Μεγαλώνει η ανησυχία από την αύξηση των κρουσμάτων που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας να διοργανώνει έκτακτη ενημέρωση στα γραφεία του Οργανισμού το πρωί της προσεχούς Δευτέρας, για την επιδημιολογική πορεία της Covid 19, την απότομη αύξηση των εισαγωγών που από τις 90 το 24ωρο έφτασαν τις 326 το 24ωρο (αύξηση 262%), τις επαναλοιμώξεις, τα διαφορετικά συμπτώματα που συνοδεύουν τις νέες Όμικρον υποπαραλλαγές και ό,τι σχετίζεται με το 6ο καλοκαιρινό κύμα, που αναμένεται να κορυφωθεί μέσα στον Ιούλιο.
Πολλές ευρωπαϊκές χώρες εμφανίζουν αντίστοιχη επιδημιολογική πορεία με την πατρίδα μας και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προειδοποιώντας ότι όλη η Ευρώπη το καλοκαίρι καταγράφει επιδημιολογική «έκρηξη», με τριπλασιασμό των κρουσμάτων και συνεπώς θα πρέπει οι πολίτες και οι ταξιδιώτες να τηρούν τις συστάσεις για την μείωση της διασποράς του κορονοϊού.
Όπως εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης, η κορύφωση του καλοκαιρινού κύματος αναμένεται να συμβεί μέσα στο προσεχές διάστημα, εντός του Ιουλίου και μετά θα ακολουθήσει μία ύφεση, η οποία πλην κάποιου δραματικού απροόπτου θα επιτρέψει και το ομαλό ξεκίνημα της σχολικής χρονιάς τον προσεχή Σεπτέμβρη χωρίς μέτρα προστασίας -δηλαδή χωρίς μάσκες και χωρίς self test- με την επιστροφή των μαθητών στα θρανία.
Το φθινόπωρο θα υπάρξει ξανά ένα πανδημικό κύμα όταν θα αλλάξει η συμπεριφορά μας και θα μετακινηθούν οι κοινωνικές δραστηριότητες σε εσωτερικούς χώρους, λόγω της πτώσης της θερμοκρασίας, με την περσινή χρονιά να αποτελεί «οδηγό» για το τι μέλει γενέσθαι με την αβεβαιότητα να συμβαδίζει με την αισιοδοξία πως τα προγράμματα εμβολιασμού που υιοθέτησαν όλες οι χώρες σε συνδυασμό με την ανοσία που αποκτήθηκε και αποκτιέται με τη φυσική νόσηση, θα συγκρατήσουν την πορεία των σκληρών δεικτών, οι οποίοι ακόμα και σήμερα, σε πείσμα της έκρηξης των κρουσμάτων, παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.
Προς την κατεύθυνση αυτή συμβάλλει ο μεγάλος αριθμός των ατόμων που έχουνε νοσήσει, που στην πατρίδα μας αγγίζει τα 3,5 εκατ. ανθρώπους δηλαδή έναν στους τρεις Έλληνες, με τις επαναλοιμώξεις να ταλαιπωρούν με υψηλό πυρετό και πονοκέφαλο τους ασθενείς αλλά να μην τους στέλνουν στο νοσοκομείο με πνευμονία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΠΟΥ και τα ελληνικά δεδομένα παρότι έχουν αυξηθεί οι εισαγωγές σε απλές κλίνες (με τις εισαγωγές στην Ελλάδα να καταγράφουν αύξηση της τάξης του 262%!), οι βαριές νοσηλείες, οι διασωληνώσεις και οι θάνατοι παραμένουν σε σταθερά επίπεδα.
Ήδη σε αυτό το καλοκαιρινό κύμα, τα κρούσματα έχουν πολλαπλασιαστεί πολύ και είναι προφανές ότι ταυτόχρονα υποκαταγράφονται καθώς έχει μειωθεί δραματικά ο αριθμός των τεστ σε όλες τις χώρες. Ωστόσο, ο εμβολιασμός με τα εμβόλια που έχουμε σε συνδυασμό με την χορήγηση των αναμνηστικών δόσεων στους ανθρώπους που πρέπει να κάνουν τις αναμνηστικές δόσεις γιατί είναι ευπαθείς προστατεύει από την βαριά νόσηση και τον κίνδυνο θανάτου, παρότι οι επικρατούσες μεταλλάξεις, η Ο4 και η Ο5 έχουν ισχυρή ανοσιακή διαφυγή.
Αυτή την εποχή, γίνεται μία μεγάλη συζήτηση για το ότι τα υπάρχοντα εμβόλια δεν μπορούν να εμποδίσουν την μετάδοση της Ο4 και της Ο5. Σύμφωνα με τον Γκίκα Μαγιορκίνη τα εμβόλια δεν προστάτευαν κυρίως από τις επιπλοκές της λοίμωξης, την βαριά νόσηση, την ανάγκη για νοσηλεία, τη διασωλήνωση και τον θάνατο, τότε με την αύξηση των κρουσμάτων θα είχαν παράλληλα εκτοξευτεί και οι νοσηλείες και τα νοσοκομεία θα πιέζονταν ήδη μέσα στο κατακαλόκαιρο-κάτι που θα μπορούσε να έχει απρόσμενες συνέπειες, καθώς κατά τους θερινούς μήνες απουσιάζουν αρκετοί υγειονομικοί λόγω αδειών.
