Φανταστείτε ένα Πανεπιστήμιο όπου οι φοιτητές δεν μπορούν να δίνουν τα μαθήματα τους με όποια σειρά και όποτε αυτοί επιθυμούν. Όπου δεν μπορούν να εξετάζονται όσες φορές επιθυμούν στο ίδιο μάθημα. Όπου δεν μπορούν να αποτυγχάνουν σε περισσότερα από, για παράδειγμα, δύο μαθήματα το ακαδημαϊκό έτος. Όπου η εξεταστική του Σεπτεμβρίου υφίσταται μόνο για την μειοψηφία των φοιτητών που έχουν αποτύχει έως δύο μαθήματα. Όπου η εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο μεταφράζεται σε σκληρή δουλειά μέχρι την λήξη των σπουδών. Όπου η αποφοίτηση συνοδεύεται από δικαιολογημένη περηφάνια και αίσθημα προσωπικής καταξίωσης. Όπου δηλαδή, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο από ότι στο Ελληνικό Πανεπιστήμιο που μόλις περιέγραψα.
Υπάρχει ένα μεγάλο πλήθος εξαιρετικών Πανεπιστημίων στο εξωτερικό, τα περισσότερα εκ των οποίων άγνωστα στον μέσο Έλληνα, ίσως γιατί εκεί δεν φοίτησαν γόνοι πολιτικών οικογενειών. Σε αυτό το “Ιδανικό Πανεπιστήμιο” μπορείτε να φανταστείτε ότι οι φοιτητές θα αντιμετωπίζουν με αδιαφορία την βία των τραμπούκων, την υποβάθμιση του περιβάλλοντος και του εξοπλισμού των Σχολών τους ή ότι δεν θα ασκούν πίεση για ακόμη καλύτερες υποδομές και επίπεδο εκπαίδευσης;
Όμως, το Ελληνικό Πανεπιστήμιο δεν ανήκει στους φοιτητές αλλά στους έχοντες την “φοιτητική ιδιότητα”, που θεωρούν αναφαίρετο το οικογενειακά επιχορηγούμενο δικαίωμα τους σε τουλάχιστον τέσσερα χρόνια “φοιτητικής ζωής” και αγγαρεία προς διεκπεραίωση τη μελέτη και την αριστεία.
Αυτό το Πανεπιστήμιο το φτιάξαμε και συντηρούμε όλοι μας.
Μονίμως οι διάφοροι «πονηροί», οι κατ’ επάγγελμα διαμορφωτές αντιλήψεων, που μονίμως ξεχνούν να κάνουν ειλικρινή απολογισμό στο τέλος του πολιτικού τους χρόνου, μας υπενθυμίζουν τα πολύ καλά επίπεδα ερευνητικής παραγωγής, τις σχετικά μέτριες θέσεις στις διεθνείς λίστες αξιολογικής κατάταξης, χαϊδεύοντας τα κεφαλάκια του ακαδημαϊκού κατεστημένου και της κοινωνίας.
Δεν χρειάζομαι κάποιον ανειλικρινή πολιτικάντη να μου πει ότι είμαι καταξιωμένος ερευνητής και καθηγητής. Το γνωρίζω. Όπως γνωρίζω ότι σε όλο τον κόσμο όταν αναφέρονται σε ένα «καλό Πανεπιστήμιο», εννοούν ακριβώς το αντίθετο από το Ελληνικό. Και έχω επίσης βαρεθεί, να δίνω συστατικές επιστολές στους φοιτητές μου, όπου σκόπιμα εξαπατώ τους συναδέλφους μου στο εξωτερικό καθώς «ξεχνώ» να διευκρινίσω ότι π.χ. το «στο 30% της κορυφής της βαθμολογίας» συνοδεύεται και από απροσδιόριστο αριθμό αποτυχημένων εξετάσεων… Με κούρασαν οι υπουργοί Παιδείας που ενώ μεταρρυθμίζουν αδιαλείπτως τα έρμα τα ΑΕΙ, ποτέ δεν ξεχνούν να προσθέσουν και μια ακόμη εξεταστική και μια ακόμη διευκόλυνση για την «σπουδάζουσα νεολαία», υποβαθμίζοντας ακόμη περισσότερο τα πτυχία των παιδιών του κοσμάκη.
Δεν διαφωνώ στο ότι τα πράγματα δυστυχώς δεν μπορούν να αλλάξουν από την μία μέρα στην άλλη. Και αναγνωρίζω ότι η πρόσφατη άμεση αποφασιστική αντίδραση της Αστυνομίας ή απλώς και μόνο η συζήτηση για Πανεπιστημιακή Αστυνομία, πριν από μερικά χρόνια θα ήταν αδιανόητη. Έχουν γίνει σημαντικά βήματα, οι καταστάσεις είναι πιο ώριμες πια. Αυτό όμως που με ανησυχεί, και μάλιστα πολύ, είναι ότι η πολιτική ελίτ του τόπου μας δίνει την εντύπωση ότι μοιάζει να μην αντιλαμβάνεται ότι η επιβίωση μας εξαρτάται από την ανταγωνιστικότητα μας σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη. Σε μόλις μια εικοσαετία μία χώρα μπορεί να βρεθεί στην πρωτοπορία ή να καταλήξει στην απαξίωση. Και στην δεύτερη περίπτωση τα αποτελέσματα δεν είναι πάντα αναστρέψιμα.
Δεν αρκούν βήματα εμπρός. Όχι μόνο στην εκπαίδευση, αλλά σε όλους τους τομείς χρειάζεται να κινηθούμε με σχέδιο, αποφασιστικότητα και την αίσθηση του κατεπείγοντος.
Είναι εθνικό καθήκον.
* Ο Αχιλλέας Ζαπράνης είναι καθηγητής Χρηματοοικονομικής & Νευρωνικών Συστημάτων στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
