Του Απόστολου Σκουμπούρη
Υπό τη σκιά των μεγάλων απεργιακών κινητοποιήσεων αλλά κυρίως υπό τη μόνιμη… δαμόκλειο σπάθη ενός ή περισσοτέρων τρομοκρατικών χτυπημάτων, ξεκίνησε την Παρασκευή το μεγαλύτερο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στην ιστορία στα γήπεδα της Γαλλίας, με τη διοργανώτρια να επικρατεί με 2-1 της Ρουμανίας στο παιχνίδι της πρεμιέρας. Θα είναι το μεγαλύτερο, καθώς συμμετέχουν 24 Εθνικές ομάδες και όχι 16 που ήταν στα προηγούμενα, ενώ υπάρχουν πολλαπλές αλλαγές στους κανονισμούς που θα εφαρμοστούν για πρώτη φορά σ'' αυτή τη διοργάνωση, οπότε μένει να φανεί πως θα αφομοιωθούν, τόσο από τους πρωταγωνιστές (ποδοσφαιριστές και διαιτητές) όσο και τους θεατές.
Το ποδόσφαιρο έτσι κι αλλιώς δεν ένα απλό άθλημα, ούτε ένα ακόμη… παιχνίδι, αλλά είναι πολλά περισσότερα! Εκτός από μια μεγάλη και πολυσχιδή μπίζνα που περιλαμβάνει ένα «πλέγμα» από παγκόσμιες αυτοκρατορίες όπως Adidas, Nike, Heineken, Samsung, Hyundai, Coca Cola και δεκάδες άλλες, το ποδόσφαιρο είναι ένα μεγάλο κοινωνικό φαινόμενο, που ξεφεύγει εντελώς από τα στενά όρια ενός αθλήματος.
Μια… λαογραφία και ένα μωσαϊκό σύγκρουσης – υπό το πρίσμα (ή το... πρόσχημα) του αθλητισμού – ολόκληρων πολιτισμών, διαφορετικών καταβολών, θρησκειών και πλήθος άλλων χαρακτηριστικών που συνθέτουν τη σύγχρονη ιστορία του κόσμου.
Μπορεί το Euro να μην έχει την… οικουμενικότητα και την πολυπολιτισμικότητα ενός Μουντιάλ, όμως αποτελεί την κυρίαρχη αθλητική διοργάνωση για την Ήπειρο με τη μεγαλύτερη πολιτικοοικονομική επιρροή παγκόσμια, την Ήπειρο με τα υψηλότερα κατά κεφαλήν εισοδήματα, που αποτελεί και κυρίαρχο «ζύγι» για όλους τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους στη διαμόρφωση των εμπορικών πολιτικών τους.
Το Euro είναι η μεγαλύτερη ποδοσφαιρική ευρωπαϊκή γιορτή και λαμβάνει χώρα κάθε τέσσερα χρόνια αρχής γενομένης από το 1960, είναι δηλαδή η νεότερη διοργάνωση παγκόσμια σε επίπεδο Εθνικών Ομάδων, καθώς το Μουντιάλ ξεκίνησε το 1930 και το Copa America το 1916, αποτελώντας την αρχαιότερη ποδοσφαιρική οργάνωση στον κόσμο σε επίπεδο εθνικών ομάδων. Για την ιστορία, το Κύπελλο Εθνών της Ασίας ξεκίνησε το 1956 και το Κόπα Άφρικα το 1957.
Το φετινό Euro που είναι η 15η διοργάνωση, διεξάγεται με 24 ομάδες, έναντι 16 στα προηγούμενα. Η UEFA αποφάσισε να διευρύνει τη διοργάνωση κατά τα πρότυπα του Μουντιάλ και να «ανοίξει» τα ποδοσφαιρικά σύνορα και σε χώρες με μικρότερη δυναμικότητα. Θα γίνουν 51 ματς συνολικά, τα περισσότερα από κάθε άλλη φορά στην ιστορία, έναντι 31 παιχνιδιών που γίνονταν έως το 2012. Παράλληλα, το φετινό Κύπελλο ασφαλώς και είναι ξεχωριστό και λόγω των πολλαπλών αλλαγών στους κανονισμούς. Πρόκειται για την εκτενέστερη τροποποίηση ποδοσφαιρικών κανονισμών από την... ίδρυση του ποδοσφαίρου, ήτοι εδώ και 130 χρόνια!
