Με τα ενεργά κρούσματα κορονοϊού στην επικράτεια να έχουν αυξηθεί στους 130.000 ανθρώπους και τις νέες διαγνώσεις να καταγράφουν αύξηση κατά 24% την τελευταία βδομάδα, είναι ξεκάθαρο ότι στον κόσμο και στην Ελλάδα η πανδημία δεν έφυγε, ο κορονοϊός είναι εδώ και αντίστοιχη έξαρση νέων κρουσμάτων καταγράφεται και σε άλλες χώρες της Ευρώπης όπως είναι η Ολλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία και η Αυστρία όπως τόνισε η καθηγήτρια παιδιατρικής λοιμωξιολογίας Βάνα Παπαευαγγέλου.
Παράλληλα στη χώρα μας αυξήθηκε και ο μέσος κυλιόμενος όρος των νέων εισαγωγών στα νοσοκομεία φτάνοντας τις 328 νέες εισαγωγές ανά ημέρα, ωστόσο μειώνονται οι σκληροί δείκτες της πανδημίας δηλαδή ο αριθμός των διασωληνωμένων ασθενών και οι θάνατοι με την Καθηγήτρια Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας, Δ/ντρια της Α΄ Κλινικής Εντατικής Θεραπείας στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός, Αναστασία Κοτανίδου να επισημαίνει ότι η μείωση των νοσηλειών στις ΜΕΘ είναι υπερβολικά αργή.
Αυτό το νέο αυξητικό κύμα που μας θυμίζει ότι ο κορονοϊός δεν έχει πει ακόμα την τελευταία του λέξη οφείλεται στην υποπαραλλαγή Ο2 που είναι αρκετά πιο μολυσματική από τη μετάλλαξη Όμικρον, όχι όμως περισσότερο λοιμογόνος όπως εξηγεί ο αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής με την καθηγήτρια Βάνα Παπαευαγγέλου να διευκρινίζει ότι έχει μειωθεί κατά μισή μέρα ο χρόνος κατά τον οποίο ένας άνθρωπος μετά τη μόλυνσή του παρουσιάζει συμπτώματα-άρα και ο χρόνος κατά τον οποίο γίνεται μολυσματικό το άτομο. Κι αυτό γιατί μεταδίδουμε τον κορονοϊό όταν έχουμε συμπτώματα.
Το στέλεχος Όμικρον και η υποπαραλαγή Ο2 - οι δύο τελευταίες μεταλλάξεις ενδιαφέροντος κατά το ECDC - δεν θα σηματοδοτήσουν το τέλος της πανδημίας και είναι πάντα πιθανός ο κίνδυνος μίας νέας μετάλλαξης όπως εκτιμά ο καθηγητής παθολογίας - λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας πρόεδρος της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου υγείας. Από τη δική της μεριά, η Καθηγήτρια Υγιεινής και Επιδημιολογίας, Δ/ντρια του Εργαστηρίου Υγιεινής και Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, Παγώνα Λάγιου επισημαίνει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε μακροπρόθεσμες προβλέψεις με την πανδημία, με την Ουκρανία να αποτελεί έναν παράγοντα που μπορεί να επηρεάσει την επιδημική εξέλιξη, καθώς υπάρχουν μετακινήσεις πληθυσμού στην Ευρώπη με χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού.
Δεν μπορούμε λοιπόν να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο νέων μεταλλάξεων με τον Σωτήρη Τσιόδρα να θυμίζει ότι το ίδιο σενάριο- δηλαδή μεταλλάξεις να αναδύονται από πληθυσμούς με πολύ χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού- το είδαμε στην Αφρική, όπου όταν εμφανίστηκε το στέλεχος Όμικρον, λιγότερο από το 10% του πληθυσμού ήταν εμβολιασμένο.
Οι μεταλλάξεις δεν έχουν τελειώσει ούτε τα αυξημένα κρούσματα, αλλά ο Καθηγητής Παιδιατρικής και Πρόεδρος του ΕΟΔΥ Θεοκλής Ζαούτης μάς προετοιμάζει για τη μετάβαση στη νέα φάση όπου δεν θα μετράμε πλέον κρούσματα αλλά μόνο τους σκληρούς δείκτες της πανδημίας. Όλες οι χώρες σε αυτό το στάδιο αλλάζουν τον τρόπο που διεξάγουν τα τεστ και συνεπώς τα κρούσματα δεν θα είναι αντιπροσωπευτικά, αφού τα τεστ μειώνονται και γίνονται πιο στοχευμένα.
