Πέθανε, σε ηλικία 79 ετών, ο σπουδαίος φιλέλληνας αρχαιολόγος Στέφανος Γκ. Μίλλερ, που ανέσκαψε και ανέδειξε τον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας, ενώ υπήρξε και η ψυχή της Αναβίωσης των Νέμεων Αγώνων. Κατά τα χρόνια της εργασίας του στη Νεμέα, όχι μόνο διηνήργησε ανασκαφές που έφεραν στο φως σημαντικά ευρήματα, όπως το Στάδιο όπου διεξάγονταν τα Νέμεα, αλλά δημιούργησε και αρχαιολογικό πάρκο, κατασκεύασε αρχαιολογικό μουσείο και οργάνωσε την έκθεσή του, ενώ ξεκίνησε και την αναστήλωση του αρχαίου Ναού του Δία.
Η είδηση γέμισε με θλίψη το χώρο της αρχαιολογίας, του πολιτισμού και όσους τον γνώριζαν ή ειχαν συνεργαστεί μαζί του, μεταξύ αυτών, η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Χρίστος Δήμας και Αμερικανός πρέσβης Τζέφρι Πάϊατ.
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε για την απώλεια του Στέφανου Μίλλερ: «Με την απώλεια του Στέφανου Μίλλερ, η αρχαιολογική έρευνα χάνει έναν σπουδαίο, αφοσιωμένο επιστήμονα και η Ελλάδα έναν μεγάλο φίλο. Ο Στέφανος Μίλλερ αφιέρωσε τη ζωή και το έργο του στην ανακάλυψη και στην ανάδειξη των θησαυρών της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Η ανασκαφική του έρευνα στη Νεμέα, το διδακτικό του έργο, η θητεία του ως Διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Κλασικών Σπουδών στην Αθήνα, χαρακτηρίζονταν πάντοτε από ένα σημαντικό όραμα, την παράλληλη πορεία της επιστήμης με την αναπτυξιακή διάσταση του Πολιτισμού. Αποχαιρετούμε τον Στέφανο Μίλλερ με θλίψη. Όλοι όσοι τον γνωρίσαμε και συνεργαστήκαμε μαζί του, κρατούμε στη μνήμη μας με σεβασμό και εκτίμηση την επιστημονική του λαμπρότητα, την ανθρωπιά και την προοδευτική του σκέψη».
Ο υφυπουργός γράψε στο Twitter: «Αποχαιρετάμε έναν σπουδαίο Έλληνα, τον αρχαιολόγο Στέφανο Μίλλερ. Αφιερώθηκε στην Νεμέα, έφτιαξε το μουσείο, την αναστύλωση του ναού του Δία, τα Νέμεα, δίδαξε σε χιλιάδες μαθητές, ενέπνευσε εκατομμύρια ανθρώπους και ήταν το σημείο αναφοράς, ο πρεσβευτής της Νεμέας ανά τον κόσμο».
Αποχαιρετάμε έναν σπουδαίο Έλληνα τον αρχαιολόγο Στέφανο #Μίλλερ. Αφιερώθηκε στην #Νεμέα, έφτιαξε το μουσείο, την αναστύλωση του ναού του Δία, τα Νέμεα, δίδαξε σε χιλιάδες μαθητές, ενέπνευσε εκατομμύρια ανθρώπους και ήταν το σημείο αναφοράς, ο πρεσβευτής της Νεμέας ανά τον κόσμο. pic.twitter.com/wpumwcxMzd
— Χρίστος Δήμας (@ChristosDimas_) August 11, 2021
Ο Αμερικανός πρέσβης Τζέφρι Πάϊατ αναδημοσίευσε το μήνυμα του υφυπουργού και σχολίασε: «Πολύ θλιβερά νέα για έναν Αμερικανό λόγιο που συνέβαλε σημαντικά στους πολιτιστικούς δεσμούς μεταξύ των χωρών μας (και της Καλιφόρνιας)».
Very sad news about an American scholar who contributed greatly to the cultural ties between our countries (and California). https://t.co/uENglerrpX
— Geoffrey Pyatt (@USAmbPyatt) August 11, 2021
Κατά τα χρόνια της εργασίας του στη Νεμέα ο Στέφανος Μίλερ, όχι μόνο διενήργησε ανασκαφές που έφεραν στο φως σημαντικά ευρήματα, όπως το Στάδιο όπου διεξάγονταν τα Νέμεα, αλλά δημιούργησε και αρχαιολογικό πάρκο, κατασκεύασε αρχαιολογικό μουσείο και οργάνωσε την έκθεσή του, ενώ ξεκίνησε και την αναστήλωση του αρχαίου Ναού του Δία. Ταυτόχρονα, υπηρετούσε ως καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, με εξαίρεση τα έτη 1982-1987, όταν διετέλεσε διευθυντής της Αμερικανικής Σχολής Κλασσικών Σπουδών στην Αθήνα. Δημοσίευσε πολλά βιβλία και άρθρα σχετικά με τις ανακαλύψεις του στη Νεμέα, όπως π.χ. το «Nemea II: The Early Hellenistic Stadium» (University of California Press 2001), καθώς και άλλα, όπως τα «The Prytaneion: Its Function and Architectural Form» (U.C. Press 1978), «Arete: Greek Sports from Ancient Sources» (U.C. Press 2004), «Ancient Greek Athletics» (Yale University Press 2004) και «The Berkeley Plato». (U.C. Press 2009). Το 2020 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καπόν το δίτομο βιβλίο «Η Νεμέα και εγώ» (επίσης στα αγγλικά «Nemea and Me»), όπου ο συγγραφέας παρουσιάζει τα 46 χρόνια των αρχαιολογικών ανακαλύψεών του, έρευνας, όπως και αδιάκοπων προσπαθειών για την ανάδειξη και προστασία της αρχαίας Νεμέας.
Είχε ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών, είχε τιμηθεί ως Ταξιάρχης του Τάγματος της Τιμής από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας και είχε αναγνωριστεί ως «Πρόσωπο της Εβδομάδας» από το αμερικανικό τηλεοπτικό κανάλι ABC το 2004. O Στέφανος Μίλλερ είχε πολιτογραφηθεί Έλληνας υπήκοος.
