Τους τελευταίους μήνες συνεχίζεται σε πολύ έντονους τόνους η συζήτηση για τους αυξημένους θανάτους που έχουν καταγραφεί στην χώρα μας από κορονοϊό και την πλεονάζουσα θνησιμότητα, με τους διαξιφισμούς να γίνονται και εντός κοινοβουλίου, τροφοδοτώντας την πολιτική πόλωση. Τέτοιου είδους διχόνοιες δεν βοηθούν πουθενά, ειδικά τώρα που βρισκόμαστε ενόψει της έλευσης ενός νέου φθινοπωρινού κύματος της Covid 19 και ενός πολύ δύσκολου χειμώνα από κάθε άποψη.
Σε αυτή την ιδιαίτερη συγκυρία σύμφωνα με πληροφορίες του ΕΟΔΥ θα αλλάξει ο τρόπος καταγραφής των θανάτων ώστε να είναι ξεκάθαρο ποιοι ασθενείς πεθαίνουν εξαιτίας της λοίμωξης του κορονοϊού και ποιοι πεθαίνουν από άλλη αιτία, όντας θετικοί στον κορονοϊό. Είναι η περίφημη διάκριση ανάμεσα στο «πεθαίνουν από covid19» ή «με covid19» για την οποία μιλά στο Liberal.gr η καθηγήτρια επιδημιολογίας και προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Ντόρα Ψαλτοπούλου προκειμένου να διευκρινιστούν όλα τα γκρίζα σημεία και να απαντηθούν όλες οι εύλογες ερωτήσεις.
Όπως εξηγεί η καθηγήτρια επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής Ντόρα Ψαλτοπούλου, από τότε που επικράτησε το υπερμεταδοτικό στέλεχος Όμικρον η διασπορά του στην κοινωνία είναι πολύ μεγάλη και τα κρούσματα αυξήθηκαν πολύ. Οι υγιείς άνθρωποι που κολλούν μέχρι και 50 ετών (χωρίς υποκείμενα προβλήματα υγείας) ξεπερνούν τη λοίμωξη χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα, ωστόσο δημιουργήθηκε μία γκρίζα ζώνη με τους ανθρώπους που είναι μεγάλης ηλικίας οι οποίοι ή δεν είχαν εμβολιαστεί ή δεν είχαν κάνει τις αναμνηστικές δόσεις ή είχαν πολύ εύθραυστη υγεία οι οποίοι εισάγονταν στο νοσοκομείο με κορονοϊό και πέθαιναν εξαιτίας του υποκείμενου νοσήματος τους.
Προέκυψε τότε -ξανά- το ερώτημα σχετικά με το πώς καταγράφουμε τους θανάτους στην Ελλάδα σε σχέση με τις άλλες χώρες. «Η αλήθεια είναι ότι οι θάνατοι θα εξακολουθήσουν να καταγράφονται με τον ίδιο τρόπο- ωστόσο πλέον με την βοήθεια των κλινικών γιατρών θα συλλέγουμε ακόμα περισσότερα στοιχεία ώστε να μπορούμε να διακρίνουμε με μια μεγαλύτερη ανάλυση των δεδομένων ποιοι θάνατοι έγιναν εξαιτίας του κορονοϊού και ποιοι έγιναν εξαιτίας κάποιας άλλης αιτίας» επισημαίνει η καθηγήτρια επιδημιολογίας και προληπτικής ιατρικής.
Η διεξοδικότερη ανάλυση θα προσφέρει τη δυνατότητα να μη γίνεται σύγχυση σχετικά με το πόσους ο ίδιος ο κορονοϊός και παράλληλα θα συμβάλλει να μη γίνεται εργαλειοποίησή των θανάτων από πολιτικές παρατάξεις -κάτι που δεν βοηθάει καθόλου σε έναν γόνιμο διάλογο για τη δημόσια υγεία.
Στο εύλογο ερώτημα αν το σύστημα καταγραφής που ακολουθούσαμε έως τώρα ήτανε λάθος η απάντηση που δίνει η Ντόρα Ψαλτοπούλου είναι «όχι». Η Ελλάδα εξαρχής κατέγραφε σωστά τους θανάτους ενώ άλλες χώρες όπως το Βέλγιο και η Μεγάλη Βρετανία έκαναν υποκαταγραφή των θανάτων από κορονοϊό. Έτσι δημιουργήθηκε η εντύπωση πως είχαμε υψηλότερη πλεονάζουσα θνησιμότητα σε σύγκριση με άλλες χώρες. Δυστυχώς εξαρχής υπήρξε ανομοιογένεια στον τρόπο καταγραφής των θανάτων από κορονοϊό στην Ευρώπη, και αν δεν συνέβαινε αυτό τα πράγματα θα πήραν πιο ξεκάθαρα.