Το Euro 2016 σε αριθμούς
Τα 51 ματς, έως τον τελικό της Κυριακής 10 Ιουλίου, θα διεξαχθούν σε 10 γήπεδα. Θα πάρουν μέρος 552 ποδοσφαιριστές (από 23 παίκτες η κάθε Εθνική), ενώ συνολικά αναμένονται 8 εκατ. θεατές στα 10 γήπεδα σ' αυτούς τους αγώνες. Οι ομάδες κληρώθηκαν σε έξι ομίλους και από κάθε γκρουπ, θα προκριθούν οι δύο πρώτες εθνικές καθώς και οι τέσσερις καλύτερες τρίτες.
Κατόπιν, στην πρώτη νοκ-άουτ φάση θα μετάσχουν 16 ομάδες και το πρώτο παιχνίδι θα διεξαχθεί στις 25 Ιουνίου. Ο τελικός, όπως και έγινε και στη χθεσινή πρεμιέρα, θα γίνει στο «Σταντ ντε Φρανς» στο Παρίσι, όπου θυμίζουμε έγιναν το Νοέμβριο τρομοκρατικές επιθέσεις.
Οι έξι όμιλοι της διοργάνωσης
Α'' Όμιλος: Γαλλία, Ρουμανία, Ελβετία, Αλβανία
Β'' Όμιλος: Αγγλία, Ρωσία, Ουαλία, Σλοβακία
Γ'' Όμιλος: Γερμανία, Πολωνία, Ουκρανία, Β. Ιρλανδία
Δ'' Όμιλος: Ισπανία, Κροατία, Τσεχία, Τουρκία
Ε'' Όμιλος: Βέλγιο, Ιταλία, Σουηδία, Ιρλανδία
ΣΤ'' Όμιλος: Πορτογαλία, Αυστρία, Ισλανδία, Ουγγαρία.
Με μεγάλες αλλαγές στους κανονισμούς το Euro 2016
To φετινό Euro είναι ξεχωριστό λοιπόν και λόγω των πολλαπλών αλλαγών στους κανονισμούς. Πρόκειται για την εκτενέστερη τροποποίηση ποδοσφαιρικών κανονισμών από την (επίσημη) ίδρυση του ποδοσφαίρου, ήτοι εδώ και 130 χρόνια!
Το Διεθνές Ποδοσφαιρικό Συμβούλιο (IFAB), μετά από μακρές διαβουλεύσεις αποφάσισε να τολμήσει αλλαγές στη διαιτησία και στους κανονισμούς, με στόχο να κάνει πιο δίκαιο το παιχνίδι. Κάποιες εκ των αλλαγών αφορούν απλώς σαφέστερη διατύπωση των υφιστάμενων κανονισμών προκειμένου να αποφεύγονται συγχύσεις. Το αν θα επιτευχθεί αυτό μέσω των εν λόγω αλλαγών, μένει να αποδειχτεί.
Πάντως, οι περισσότερες αλλαγές που έχουν γίνει τις τελευταίες δεκαετίες, όπως αυστηροποίηση των ποινών στο σκληρό παιχνίδι, το να απαγορεύεται ο τερματοφύλακας να πιάνει τη μπάλα με τα χέρια ύστερα από γύρισμα αμυντικού, η καθιέρωση τριών αλλαγών, η μικρότερη ανοχή στις καθυστερήσεις, έχουν συμβάλει στο να γίνει το ποδόσφαιρο καλύτερο ως προϊόν, σε σχέση με ότι ίσχυε έως τις αρχές του ''90.
