Η πυρκαγιά στη Μόρια αποτέφρωσε και τα τελευταία φύλλα συκής της ηθικής και πολιτικής ευθύνης της Ευρώπης στο Μεταναστευτικό. Και σίγουρα ο τελευταίος που δικαιούται να μιλά για το «δημιούργημά του», την κατάσταση στο σύγχρονο «κολαστήριο», είναι ο Αλ. Τσίπρας, καθώς γύρω από το ανθρωπιστικό δράμα και τη διερευνούμενη από την OLAF και το Ελεγκτικό Συνέδριο πιθανή κακοδιαχείριση κονδυλίων για το Προσφυγικό, βρίσκονται αναπάντητες ακόμα καταγγελίες για την περίοδο διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ.
Όμως, 14 μήνες από την ανάληψη του τιμονιού της χώρας από την κυβέρνηση της ΝΔ, και με δεδομένη την ολοσχερή καταστροφή του hot spot και τις επιπτώσεις που τη συνόδευσαν, ουδείς δικαιούται να παρακάμψει τις καθυστερήσεις και τις αβελτηρίες της σημερινής κυβέρνησης. Παρά τα σημαντικά βήματα που έγιναν από την 7η Ιουλίου του 2019, τόσο για την καλύτερη φύλαξη των συνόρων και την μεταφορά χιλιάδων προσφύγων στην ενδοχώρα, όσο και για την επιτάχυνση των διαδικασιών παροχής ασύλου σε όσους δικαιούνται προστασίας, αλλά και την ραγδαία αύξηση των επιστροφών προς την Τουρκία και τις χώρες προέλευσης για τους υπόλοιπους.
Ο πρωθυπουργός στην απάντησή του στη σχετική ερώτηση στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου στη ΔΕΘ, ήταν σαφής, ως προς τα ανωτέρω, κάνοντας ταυτόχρονα την αυτοκριτική του και παρουσιάζοντας τα επόμενα άμεσα και μεσοπρόθεσμα βήματα της πολιτικής του, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ωστόσο, ούτε χθες, δόθηκαν σαφή χρονοδιαγράμματα, ούτε χθες δόθηκαν επαρκείς απαντήσεις γιατί από την 20η Νοεμβρίου του 2019, οπότε και παρουσιάστηκε το «Επιχειρησιακό Σχέδιο της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού” από τον Υφυπουργό Εθνικής Άμυνας Στεφανή και τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Πέτσα, στην πραγματικότητα αυτό ουδέποτε εφαρμόστηκε. Αντιθέτως, αποσύρθηκε, υπό την πίεση κυρίως παραγόντων της Αυτοδιοίκησης και της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου. Οι οποίοι, με βάση το (μη) αποτέλεσμα, έδωσαν την εντύπωση ότι μπορούν να επιβληθούν στην κεντρική διοίκηση.
Απουσιάζουν οι σαφείς απαντήσεις για το αν η νέα «μόνιμη» δομή, οψέποτε αυτή κατασκευαστεί και λειτουργήσει, θα είναι κλειστή, όπως είχε δεσμευτεί τον Νοέμβριο του 2019 η κυβέρνηση, χωρίς βεβαίως να καταφέρει να υλοποιήσει την υπόσχεσή της.
Όπως και τότε, πριν από 14 μήνες, ούτε και σήμερα, διαφαίνεται να υπάρχει πρόβλεψη για το πώς θα ξεπεραστούν, επιτέλους οι αντιδράσεις τόσο στο συγκεκριμένο νησί, στα υπόλοιπα του Αιγαίου, αλλά και στην ενδοχώρα.
Για το ποια θα είναι η μέγιστη χωρητικότητα της «νέας Μόριας», για το τι θα συμβεί εάν παραστεί ανάγκη απορρόφησης περισσότερων ανθρώπων, πιθανότητα λόγω μιας νέας εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού από τον Ρ.Τ. Ερντογάν.
Το βέβαιο είναι ότι η αφοπλιστική διαβεβαίωση Στεφανή στις 20/11/2019 ότι «θα αποτρέψουμε να έχουμε νέα Μόρια», έμεινε στα χαρτιά. Το βέβαιον είναι ότι το «η «καμία λύση» είναι αυτό που βλέπουμε σήμερα» του κυβερνητικού εκπροσώπου 24 ώρες μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς, περισσότερο εκθέτει την κυβερνητική πολιτική παρά την κατάσταση.
