Σύμφωνα με πληροφορίες των ΜΜΕ φαίνεται ότι η συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με τον Γάλλο πρόεδρο θα καταλήξει σε συμφωνία και θα δώσει ένα τέλος στις ατέρμονες συζητήσεις ετών για το ποιες και από που, θα είναι οι νέες φρεγάτες που διακαώς έχει ανάγκη πρόσκτησης το Πολεμικό μας Ναυτικό και επίσης η συμφωνία πιθανόν θα συνοδεύεται, με υπογραφή συμφώνου αμυντικής συνδρομής.
Τον τελευταίο καιρό γίνονταν εντατικές συζητήσεις για φρεγάτες αλλά τελικά οι αποφάσεις που λαμβάνονταν αφορούσαν αεροπλάνα.
Φαίνεται ότι η διαμάχη ΗΠΑ - Γαλλίας, μετά τη συμφωνία AUKUS και την απώλεια 50 δισ. από την ακύρωση του συμβολαίου κατασκευής υποβρυχίων από τη Γαλλία για λογαριασμό της Αυστραλίας, έλυσε τον γόρδιο δεσμό των υποψήφιων φρεγατών για το Πολεμικό μας Ναυτικό. Οι ΗΠΑ για να εξευμενίσουν τον θυμό των Γάλλων φαίνεται ότι αποσύρουν την υποψηφιότητα της αμερικανικής φρεγάτας MMSC και έτσι ανοίγει ο δρόμος για την πρόσκτηση των εξαιρετικών για τις ανάγκες του ΠΝ Belharra αλλά και κορβετών τύπου Go wind.
Θα ήθελα να υπενθυμίσω γιατί είναι τόσο σημαντική για τη χώρα μας η απόφαση ενίσχυσης του ΠΝ με την πρόσκτηση σύγχρονων και επιχειρησιακά κατάλληλων πλοίων (φρεγατών-κορβετών).
Το 90% του παγκοσμίου εμπορίου διεξάγεται δια θαλάσσης. Τα τρόφιμα, η ενέργεια και τα πάσης φύσεως εισαγόμενα και εξαγόμενα αγαθά ταξιδεύουν για τους προορισμούς μέσω των θαλασσίων οδών του πλανήτη. Οποιαδήποτε διαταραχή ή διακοπή της ροής αυτής δεν είναι απλώς σημαντική, είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για τις οικονομίες των χωρών αλλά και για την επιβίωση των λαών τους. Μόνο το ολιγοήμερο μπλοκάρισμα του Σουέζ προκάλεσε άνοδο της τιμής του πετρελαίου αλλά και ανατιμήσεις προϊόντων
Είναι προφανές ότι ο θαλάσσιος χώρος και ο έλεγχός του απασχολεί έντονα τις κυβερνήσεις των χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο όπως και την Τουρκία.
Ο κύριος στόχος της Τουρκίας είναι ο έλεγχος των θαλασσίων γραμμών επικοινωνιών. Με τον τρόπο αυτόν δεν ελέγχει μόνο την ροή ενέργειας και αγαθών που της ανήκει αλλά ελέγχει και την στρόφιγγα της ροής αγαθών και του πλούτο των χωρών της περιοχής.
Η χώρα που ελέγχει τον θαλάσσιο χώρο κρατά τα κλειδιά της περιοχή
Βεβαίως, ο έλεγχος του θαλασσιού χώρου θα έπρεπε να απασχολεί και την χώρα μας η οποία είναι μια κατ’ εξοχήν ναυτική χώρα. Μια χώρα που αντιστάθμιζε τα μειονεκτήματα της (μικρός πληθυσμός, μικρές οικονομικές δυνατότητες και μικρότερη στρατιωτική ισχύ έναντι πολυπληθέστερων αντιπάλων) από αρχαιοτάτων χρόνων, με την δύναμη που της έδινε η εκμετάλλευση του θαλασσίου στοιχείου που μας περιβάλει (θαλάσσιο εμπόριο, συγκρούσεις στη θάλασσα).
