Η κατάσταση παραμένει άσχημη, παρά τις όποιες βελτιώσεις αναφέρει στην Καθημερινή η γενική διευθύντρια μεταναστευτικής πολιτικής και εσωτερικών υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βιβή Μίχου καλώντας τις ελληνικές αρχές να επισπεύσουν τις διαδικασίες προετοιμασίας ενόψει του χειμώνα, ενώ η εφημερίδα επικαλείται πηγές, σύμφωνα με τις οποίες, «αν οι συνθήκες δεν βελτιωθούν μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019, τότε η Επιτροπή θα μπορούσε ακόμα και να προβεί σε κυρώσεις».
Η κ. Μίχου αποτελεί από το 2018 την βασική συντονίστρια ανάμεσα στην Κομισιόν και τα κράτη μέλη. Η ίδια, όπως αναφέρει η εφημερίδα, με συχνές επισκέψεις στην Ελλάδα κρίνει την κατάσταση από μόνη της και παραθέτει την επισήμανσή της ότι «περίπου 4000 άνθρωποι ζουν εκτός υποδομών, οι μισοί από αυτούς σε μία αυθαίρετη κατάσταση κυρίως σε σκηνές, όπου τον χειμώνα μπορεί να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα».
Όσον αφορά την Σάμο, η κατάσταση σύμφωνα με την κ. Μίχου είναι ακόμα χειρότερη καθώς το τελευταίο διάστημα το νησί είχε δεχτεί τις περισσότερες αφίξεις. Στο κέντρο φιλοξενίας στο οποίο υπάρχει χώρος για 600 ανθρώπους, σήμερα ζουν 4118 σύμφωνα με τα τελευταία νούμερα. Από τις ανεπαρκείς τουαλέτες μέχρι προβλήματα στις αποχετεύσεις, η Ελλάδα έχει πλέον σαφή προθεσμία να κάνει βελτιωτικές κινήσεις στο κέντρα φιλοξενίας της Σάμου τα οποία θα πρέπει να είναι έτοιμα να δεχτούν 1500 άτομα μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019.
Όπως σημειώνει, για αυτό και η υψηλόβαθμη αξιωματούχος ήταν στην Αθήνα την προηγούμενη εβδομάδα και είχε συναντήσεις με Έλληνες αξιωματούχους. Σκοπός ήταν να συντονιστούν οι κινήσεις για την αντιμετώπιση του χειμώνα αλλά ήθελε και η ίδια να διαπιστώσει κατά πόσο έχει γίνει πρόοδος με τις επιστροφές των μεταναστών που δεν χρήζουν άσυλο στην Τουρκία, ο βασικός λόγος που υπάρχει τέτοια συμφόρηση στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Σύμφωνα με την Καθημερινή, ένα από τα πιο βασικά προβλήματα που διαπίστωσε στην καθυστέρηση των διαδικασιών είναι η έλλειψη γιατρών κυρίως στην Σάμο οι οποίοι δεν είναι απαραίτητοι μόνο για τις ιατρικές ανάγκες που προκύπτουν αλλά και γιατί χωρίς ιατρική αξιολόγηση των ανθρώπων που βρίσκονται στα κέντρα φιλοξενίας δεν μπορούν να προχωρήσουν οι διαδικασίες είτε επιστροφής τους στην Τουρκία ή χορήγησης ασύλου.
Στην Σάμο εκτός από το πρόβλημα έλλειψης ιατρών το πλέον σημαντικό θέμα είναι αυτό της έλλειψης χώρου φιλοξενίας, που επιβαρύνεται από τις ιδιαίτερα αργές διαδικασίες επιστροφής. Για τον λόγο αυτό αναμένεται το προσεχές διάστημα να αποσταλεί μία έκτακτη κινητή μονάδα η οποία θα κάνει με συνοπτικές διαδικασίες την νομική επεξεργασία των αιτήσεων για άσυλο, την ιατρική αξιολόγηση κλπ με την βοήθεια της Frontex και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασύλου (EASO).
Η υψηλόβαθμη αξιωματούχος τονίζει ότι η ευθύνη της διαχείρισης είναι αποκλειστικά των ελληνικών αρχών. «Εμείς στηρίζουμε την Ελλάδα οικονομικά, επιχειρησιακά, τεχνικά και συμβουλευτικά αλλά δεν αντικαθιστούμε τις ελληνικές αρχές» λέει χαρακτηριστικά. Μέχρι σήμερα η ΕΕ έχει διαθέσει πάνω από 1,6 δισ. ευρώ από το 2015 και πάνω από 500 εκατομμύρια από αυτά δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ακόμα από τις ελληνικές αρχές.
Το βασικό πρόβλημα που εντοπίζει η ίδια βρίσκεται στον συντονισμό των ελληνικών υπηρεσιών και στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Και ενώ μπορεί να έχουν ψηφιστεί νόμοι που να επισπεύδουν τις διαδικασίες οι ίδιοι δεν εφαρμόζονται ακόμα.
«Η ΕΕ είναι πολύ καλύτερα προετοιμασμένη να αντιμετωπίσει μία μελλοντική μεταναστευτική κρίση από ότι ήταν το 2015. Πλέον υπάρχει στο τραπέζι ένα πακέτο λύσεων το οποίο εναπόκεινται στα κράτη μέλη να το υιοθετήσουν», καταλήγει.
