Της Νικολέττας Μουτούση
Πριν από τέσσερα και κάτι χρόνια, η Ρένα Δούρου ύψωνε το χέρι με το κόκκινο γάντι για να υπερασπιστεί τον αγώνα των καθαριστριών. Ήταν την ίδια εποχή που... καθάριζε ως αντιμνημονιακή καλύτερα τα απορρίμματα. Σήμερα, απλώς καλείται να απαντήσει εν μέσω καλοκαιριού τι σκέφτεται να κάνει τώρα που η εναπόθεση σκουπιδιών στον ΧΥΤΑ Φυλής χτύπησε... κόκκινο.
«Δεν είμαστε πλέον σε τέλμα, είμαστε σε κατάσταση επικινδυνότητας» είναι το σχόλιο στον «Φ» του προέδρου των εργαζομένων στον ΧΥΤΑ, Γιώργου Ζαχαρόπουλου, μετά και την πρόσφατη εξέλιξη όπου στον χώρο δημιουργήθηκε μεγάλο ρήγμα, με αποτέλεσμα να σταματήσει από προχθές η μεταφορά απορριμμάτων και με τους δήμους τον έναν μετά τον άλλο να κάνουν εκκλήσεις στους πολίτες να μην κατεβάζουν σακούλες σκουπιδιών.
«Ο χώρος εναπόθεσης απορριμμάτων της Φυλής εξακολουθεί να μη λειτουργεί. Ο Δήμος Αθηναίων καταβάλλει κάθε προσπάθεια ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με τις μικρότερες δυνατές επιπτώσεις για την εικόνα της πρωτεύουσας και με απόλυτη ευθύνη για τη δημόσια υγεία» σημειώνεται σε ανακοίνωση του δήμου.
«Ωστόσο, η απρόσκοπτη αποκομιδή των απορριμμάτων για κάθε πόλη και κυρίως για την Αθήνα, λαμβανομένου υπόψη του τεράστιου τουριστικού βάρους λόγω καλοκαιριού, δεν είναι εφικτή όταν είναι κλειστός ο χώρος απόθεσης» επισημαίνεται και διευκρινίζεται προς πρόκειται για ένα πρόβλημα «για το οποίο ουδείς από εμάς (σ.σ. δήμος και κάτοικοι) έχει ευθύνη».
Σε ανάλογο μήκος κύματος κινείται και η ανακοίνωση του Δήμου Πειραιά. «Η διαδικασία αποκατάστασης του ρήγματος ή η επιλογή άλλου χώρου εξαρτάται από τον ΕΔΣΝΑ και αναμένουμε νεότερη ενημέρωση. Αντιλαμβάνονται όλοι ότι χωρίς χώρο εναπόθεσης των απορριμμάτων, είναι αδύνατον να εκτελεστεί και το έργο της αποκομιδής από τους δήμους» τονίζεται.
Το πρόβλημα, πάντως, δημοσιοποίησε με καθυστέρηση ο ΕΔΣΝΑ -ο αρμόδιος φορέας διαχείρισης του χώρου στον οποίο προΐσταται η Ρένα Δούρου- με την αντιπρόεδρο του Συνδέσμου, Αφροδίτη Μπιζά, να δηλώνει πως «έως την Πέμπτη θα ολοκληρωθούν κάποιες εργασίες σταθεροποίησης του εδάφους στον χώρο εναπόθεσης των απορριμμάτων» (στο ΑΠΕ- ΜΠΕ), αποδίδοντας τα προβλήματα στην έντονη προ ημερών βροχόπτωση.
Η αρχική μελέτη, που ανατρέχει πριν από μία δεκαετία, προέβλεπε δημιουργία νέου ΧΥΤΑ στη Φυλή. Στη συνέχεια έγινε τροποποίηση και προσδιορίστηκε η δημιουργία σύγχρονου εργοστασίου μέσω ΣΔΙΤ. Ωστόσο, η Ρένα Δούρου προώθησε νέα τροποποίηση, επαναφέροντας την κατασκευή ΧΥΤΑ που, σημειωτέον, εξήγγειλε ότι θα καταργήσει στη Δυτική Αττική.
Για να βρουν χώρο για την απόθεση απορριμμάτων χρησιμοποίησαν ένα κομμάτι κενό και διαμόρφωσαν νέο κύτταρο -όπως ονομάζεται- εκεί που προοριζόταν να γίνει το εργοστάσιο επεξεργασίας, η κατασκευή του οποίου πάγωσε με την ανάληψη της περιφερειακής αρχής από τη Ρένα Δούρου.