Συζητούσαμε 10 σχεδόν χρόνια για την πρόσκτηση τουλάχιστον δύο νέων ή μεταχειρισμένων φρεγατών (FREMM, BELHARRΑ κλπ) χωρίς στην ουσία να παίρνουμε καμία απόφαση και ενώ οι εξελίξεις γύρω από το Αιγαίο, την ΑΟΖ, την επίλυση του Κυπριακού, τους υδρογονάνθρακες τρέχουν. Η πρόσκτηση νέων σκαφών απαιτεί 4 έως 5 χρόνια από την υπογραφή συμφωνίας. Η φρεγάτα Belharra καλύπτει τις επιχειρησιακές μας ανάγκες και είναι μία εξαιρετική επιλογή σύγχρονης φρεγάτας που ανταποκρίνεται στις επιχειρησιακές μας απαιτήσεις, δηλαδή να διαθέτει οπλικά συστήματα κατά απειλών επιφανείας - υποβρυχίων και κυρίως να διαθέτει δυνατότητες αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής (σήμερα διαθέτουμε μόνο αντιαεροπορική άμυνα σημείου).
Όμως εφόσον επιτευχθεί συμφωνία εντός του 2021, η πρώτη παραλαβή για το Πολεμικό μας Ναυτικό θα είναι δυνατή ίσως το 2025, εάν παραγγελθεί και δεύτερο πλοίο η παραλαβή του, προβλέπεται το 2027 γιατί υφίσταται η υποχρέωση κατασκευής φρεγατών και για το Γαλλικό Ναυτικό (ένα πλοίο ανά έτος, Γαλλικό-Ελληνικό εναλλάξ). Η παράδοση του πρώτου πλοίου μετά από πέντε χρόνια δημιουργεί σοβαρό επιχειρησιακό κενό.
Ο γερασμένος στόλος των φρεγατών μας ηλικίας, 30 έως 40 ετών, καθιστά επιτακτικά αναγκαία την πρόσκτησης σύγχρονων φρεγατών. Οι επιχειρησιακές μας αυτές, ανάγκες καθίστανται μεγαλύτερες για την κάλυψη της περιοχής μεταξύ Κρήτης - Καστελόριζου - Κύπρου και της ευρύτερης Ανατολικής Μεσογείου. Οι ναυτικές μας δυνάμεις, στην περιοχή αυτή, ενδεχομένως θα κληθούν να δράσουν σε ανοικτή θάλασσα υπό συνεχή αεροπορική απειλή, λόγω εγγύτητας τουρκικών αεροδρομίων και δυσχερή αεροπορική κάλυψη από αεροσκάφη της ΠΑ που είναι υποχρεωμένα να επιχειρούν σε μεγάλες αποστάσεις από τα αντίστοιχα δικά μας αεροδρόμια. Για την επιτυχή αντιμετώπιση της αεροπορικής απειλής, τα πλοία μας θα πρέπει να έχουν αυξημένες αντιαεροπορικές δυνατότητες όπως οι Belharra.
Για την κάλυψη των επιχειρησιακών αυτών αναγκών και μέχρι την παραλαβή των νέων μονάδων, μετά από πέντε, ίσως, χρόνια, θα πρέπει να καταφύγουμε σε μια ενδιάμεση λύση, δηλαδή την διερεύνηση πρόσκτησης άμεσα, τουλάχιστον, δύο μεταχειρισμένων φρεγατών με αυξημένες αντιαεροπορικές δυνατότητες.
Ευχόμαστε οι φήμες να βγουν αληθινές και ο πρωθυπουργός μας να γυρίσει από τη Γαλλία, πέραν από την πρόσκτηση των γαλλικών πλοίων, επιπλέον και με μια συμφωνία αμυντικής συνδρομής που θα καλύπτει τα πιθανά κενά μέχρι την επιχειρησιακή ένταξη των νέων πλοίων στον στόλο μας.
* Ο Παναγιώτης Παστουσέας είναι Αντιναύαρχος ε.α. – Επίτιμος Υπαρχηγός Γενικού Επιτελείου Ναυτικού. Ιδρυτικό Μέλος και Μέλος του ΔΣ του Παρατηρητηρίου Ευρωμεσογειακής Ασφάλειας και Συνεργασίας