Ένας απ’ τους σκληρότερους δείκτες της πανδημίας είναι οι εισαγωγές στις ΜΕΘ και οι διασωληνώσεις. Εκεί όπου οι ανεμβολίαστοι ασθενείς κάνουν τις βαρύτερες πνευμονίες με την καθηγήτρια Αναστασία Κοτανίδου να εξηγεί ότι οι ασθενείς των ΜΕΘ είναι δύο ταχυτήτων: Η πρώτη ταχύτητα αφορά άτομα που πάσχουν από πολύ βαριά νοσήματα και κολλούν κορονοϊό μέσα στο νοσοκομείο ενώ η δεύτερη ταχύτητα αφορά καρδιολογικούς ασθενείς που δεν πλήττεται τόσο το αναπνευστικό τους σύστημα αλλά βλέπουμε να υφίστανται εμφράγματα. Η μείωση των ασθενών που νοσηλεύεται στις ΜΕΘ παρατηρείται στη χώρα μας, αλλά είναι εξαιρετικά αργή.
Μία από τις πιο τραγικές εικόνες που μπορούμε να συναντήσουμε στα νοσοκομεία είναι έγκυες γυναίκες να νοσηλεύονται στις ΜΕΘ. Ο Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας, Διευθυντής της Γ' Μαιευτικής και Γυναικολογικής Κλινικής, στο Αττικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο, Πέτρος Δρακάκης και ο καθηγητής παθολογίας λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας χαρακτηρίζουν αυτή την εικόνα μία από τις τραγικότερες της πανδημίας λέγοντας πως τα αντιικά φάρμακα που έχουν πρόσφατα ενισχύσει τη φαρέτρα δεν έχουν μελετηθεί σε εγκυμοσύνη και συνεπώς δεν μπορούν να δοθούν στις έγκυες γυναίκες άρα αυτός είναι ένας ακόμα λόγος να εμβολιαστούν, καθώς οι έρευνες δείχνουν πως αν οι έγκυες κολλήσουν κορονοϊό έχουν περισσότερες από 10πλάσια πιθανότητα να νοσήσουν βαριά και να χρειαστούν διασωλήνωση.
Από τα αντιικά σκευάσματα έχουν ήδη χορηγηθεί αρκετές χιλιάδες θεραπείες μολνουπιραβίρης στους Έλληνες ασθενείς και έφτασαν στην Ελλάδα οι πρώτες θεραπείες με τα χάπια της Pfizer, οπότε θα είναι σύντομα διαθέσιμα στην πλατφόρμα όπου μπαίνει ο γιατρός για να κάνει αίτηση για τη θεραπεία του ασθενούς. Παράλληλα, υπάρχουν και τα μονοκλωνικά αντισώματα της Astra Zeneca. Πρόκειται για ένα σταθερό συνδυασμό μονοκλωνικών αντισωμάτων ο οποίος έχει φανεί αποτελεσματικός έναντι της Όμικρον και της Ο2 σύμφωνα με ανεξάρτητες μελέτες αλλά δεν δίνεται θεραπευτικά, δίνεται σαν πρόληψη- σαν χημειοπροφύλαξη- σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς οι οποίοι έχουν υψηλό κίνδυνο βαριάς νόσησης και μέχρι τώρα οι μελέτες δείχνουν ότι με την χορήγηση του προσφέρουν προστασία με εξουδετερωτικά αντισώματα για τουλάχιστον έξι μήνες έως και ένα χρόνο.