Οι κυριότερες αλλαγές
• Πλέον δε θα τιμωρείται με κόκκινη κάρτα (αποβολή) ένας παίκτης που αναχαιτίζει με αντικανονικό τρόπο έναν αντίπαλο που είναι σε προφανή θέση για γκολ, ακόμη και αν είναι... τελευταίος! Κόκκινη κάρτα θα είναι μόνο όταν πρόκειται για βίαιο μαρκάρισμα ή εκ προθέσεως, χωρίς στόχο τη μπάλα. Αν είναι απλό φάουλ, θα τιμωρείται με κίτρινη κάρτα.
• Επίσης μεγάλη καινοτομία είναι η καθιέρωση 4ης αλλαγής αν ένα ματς οδηγείται στην παράταση.
• Το χέρι δεν θα μετριέται ως... σώμα, στον καταλογισμό του off side.
• Θα γίνεται χρήση της τεχνολογίας και του βίντεο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, που δύναται να αλλοιώσουν εντελώς τη μορφή του αγώνα (πέναλτι, αν η μπάλα πέρασε τη γραμμή κ.λπ.).
• Ο διαιτητής θα μπορεί να αποβάλλει παίκτες πριν ξεκινήσει το παιχνίδι αν τυχόν και υπάρχουν διαπληκτισμοί ή αντισυναδελφική συμπεριφορά. Όμως, ο προπονητής που χάνει παίκτη, θα μπορεί να αντικαταστήσει τον αποβληθέντα πριν την έναρξη με άλλον.
• Στο Euro 2016, η παροχή σύντομων ιατρικών βοηθειών σε τραυματίες παίκτες θα είναι δυνατό να γίνεται και εντός του αγωνιστικού χώρου.
• Στο εναρκτήριο λάκτισμα του παιχνιδιού η μπάλα πλέον δεν είναι υποχρεωτικό να πηγαίνει προς τα εμπρός, αλλά θα επιτρέπεται να γυρίζει και προς τα πίσω, προς την περιοχή της ομάδας που κάνει τη σέντρα.
• Η εκτέλεση πέναλτι θα γίνεται με πιο αυστηρό τρόπο. Αν ο εκτελεστής σταματήσει εντελώς τον βηματισμό του προς την μπάλα ή αν απροσδόκητα το εκτελέσει κάποιος άλλος παίκτης, τότε θα σφυρίζεται φάουλ υπέρ της αντίπαλης ομάδας. Επίσης, αν ο τερματοφύλακας κινηθεί νωρίς έξω από τη γραμμή της εστίας του κατά την εκτέλεση πέναλτι και ο αντίπαλος αστοχήσει, τότε ο τερματοφύλακας βλέπει κίτρινη κάρτα και η εκτέλεση επαναλαμβάνεται.
• Ο διαιτητής θα έχει πλέον το δικαίωμα να διακόψει τον αγώνα προκειμένου οι παίκτες να πιουν νερό, προσθέτοντας τον χαμένο χρόνο στα 90 λεπτά κανονικής διάρκειας. Μέχρι σήμερα, αυτό γίνονταν με ανεπίσημη πρωτοβουλία κάποιων διαιτητών, ειδικά σε Μουντιάλ με μεγάλη ζέστη.
Οι παγκόσμιοι χορηγοί του Euro 2016
Adidas (προμηθεύει την επίσημη μπάλα του τουρνουά και πολλά άλλα), Carlsberg (η μεγάλη δανέζικη ζυθοποιία αγόρασε το δικαίωμα να φέρει τον τίτλο της επίσημης μπύρας της διοργάνωσης), Coca-Cola, Continental (η μεγάλη γερμανική βιομηχανία ελαστικών είναι χορηγός των ΦΙΦΑ και ΟΥΕΦΑ από το 2006), Hisense (η μεγάλη κινεζική μάρκα ηλεκτρονικών ειδών και λευκών συσκευών πραγματοποίησε το πρώτο χορηγικό deal για συνεργασία εταιρείας από την Κίνα με Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα), Hyundai-Kia (μόνιμος χορηγός και επίσημος συνεργάτης των Euro και των Μουντιάλ την τελευταία 20ετία), McDonald's, Orange (ο γαλλικός κολοσσός είναι ο Επίσημος Πάροχος Τηλεπικοινωνιακών Υπηρεσιών της διοργάνωσης, ασύρματα δίκτυα στα στάδια κ.ο.κ.), SOCAR (κρατική εταιρεία πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν), Turkish Airlines (η τουρκική αεροπορική εταιρεία αναπτύσσεται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, ενώ ανέλαβε να μεταφέρει αεροπορικώς τις 22 από τις 24 Εθνικές Ομάδες).