Και προδήλως το «υπάρχει μερίδιο ευθύνης, φυσικά και στην κυβέρνηση, για το γεγονός ότι δεν επέδειξε την αποφασιστικότητα που απαιτούνταν», αποτελεί μια πετυχημένη επικοινωνιακά αυτοκριτική διατύπωση, προσομοιάζει ωστόσο, περισσότερο σε διαπίστωση παρατηρητή, καθώς επ' ουδενί εμπεριέχει πολιτική πρόταση με περιεχόμενο για την άρση του καταφανούς αδιεξόδου.
Σε κάθε περίπτωση, λένε οι επικριτές της κυβέρνησης, το «καμία λύση» αποτυπώνει το πολιτικό κενό, το πέταγμα της μπάλας στην κερκίδα. Το πισωγύρισμα της από τον αρχικό της σχεδιασμό, την υπαναχώρηση έναντι των αντιδράσεων που κορυφώθηκαν τον Φεβρουάριο για την κατασκευή των κλειστών δομών- δομικό χαρακτηριστικό της κυβερνητικής πρότασης.
Το σχέδιο έμεινε στα χαρτιά
Αυτό που προκύπτει από τις μέχρι τώρα εξελίξεις – και επισημαίνεται ενόψει και των επικείμενων- είναι ότι η κυβέρνηση- δια των καθ ύλην αρμόδιων, που δεν είναι και λίγοι- δεν εφάρμοσε πλήρως, τις εξαγγελίες-δεσμεύσεις για τις οποίες ψηφίστηκε και το νόμο που με τη σειρά της ψήφισε στη Βουλή. Το «Επιχειρησιακό Σχέδιο» που πολλαπλώς παρουσίασε σμπαραλιάστηκε από τον... Μουτζούρη, μέσω ανάρμοστων χειρονομιών μάλιστα-και τον τοπικό Βουλευτή, προσθέτουν κάποιοι. Αλλά και από την αδυναμία επιβολής του στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας.
Ερωτήματα προκαλεί και η διαχείριση της κρίσης που προκάλεσε η πυρκαγιά. Ουδείς αμφιβάλλει για την πιθανότητα να την προκάλεσαν οι «υπεδραστήριοι που ήθελαν να εκβιάσουν την κυβέρνηση». Το θέμα όμως, είναι ότι ανάλογες αφορμές είχαν υπάρξει και στο πρόσφατο παρελθόν. «Προειδοποιητικές» φωτιές είχαν ανάψει και πάλι. Τι έκαναν οι αρμόδιοι για να απομονώσουν τους ταραξίες, πολύ περισσότερο αν αυτοί ήταν υποκινούμενα στοιχεία; Μόνο τα ΜΜΕ είδαν τα περίεργα sms; Τι απέγινε το σενάριο αντιμετώπισης ανάλογων καταστάσεων που υπήρχε(;) στα συρτάρια της Κατεχάκη, της Λ. Θηβών, και άλλων εμπλεκόμενων Υπηρεσιών; Πως τολμούν κάποιοι να μιλούν για «αιφνιδιασμό»;
Γιατί, στην πράξη, η Μόρια βρέθηκε «απροστάτευτη» και μάλιστα, σε ημέρα υψηλού κινδύνου για το ξέσπασμα πυρκαγιάς; Όχι τόσο εξαιτίας των καιρικών συνθηκών, όσο λόγω της «αναμενόμενης» αντίδρασης των … γνωστών αγνώστων, θετικών στον Covid- 19, αλλά και στα «κελεύσματα τρίτων»;
Το να βρίσκονται στους δρόμους του ακριτικού νησιού, σχεδόν μια βδομάδα μετά, σε αυτή τη συγκυρία, πάνω από 12.000 μετανάστες και πρόσφυγες, συνιστά μόνο αποτέλεσμα της έντασης και της έκτασης του προβλήματος; Η και αποτύπωση ουσιαστικών «μαύρων τρυπών», σε επιχειρησιακό και πολιτικό επίπεδο; Είναι δυνατόν, ακόμα και τώρα, κάποιοι να επικαλούνται τις αντιδράσεις του περασμένου Φεβρουαρίου; Εκτός κι αν κυβερνά ο … Μουτζούρης και τα αυτού… μέζεα.
Τα ερωτήματα είναι πολλά. Κατά πόσο υπάρχει σχέδιο αν, ω μη γένοιτο, συμβεί κάτι ανάλογο σε άλλο hot spot. Ποιο είναι το σχέδιο σε περίπτωση που η πίεση από «απέναντι» αυξηθεί. Κατά πόσο έχει η κυβέρνηση απάντηση στον υβριδικό πόλεμο δια της (νέας) εργαλειοποίησης του ανθρώπινου πόνου εντός των νησιών, όπως συνέβη στον Έβρο. Πόσο κινδυνεύει η εθνική ασφάλεια από αυτή ή και ανάλογες εξελίξεις.