Προκειμένου να εξοικονομήσουν κι άλλο χώρο, ξεκίνησε τον περασμένο Νοέμβριο ο εκβραχισμός ενός κομματιού που γειτνιάζει με το υπάρχον κύτταρο σε απόσταση 20-30 μέτρων. «Το σκουπίδι, που βρισκόταν στο κύτταρο άρχισε να ''''κυνηγάει'''' το έργο, όπου δεν προλάβαιναν να στρώσουν τις απαιτούμενες μεμβράνες για συγκράτηση απορριμμάτων και στραγγισμάτων» λέει ο χαρακτηριστικά ο κ. Ζαχαρόπουλος.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι δίπλα από το σημείο όπου γινόταν η απόθεση απορριμμάτων... έπεφταν δυναμίτες για να διαμορφωθεί ο νέος χώρος. Αποτέλεσμα ήταν να δημιουργηθεί το ρήγμα. «Μπορεί να επακολουθήσει κατολίσθηση» αναφέρει ο πρόεδρος των εργαζομένων, ενώ επί του παρόντος για την αποσυμφόρηση των απορριμματοφόρων τα σκουπίδια μεταφέρονται στον ΕΜΑΚ και στοιβάζονται.
Όσο για τα υπάρχοντα σκουπίδια, οι εργαζόμενοι τα μεταφέρουν σε άλλα σημεία - «στο πόδι του κυττάρου», όπως λένε, ώστε να μην επιβαρύνουν τα υψηλότερα σημεία.
«Υπήρχε σχέδιο που μπορούσε να εφαρμοστεί» αναφέρει ο κ. Ζαχαρόπουλος, παραπέμποντας στις μελέτες μέσω ΣΔΙΤ που είχε προχωρήσει η προηγούμενη διοίκηση. «Δεν άρεσε, δεν ήταν στη νοοτροπία της νέας διοίκησης. Ούτε και σε εμένα μπορεί να άρεσε. Δεν θέλανε φαραωνικά εργοστάσια επεξεργασίας. Ας προωθούσαν την κατασκευή μικρότερων. Δεν θέλανε ΣΔΙΤ και εμπλοκή ιδιωτών, ας έβρισκαν άλλον τρόπο, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων» λέει.
«Δεν έχει προχωρήσει τίποτα, δεν υπάρχει καμία υποδομή υπό κατασκευή» προσθέτει, επισημαίνοντας όμως πως οι παλαιότερες μελέτες θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση επάνω στις οποίες να γίνουν τροποποιήσεις και να έχουν ξεκινήσει κάποια έργα. «Ελεγα ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον τρία χρόνια για να διαμορφωθεί νέα υποδομή. Δυστυχώς, έχουν περάσει 4 χρόνια και δεν έχει γίνει τίποτα. Βρισκόμαστε κάτω του μηδενός» προσθέτει.
«Η διοίκηση της Ρένας Δούρου, εγκλωβισμένη στις ανέφικτες προεκλογικές εξαγγελίες της, στον κατά φαντασίαν σχεδιασμό της και επιδεικνύοντας πρωτοφανή ανευθυνότητα, οδηγεί την κατάσταση σε αδιέξοδα που φαντάζουν αδιανόητα για την Αττική του 21ου αιώνα» σχολίασε πρόσφατα και ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης και πρώην περιφερειάρχης, Γιάννης Σγουρός, ο οποίος άφησε τις σχετικές μελέτες στο... συρτάρι για τη διάδοχό του.
Ατυχήματα
Επεκτάσεις στις επεκτάσεις, ο μοναδικός χώρος του Λεκανοπεδίου θα φτάσει με μαθηματική ακρίβεια σε κορεσμό. Οι ειδικοί δίνουν χρόνο ζωής, με «large» εκτιμήσεις, μέχρι τα μέσα του επόμενου χρόνου. Την ίδια ώρα, ακόμη και αν η περιφερειάρχης Αττικής επιλέξει τους νέους χώρους, τα χρονοδιαγράμματα δεν βγαίνουν.
«Για να κάνει νέες χωροθετήσεις, να γίνουν οι περιβαλλοντικές μελέτες, οι αναθέσεις και βέβαια να υπάρχει αποδοχή από τους τοπικούς φορείς με τις πιο σύντομες διαδικασίες, κάτι δηλαδή σαν fast-track, χρειάζονται τουλάχιστον δύο χρόνια» αναφέρει ο κ. Ζαχαρόπουλος, υπενθυμίζοντας ότι χρειάστηκαν πάνω από οκτώ μήνες για να εγκριθεί η επέκταση του ΧΥΤΑ Φυλής, του μοναδικού, όπως αναφέρθηκε, χώρου απόθεσης σκουπιδιών στο Λεκανοπέδιο.