Τα μονοκλωνικά αντισώματα που είναι δραστικά έναντι της Όμικρον και της Ομικρον 2 αποτελούν ένα συμπληρωματικό «όπλο» για ανθρώπους που έχουν τόσο ανοσοκατασταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα, που όσες φορές κι αν εμβολιαστούν δεν θα παράξουν ικανοποιητικούς τίτλους εξουδετερωτικών αντισωμάτων. «Επίσης πρόσφατα η ρεμδεσιβίρη, το αντιικό που χορηγείται ενδοφλέβια σε νοσηλευόμενους ασθενείς έλαβε έγκριση και για ασθενείς που δεν χρειάζονται συμπληρωματική θεραπεία με οξυγόνο και που μπορεί να περνούν τη λοίμωξη σπίτι, εφόσον αντιμετωπίζουν παράγοντες κινδύνου για βαριά νόσηση, όπως εξηγεί ο καθηγητής Πέτρος Μπακάκος. Σ’ αυτή την περίπτωση η χορήγηση της ρεμδεσιβίρης είναι τριήμερη- μία δόση κάθε μέρα, για τρεις μέρες. Η χορήγηση γίνεται στο νοσοκομείο, με τον καθηγητή πνευμονολογίας- εντατικής θεραπείας Θοδωρή Βασιλακόπουλο να προσθέτει πως θα πρέπει να δημιουργηθούν ειδικά κέντρα ώστε αυτοί οι ασθενείς να έχουν πρόσβαση στην θεραπεία χωρίς να χρειάζεται να μεταφερθούν σε νοσοκομείο.
Στην μονάδα Εντατικής Θεραπείας εκεί όπου δίνουν την μεγάλη μάχη οι ασθενείς με κορονοϊό δεν έχουμε κάποια καινούργια φάρμακα. Ό,τι έχει έρθει μέχρι στιγμής να ενισχύσει τη φαρέτρα αφορά πρωιμότερα στάδια της νόσου για ασθενείς που βρίσκονται σπίτι ή που νοσηλεύονται σε κλινική Covid. Η καθηγήτρια Αναστασία Κοτανίδου εξηγεί ότι η νέα τεχνική που μπόρεσε να βοηθήσει ανθρώπους που έχουν πολύ δυσμενή εξέλιξη είναι η εξωσωματική οξυγόνωσή με αντλίες και φίλτρα η οποία έχει εφαρμοστεί τουλάχιστον σε 20 ασθενείς- σχετικά νέα άτομα, με εξαιρετικά αποτελέσματα. Κάποιοι περιλαμβάνονται στην κατηγορία των παχύσαρκων ατόμων με δείκτη μάζας σώματος (BMI) άνω του 35 και όπως λέει η Αντωνία Κουτσούκου, Καθηγήτρια Πνευμονολογίας και Εντατικής Θεραπείας, Δ/ντρια της Α' Πνευμονολογικής Κλινικής, στο νοσοκομείο «Η Σωτηρία»: «Δεν υπάρχει τίποτα πιο συγκλονιστικό από το να βλέπεις έναν άνθρωπο 29 χρονών που όταν στον έφεραν στην εντατική χαροπάλευε, να έρχεται μετά από αυτήν την θεραπεία περπατώντας, για να σου πει ευχαριστώ».
Σε ό,τι αφορά το long covid σύνδρομο, ο Καθηγητής Πνευμονολογίας, στην Α΄ Πνευμονολογική Κλινική, του Νοσοκομείου «Σωτηρία», Πέτρος Μπακάκος εξηγεί ότι μιλάμε για συμπτώματα long covid αφού περάσουν οι 12 εβδομάδες μετά την υποχώρηση των συμπτωμάτων της λοίμωξης και περίπου το 20% των νοσούντων θα παρουσιάσουν κάποια συμπτώματα.
Τα φάρμακα βοηθούν αλλά το βασικό μας όπλο έναντι των μολύνσεων και των επαναμολύνσεων είναι ο εμβολιασμός-και με την 3η αναμνηστική δόση για τον γενικό ενήλικο πληθυσμό- που προστατεύει κατά 60% από τον κίνδυνο λοίμωξης και κατά 90% από τον κίνδυνο διασωλήνωσης και θανάτου, προσθέτει ο αναπληρωτής καθηγητής Δ. Παρασκευής, με την καθηγήτρια Παγώνα Λάγιου να ξεκαθαρίζει πως η 3η αναμνηστική δόση έχει καθοριστική σημασία για τον γενικό πληθυσμό, ενώ η 4η δόση προκρίνεται κυρίως για τους ηλικιωμένους και τους ευπαθείς. Οι καθηγητές Σωτήρης Τσιόδρας και θεοκλής Ζαούτης άφησαν άλλωστε να υπονοηθεί ότι οι ετήσιες αναμνηστικές δόσεις που θα γίνονται στο μέλλον με τα τροποποιημένα εμβόλια δεν θα αφορούν τον γενικό πληθυσμό αλλά μόνο τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες κινδύνου.
