγελτα, επισημαίνεται από την ΕΛΑΣ και αυτό σημαίνει ότι η αστυνομία από τη στιγμή που θα ενημερωθεί, θα επιληφθεί άμεσα.
Αν είστε θύμα:
* Καλέστε το 100
* Αν δεν μπορείτε να μιλήσετε, στείλτε γραπτό μήνυμα (sms) στο 100, με ακριβή διεύθυνση, ονοματεπώνυμο, είδος επείγουσας ανάγκης (π.χ. «κινδυνεύει η ζωή μου», «δέχομαι βία από το/τη σύζυγό μου»)
* Εάν δεν μπορείτε εσείς να επικοινωνήσετε με το 100, ζητήστε από κάποιον άλλον να ειδοποιήσει τις αρχές για εσάς (π.χ. από κάποιον οικείο ή το γιατρό σας)
* Αναζητήστε ιατρική περίθαλψη και πείτε στο γιατρό όλη την αλήθεια
* Υποβάλλετε μήνυση στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα
* Για κατευθύνσεις και οδηγίες, τηλεφωνήστε ή στείλτε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) στις Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας της Ελληνικής Αστυνομίας, που βρίσκονται σε όλη την επικράτεια
* Καλέστε τη γραμμή SOS 15900 της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, για ψυχοκοινωνική στήριξη, νομική συμβουλευτική και φιλοξενία σε ξενώνες
Αν γνωρίζετε κάποιον που υφίσταται ενδοοικογενειακή βία :
* Σε περίπτωση άμεσης ανάγκης, καλέστε εσείς το 100
* Ενημερώστε το τοπικό αστυνομικό τμήμα
* Επικοινωνήστε με τις Υπηρεσίες Αντιμετώπισης Ενδοοικογενειακής Βίας που λειτουργούν σε όλη την επικράτεια, μέσω τηλεφώνου ή μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου
* Ενημερώστε το θύμα για τους τρόπους επικοινωνίας με τις αστυνομικές υπηρεσίες
* Ενθαρρύνετε το θύμα να καλέσει για ψυχοκοινωνική υποστήριξη τη γραμμή SOS 15900 για κακοποιημένες γυναίκες.
Η ενδοοικογενειακή βία είναι ένα φαινόμενο που δεν έχει φύλο, ηλικία ή γεωγραφικό περιορισμό. Το θύμα μπορεί να είναι νέο ή ηλικιωμένο, άτομο με αναπηρία (ΑμεΑ), γυναίκα, άντρας ή άλλο μέλος της οικογένειας. Η βία ή κακοποίηση μπορεί να είναι ψυχολογική, σωματική ή σεξουαλική.
Η Ελληνική Αστυνομία διαχειρίζεται κάθε περιστατικό ενδοοικογενειακής βίας και ενημερώνει τις αρμόδιες δικαστικές αρχές, ενώ παράλληλα, παρέχει κατευθύνσεις και πληροφορίες στα θύματα, για την αναζήτηση δομών στέγασης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, ψυχοκοινωνικής και νομικής υποστήριξης.