Σίγουρα η πανδημία αποτέλεσε τον καταλύτη. Το κυβερνητικό σχέδιο «Αγνοδίκη», πολύ γρήγορα, έδειξε τα όριά του. Οι μαζικές καραντίνες επίσης. Υπάρχουν εναλλακτικές υγειονομικές λύσεις;
Η διαχείριση
Τεράστια ερωτήματα και καταγγελίες υπάρχουν και για τον τρόπο διαχείρισης του Κέντρου και του περιβάλλοντος χώρου και πριν από την καταστροφή. Διότι, όπως καταγγέλλεται, παρά τις σημαντικές αλλαγές ευρύτερα στο Μεταναστευτικό, που έφεραν αποτελέσματα, δεν είχαν αλλάξει και πολύ από τις 7 Ιουλίου. Στα συσσίτια και τις διαδικασίες ανάθεσης με τη διαδικασία του «κατεπείγοντος» σε συγκεκριμένες εταιρείες catering. Στις συνθήκες καθαριότητας, στα φαινόμενα βίας, κυρίως κατά ανηλίκων και γυναικών, στη «ζούγκλα» που επικρατούσε εντός και γύρω από το hot spot, στη δράση ακροδεξιών κλ.π. Και όπου άλλαξε, όπως στο status των ΜΚΟ, πολλές από τις οποίες αποχώρησαν «διαμαρτυρόμενες» επειδή το πεδίο δεν ήταν πλέον ανεξέλεγκτο, «για τις ίδιες και τα παιχνίδια τους», το κενό που δημιουργήθηκε δεν κατέστη δυνατόν να πληρωθεί ούτε από την Αυτοδιοίκηση, ούτε από το Κράτος. Κι όταν ο Μηταράκης άρχισε να λέει ονόματα, τα πράγματα γρήγορα...αμβλύνθηκαν. Όπως συνέβη και με τις προεκλογικές δεσμεύσεις της ΝΔ για την πλήρη διερεύνηση του «που πήγαν τα λεφτά».
Η ΕΕ
Το επιπρόσθετο κακό είναι ότι και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η Ελλάδα «οφείλει» να λειτουργήσει συμβιβαστικά. Κι όπως όλα δείχνουν, και το «νέο» πακέτο για το άσυλο και τη μετανάστευση θα εμπεριέχει μεγάλες δόσεις «οικειοθελούς αλληλεγγύης» και ελάχιστες δεσμευτικών μηχανισμών δίκαιης κατανομής. Πιστεύει κανείς στην κυβέρνηση ότι η χώρα μας θα σταματήσει να σηκώνει δυσανάλογο βάρος; Έχουν ζυγιστεί οι επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης; Πόσες «Μόριες» δημιουργεί;
Στη Μόρια, πέρα από τον ανθρωπισμό, καταρρακώθηκε η πολιτική και η ηθική της ΕΕ. Ο ρεαλισμός ταυτίστηκε, τις περισσότερες φορές, με τον κυνισμό. Με τεράστιες ευθύνες της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑΑΝΕΛ. Η πυρκαγιά ανέδειξε και τα όρια- κενά της ακολουθούμενης πολιτικής από τη σημερινή κυβέρνηση.
Οι τεράστιες καθυστερήσεις στην εφαρμογή του νόμου, η πολιτική υποτέλεια στα τοπικά συμφέροντα και τους εκβιασμούς του «μακριά από την αυλή μου κι όπου να ναι», οδηγούν στο «καμία λύση». Και στην πολιτική σύγχρονων κυβερνήσεων όπως αυτή που υποσχέθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, αλλά κυρίως στις ανάγκες της χώρας, τέτοιες αντιλήψεις δεν έχουν χώρο.
Ο πρωθυπουργός υποσχέθηκε ότι θα μετατραπεί αυτή η νέα κρίση σε ευκαιρία για να (ξανα) γεννηθεί, μέσα από τις στάχτες, μια πραγματική ευρωπαϊκή και μια εθνική πολιτική για την αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού. Ο Έβρος έδειξε το δρόμο. Δεν υπάρχουν περιθώρια για … αντιπαραδείγματα. Το μόνο περιθώριο είναι να υπάρξει, επιτέλους, έμπρακτη πολιτική βούληση.
Οι «αστείοι», όσο και τραγικοί, αριθμοί παιδιών που (κατα) δέχονται, επιτέλους, να υποδεχθούν οι... Ευρωπαίοι δεν προδιαγράφουν σοβαρές αλλαγές. Αποτελούν ένα εξίσου εφιαλτικό με τις εικόνες από το κολαστήριο (πριν και μετά την καταστροφή) δείγμα. Δείγμα ντροπής.