Υπάρχουν, βέβαια, φήμες πως ως προσωρινή λύση η σημερινή διοίκηση της περιφέρειας και του αρμόδιου φορέα διαχείρισης σχεδιάζουν σε σημείο του ΧΥΤΑ Φυλής να ανεβάσουν τα υψομετρικά όρια που προβλέπουν οι περιβαλλοντικές μελέτες για την απόθεση σκουπιδιών.
Δεν είναι η πρώτη φορά που έχει συμβεί αυτό. Ωστόσο, πολλές φορές οδήγησε σε σημαντικά ατυχήματα. «Εγκυμονεί σημαντικότατους κινδύνους για τους εργαζομένους στον χώρο και όσους εισέρχονται με απορριμματοφόρα από τους δήμους σε αυτόν» σημειώνει ο πρόεδρος των εργαζομένων. «Οποιοδήποτε ατύχημα θα σταματήσει την αποκομιδή» προσθέτει, κάνοντας λόγο για ημίμετρα και άσκοπη δαπάνη χρημάτων.
Χαράτσι για τον κλειστό χώρο
Μόλις χθες το απόγευμα η διοίκηση του ΕΔΣΝΑ εξέδωσε ανακοίνωση για την κατάσταση στον ΧΥΤΑ Φυλής, δηλώνοντας πως επιθυμεί κατανόηση για το λουκέτο στον χώρο, που μπήκε για λόγους ασφαλείας των εργαζομένων.
Μέχρι προχθές -που ήδη ο ΧΥΤΑ είχε κλείσει- είχε βγάλει μόνον δελτίο έναντι των αντιδράσεων αιρετών στο νέο χαράτσι που επέβαλε ο φορέας στη διαχείριση απορριμμάτων χωρίς να έχει γίνει κάποιο έργο και εκτινάσσει, όπως πρώτος είχε καταγγείλει ο πρώην αντιπεριφερειάρχης Γιάννης Σγουρός, κατά 11,5% τον τόνο εισερχόμενου απορρίμματος στον χώρο.
Σε χθεσινή του ανακοίνωση ο κ. Σγουρός ανταπαντάει στον ΕΔΣΝΑ, λέγοντας πως με το δημοσίευμά του παραδέχεται πως η προηγούμενη αρχή παρέλαβε ελλειμματικό τον φορέα και τον παρέδωσε ώστε τώρα να διαθέτει πλεόνασμα 40 εκατομμυρίων ευρώ.
«Με τα στοιχεία που παραθέτουν, εκτίθενται ακόμη πιο πολύ αφού επιβεβαιώνουν λέξη προς λέξη όσα έχουμε πει, ότι παρέλαβαν δηλαδή τον ΕΔΣΝΑ σε κατάσταση εξυγίανσης» αναφέρει, καλώντας τους να αφήσουν τις φαιδρές δικαιολογίες. «Για ποιο λόγο αυξάνουν την εισφορά ενώ δεν έχουν κάνει ούτε ένα έργο για την ανακύκλωση; Είναι δυνατόν να αυξάνουν το κόστος επεξεργασίας και διάθεσης απορριμμάτων για να χρηματοδοτήσουν το ίδιο παρωχημένο σύστημα υγειονομικής ταφής; Είναι δυνατόν να πληρώνουν οι πολίτες της Αττικής σχεδόν 50 ευρώ ανά τόνο απορρίμματος για ένα σύστημα ''''σκάβουμε τα βουνά μας και θάβουμε τα σκουπίδια μας'''';» αναρωτιέται ο κ. Σγουρός.
«Στις δύσκολες συγκυρίες που βιώνουν οι τοπικές κοινωνίες, μια επιβάρυνση, και μάλιστα αυτού του μεγέθους, θα αποδυναμώσει ακόμη περισσότερο τις οικονομικές δυνατότητες των πολιτών, αφού θα υποχρεώσει τους δήμους να αυξήσουν τα τέλη καθαριότητας» αναφέρει σε ψήφισμά της και η Περιφερειακή Ενωση Δήμων Αττικής (ΠΕΔΑ).
Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης των Δήμων της χώρας (ΚΕΔΕ) Γιώργος Πατούλης τόνισε: «Αφού πληρώσαμε ακριβά, με απώλεια ανθρώπινων ζωών, την ανικανότητά της να διαχειριστεί το ζήτημα της αντιπλημμυρικής προστασίας της Αττικής, τώρα καλούμαστε όλοι να πληρώσουμε πανάκριβα την αποτυχία της και στο ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων».
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Φιλελεύθερου στις 13 Ιουνίου.