Εθνικοί χορηγοί
Οι Εθνικοί χορηγοί της διοργάνωσης είναι οι Arbitel-HomeAway (γαλλική εταιρεία ενοικίασης σπιτιών και διαχείρισης ακινήτων), Credit Agricole (επίσημη τράπεζα του Euro 2016), Francaise des Jeux (κρατικός φορέας τυχερών παιχνιδιών, ήτοι ο... γαλλικός ΟΠΑΠ), La Poste (τα γαλλικά ταχυδρομεία), Proman (γαλλικό δίκτυο γραφείων ευρέσεως εργασίας), SNCF (ο γαλλικός... ΟΣΕ αλλά φυσικά σε πιο σύγχρονη έκδοση).
Οι διοργανώτριες και οι 14 προηγούμενοι τελικοί
1960 Διοργανώτρια: Γαλλία. Τελικός: ΕΣΣΔ-Γιουγκοσλαβία 2-1 στην παράταση
1964 Διοργανώτρια: Ισπανία. Τελικός Ισπανία-ΕΣΣΔ 2-1
1968 Διοργανώτρια: Ιταλία. Τελικός Ιταλία-Γιουγκοσλαβία 1-1 παρ., 2-0 επαναληπτικός
1972 Διοργανώτρια: Βέλγιο. Τελικός Δυτ. Γερμανία- ΕΣΣΔ 3-0
1976 Διοργανώτρια: Γιουγκοσλαβία. Τελικός: Τσεχοσλοβακία-Δυτ. Γερμανία 2-2 παρ., 5-3 πέν.
1980 Διοργανώτρια: Ιταλία. Τελικός: Δυτ. Γερμανία-Βέλγιο 2-1
1984 Διοργανώτρια: Γαλλία. Τελικός: Γαλλία-Ισπανία 2-0
1988 Διοργανώτρια: Δυτ. Γερμανία. Τελικός: Ολλανδία-ΕΣΣΔ 2-0
1992 Διοργανώτρια: Σουηδία. Τελικός: Δανία-Γερμανία 2-0
1996 Διοργανώτρια: Αγγλία. Τελικός: Γερμανία-Τσεχία 2-1 παρ.
2000 Διοργανώτρια: Βέλγιο/Ολλανδία. Τελικός Γαλλία-Ιταλία 2-1 παρ.
2004 Διοργανώτρια: Πορτογαλία. Τελικός Ελλάδα-Πορτογαλία 1-0
2008 Διοργανώτρια: Αυστρία/Ελβετία. Τελικός: Ισπανία-Γερμανία 1-0
2012 Διοργανώτρια: Πολωνία/Ουκρανία. Τελικός Ισπανία-Ιταλία 4-0.
Κατακτήσεις
Η Γερμανία έχει τρεις κατακτήσεις (1972, 1980, 1996), όπως και η Ισπανία 3 (1964, 2008, 2012), η Γαλλία δύο (1984, 2000) και από ένα κύπελλο έχουν οι Τσεχοσλοβακία (1976), Δανία (1992), Ελλάδα (2004), Ιταλία (1968), Ολλανδία (1988) και ΕΣΣΔ (1960).
Συμμετοχές
Η χώρα με τις περισσότερες συμμετοχές σε τελική φάση Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος είναι η Γερμανία με 11 παρουσίες με δεύτερη την Ισπανία με εννέα, ενώ – λόγω της αύξησης των ομάδων που συμμετέχουν – το παρόν θα δώσουν για πρώτη φορά οι Ουαλία, Β. Ιρλανδία, Αλβανία, Ισλανδία και Σλοβακία.