Η διαπίστωση πως οι θάνατοι με Covid είναι διαφορετικοί σε αριθμό από τους θανάτους από Covid -στο δεδομένο κύμα της Όμικρον προκύπτει και από την επιστημονική παρατήρηση πως δεν βλέπουμε την επανάληψη του ίδιου μοτίβου νοσηρότητας και θνητότητας που βλέπαμε με το στέλεχος Δέλτα. Τότε οι ασθενείς κάνανε βαριές πνευμονίες, παρουσίαζαν επιδείνωση, χρειάζονταν διασωλήνωση στη μονάδα εντατικής θεραπείας και κατέληγαν.
Στη δεδομένη συγκυρία, με τόσα περιστατικά Covid 19 στην -αν το μοτίβο επαναλαμβανόταν- θα είχαν γεμίσει ασφυκτικά οι μονάδες εντατικής θεραπείας. Αντιθέτως, στην πράξη βλέπουμε πως οι ΜΕΘ δεν δέχονται πίεση και πως οι νοσηλείες στις κλινικές Covid είναι μεν αρκετές αλλά ούτε εκεί υπάρχει μεγάλη πίεση ενώ η διάρκεια της νοσηλείας είναι μικρή. Βέβαια, εδώ σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν και τα αντιικά φάρμακα (ενέσιμα ή χάπια) που δίνονται εγκαίρως ώστε οι ασθενείς υψηλού κινδύνου να αναρρώσουν στο σπίτι και να αποφύγουν την επιδείνωση, τη διασωλήνωση και τον θάνατο.
Συμπερασματικά, ο ΕΟΔΥ θα συνεχίσει να καταγράφει τους θανάτους όπως τους κατέγραφε αλλά θα προσφέρει περισσότερα στοιχεία ώστε να γίνεται διεξοδικότερη ανάλυση για το ποιοι θάνατοι οφείλονται στον κορονοϊό και ποιοι σε άλλα αίτια- σχετιζόμενα με τα υποκείμενα νοσήματα του ασθενούς. Πάντως ο κορονοϊός σαν σοβαρή λοίμωξη παραμένει μία «νόσος των γερόντων», με τους νέους να την περνούν χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα. Αντίθετα η ευλογιά των πιθήκων είναι μια «νόσος των νέων», αφού όλοι όσοι έχουν γεννηθεί πριν το 1970 έχουν προλάβει να εμβολιαστούν κατά της ευλογιάς στα πλαίσια των προγραμμάτων εμβολιασμού που διενεργούσαν όλες οι χώρες.
Επιστρέφοντας στο θέμα της Covid, η Ντόρα Ψαλτοπούλου θυμίζει πως η χώρα μας εκτός από εξαιρετικά τυπική στο ζήτημα της καταγραφής των θανάτων υπήρξε και πολύ συντηρητική στην τήρηση των μέτρων προστασίας. Ήμασταν σχεδόν οι τελευταίοι στην Ευρώπη που καταργήσαμε την υποχρεωτική χρήση μάσκας. Τώρα πλέον η συζήτηση για την υποχρεωτικότητα σιγά-σιγά τελειώνει. Όλες οι Ευρωπαϊκές χώρες περνούν στην ατομική και τη συλλογική ευθύνη, αφήνουν πίσω τους την υποχρεωτικότητα και στέλνουν το μήνυμα ότι όσοι κινδυνεύουν θα πρέπει να προσέχουν περισσότερο.
Έτσι λοιπόν στα καθ´ημάς και ειδικότερα στα πανηγύρια και τις τοπικές γιορτές που γίνονται σε όλη την επικράτεια κατά την διάρκεια του Αυγούστου, οι ηλικιωμένοι θα είναι προτιμότερο να καθίσουν λίγο πιο πέρα από εκεί που συνωστίζεται ο κόσμος και να φορούν τη μάσκα τους. Όσοι έχουν εμβολιαστεί με την τέταρτη δόση καλά κάνουν καθώς δεν θα πρέπει να στηριχτούμε στην άφιξη των επικαιροποιημένων εμβολίων. Αυτά θα αργήσουν και όταν αυτά θα έρθουν θα δούμε ανάλογα με το τι θα συστήσουν οι αρμόδιες εθνικές επιτροπές εμβολιασμού κάθε κράτους για το αν τα επικαιροποιημένα εμβόλια θα είναι μόνο για τους ευπαθείς ή για όλους.
