«Δίνω εντολή για την αναχρηματοδότηση και την αναδιάρθρωση του συνόλου των μελλοντικών πληρωμών μας προς το εξωτερικό», δήλωσε χθες ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, Nicolas Maduro, ανακοινώνοντας ότι η καταβολή 1,1 δισ. δολαρίων για ένα ομόλογο της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας PDVSA που έληξε χθες είναι η τελευταία που θα γίνει με τους σημερινούς όρους.
Έτσι και παρά το γεγονός ότι δεν κήρυξε επισήμως στάση πληρωμών, ο Maduro άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στη σχέση της χώρας του με τους πιστωτές της και, ενδεχομένως, δρομολόγησε εξελίξεις και στο εσωτερικό. Εξάλλου, η συγκυρία που επέλεξε δεν είναι τυχαία, καθώς το 2018 είναι έτος προεδρικών εκλογών στη Βενεζουέλα, ενώ στη διάρκειά του η κυβέρνησή της είναι υποχρεωμένη να καταβάλλει ποσό της τάξης των 9-11 δισ. δολαρίων για ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς τους πιστωτές της από το εξωτερικό.
Βεβαίως, η κίνηση αυτή ενέχει ρίσκο, καθώς μπορεί να αποδειχθεί μπούμερανγκ για τον Maduro και να οδηγήσει τη Βενεζουέλα σε καταστάσεις ανάλογες με εκείνες που έζησε η Αργεντινή το 2001 -με αποτέλεσμα η τότε πολιτική της ηγεσία να αναγκαστεί να διαφύγει με... ελικόπτερο. Αυτός είναι και ο λόγος που τόσο ο Maduro όσο και ο προκάτοχός του, ο μακαρίτης ιδρυτής της Μπολιβαριανής Δημοκρατίας Hugo Chavez, είχαν επιλέξει μέχρι σήμερα την εξυπηρέτηση του χρέους αντί της κάλυψης άλλων βασικών αναγκών για τη χώρα των 31 και πλέον εκατομμυρίων κατοίκων, η οποία έχει καταστεί εξαιρετικά δύσκολη λόγω της υποχώρησης της τιμής του μαύρου χρυσού στις διεθνείς αγορές.
Ο ίδιος ο Maduro παραδέχθηκε χθες ότι έχει καταβάλλει 71,1 δισ. δολάρια σε κατόχους ομολόγων από τη στιγμή που ο ίδιος ανέλαβε την προεδρία, το 2013, παρά το γεγονός ότι σε αυτό το διάστημα οι απώλειες εσόδων από τις εξαγωγές πετρελαίου έφτασαν τα 100 δις. Φαίνεται, ωστόσο, ότι αυτή η τακτική είτε είναι αδύνατο είτε κρίθηκε ασύμφορο να συνεχιστεί, με αποτέλεσμα να εκκινήσει η (αναμενόμενη) διαδικασία της αναδιάρθρωσης του δημοσίου χρέους, που αφορά τόσο απευθείας το Δημόσιο όσο και την PDVSA, ενώ ξεπερνά τα 100 δισ. δολάρια -τη στιγμή που τα συναλλαγματικά της αποθέματα αποτιμώνται μόλις σε 10 δις και αυτά κυρίως με τη μορφή χρυσού.
Οι συνθήκες, ωστόσο, δεν είναι μοιάζουν να είναι ευνοϊκές. Υπενθυμίζεται ότι το 2016, η PDVSA είχε επιχειρήσει να διαπραγματευτεί την αναδιάρθρωση του μέρους του χρέους που την αφορά άμεσα, όμως είχε βρει στον «τοίχο» των κυρώσεων που επέβαλε ο Donald Trump, καθιστώντας πρακτικά αδύνατη κάθε προσπάθεια αναχρηματοδότησης του χρέους της Βενεζουέλας στις αμερικανικές και, κατ'' επέκταση, τις διεθνείς αγορές.
«Σήμερα, εάν η Βενεζουέλα επιχειρήσει να βγει στις διεθνείς αγορές για να αναχρηματοδοτήσει ένα από τα ομόλογα που έχει να αποπληρώσει, δεν θα μπορέσει. Είναι απαγορευμένο στο πλαίσιο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής δικτατορίας που έχει επιβάλει η αυτοκρατορία της Βόρειας Αμερικής», είπε ο ίδιος ο Maduro στο διάγγελμά του.
«Προδότης, στη συγκεκριμένη περίπτωση, είναι ο Maduro, ο οποίος οδήγησε ανεύθυνα τη Βενεζουέλα στην υπερχρέωση και τώρα μας σκοτώνει στην πείνα», ήταν η απάντηση που έδωσε ο Julio Borges, πρόεδρος της ελεγχόμενης από την αντιπολίτευση Βουλής.
Αναμφίβολα, σε μεγάλο βαθμό όλα θα κριθούν από την αντίδραση των πιστωτών, που πιθανότατα θα είναι αρνητική. Εξάλλου, μέχρι σήμερα μόνο η Ρωσία φαίνεται να έχει δώσει τη συναίνεσή της σε αναδιάρθρωση του μέρους του χρέους που την αφορά.
«Εάν η κυβέρνηση αποφασίσει μια μονομερή αναδιάρθρωση -λέγοντας "αυτό είναι, ή το παίρνετε ή το αφήνετε"- τότε θα πρόκειται για μια χρεοκοπία», σχολίασε από την πλευρά του μιλώντας στο Reuters ο Asdrubal Oliveros, της Ecoanalitica, με έδρα το Καράκας.
Σημειώνεται ότι η απόδοση των κρατικών ομολόγων της Βενεζουέλας είναι κατά μέσο όρο 31% υψηλότερη έναντι των αντίστοιχων αμερικανικών τίτλων -ποσοστό που είναι το μεγαλύτερο στις αναδυόμενες αγορές, διπλάσιο σε σύγκριση με το αντίστοιχο της Μοζαμβίκης και έξι φορές πάνω από εκείνο της εμπόλεμης (και σχεδόν χρεοκοπημένης) Ουκρανίας.
Φωτογραφία από Associated Press