Ήδη σήμερα, το σενάριο αυτό -μιας δυσκολίας στην ανταπόκριση των νοσοκομείων σε αυξημένες εισαγωγές- επιβεβαιώνεται με την σοκαριστική καταγγελία του Γρηγόρη Λεοντόπουλου, προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νεφροπαθών και μέλος ΔΣ του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων πως ακυρώθηκε μεταμόσχευση ήπατος στο Ιπποκράτειο νοσοκομείο Θεσσαλονίκης επειδή οι αναισθησιολόγοι δεν δουλεύουν σαββατοκύριακο, με τον άτυχο ασθενή που θα έπαιρνε το μόσχευμα να μην γνωρίζει αν θα του δοθεί ξανά η ευκαιρία να παρατείνει τη ζωή του.
Ακριβώς επειδή η εποχή είναι γεμάτη αβεβαιότητα, η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών διά στόματος της προέδρου Μαρίας Θεοδωρίδου συστήνει στους ανθρώπους που είναι άνω των 70 ετών και συνεπώς έχουν ανοσολογική γήρανση αλλά και στους ανθρώπους οι οποίοι είναι άνω των 60 ετών με υποκείμενα νοσήματα (άρα είναι ευπαθείς) να κάνουν τώρα την τέταρτη δόση και να μην περιμένουν να κάνουν την τέταρτη δόση το φθινόπωρο με τα επικαιροποιημένα εμβόλια, με την καθηγήτρια παιδιατρικής λοιμωξιολογίας Μαρία Θεοδωρίδου να τονίζει πως στην επιστήμη είθισται να προχωράς με τα «όπλα» που έχεις και όχι με τα «όπλα» που ελπίζεις ότι θα αποκτήσεις στο μέλλον.
Η έγκαιρη διενέργεια της τέταρτης δόσης από κείνο το ποσοστό του πληθυσμού που έχει εύθραυστη υγεία και την χρειάζεται είναι πολύ σημαντικός παράγοντας ώστε να μην διαρραγεί η προστασία έναντι της σοβαρής νόσησης και του κινδύνου του θανάτου.
Η συνέχιση των εμβολιαστικών προγραμμάτων με τις αναμνηστικές δόσεις (και τα υπάρχοντα εμβόλια), σε συνδυασμό με τα μέτρα προστασίας και την χρήση της μάσκας σε όλους τους χώρους όπου υπάρχει συγχρωτισμός και σε όλους τους χώρους που είναι κλειστοί και δεν γίνεται εύκολα η ανανέωση του αέρα αποτελούν τα «κλειδιά» για να μπορέσουμε να ελέγξουμε το καλοκαιρινό κύμα του κορονοϊού ώστε να μην αυξηθεί πάρα πολύ το ιικό φορτίο, καθώς σε αυτή την περίπτωση δημιουργείται το ιδανικό υπόστρωμα για την εμφάνιση νέων μεταλλάξεων.
Βέβαια όπως επισημαίνουν οι ειδικοί από την επιτροπή των εμπειρογνωμόνων ακόμα και νέες μεταλλάξεις να προκύψουν, ο οργανισμός μας πλέον δεν τις βλέπει σαν έναν καινούργιο εχθρό γιατί μέσω του εμβολιασμού, των αναμνηστικών δόσεων και της επαφής με τον ιό από τις αλλεπάλληλες νοσήσεις, το ανοσοποιητικό μας σύστημα τις έχει πλέον γνωρίσει και όσο κι αν έρχονται νέα στελέχη δεν είναι τελείως ανοχύρωτο απέναντι τους όσο ήταν στην αρχή, όπως έχει πολλές φορές επισημάνει η αναπληρώτρια υπουργός υγείας Μίνα Γκάγκα, για πολλά χρόνια μάχιμη γιατρός σε πνευμονολογική κλινική.
Στα αρνητικά της όλης υπόθεσης θα πρέπει να συμπεριλάβουμε την επιφύλαξη των ειδικών για το πότε θα έχουμε τα επικαιροποιημένα εμβόλια. Έχουν καταθέσει αίτηση για έγκριση στις Ρυθμιστικές Αρχές τα σκευάσματα της Pfizer και της Moderna και οι κλινικές μελέτες με τα νέα επικαιροποιημένα εμβόλια που συμπεριέλαβαν και στελέχη της Όμικρον βρίσκονται σε φάση τρία (Φ3) αλλά δεν γνωρίζουμε πότε θα μπορούν να γίνουν διαθέσιμα.
Επίσης, όπως τονίζει η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου φαίνεται πως το λεγόμενο «πανεμβόλιο» δηλαδή το εμβόλιο που θα προφυλάσσει από όλα τα στελέχη του κορονοϊού και θα προφυλάσσει ταυτόχρονα και από τη γρίπη κι από άλλα αναπνευστικά νοσήματα αργεί ακόμα -δεν είναι κάτι που μπορούμε να προβλέπουμε ότι θα το έχουμε άμεσα στην φαρέτρα.
Η Μαρία Θεοδωρίδου επισημαίνει πως η Ελληνική Επιτροπή Εμβολιασμών ήταν η πρώτη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο που άναψε το πράσινο φως για την χορήγηση της 3ης δόσης, η οποία εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκε η πιο σωτήρια από όλες.
Μια ακόμα προειδοποίηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι ότι δεν θα πρέπει να υστερήσει το testing γιατί αλλιώς θα είμαστε τυφλοί απέναντι στην πανδημία αφού θα «χάνουμε» τα ασυμπτωματικά άτομα και θα είναι αδύνατον να βρούμε τις αλυσίδες μετάδοσης. Επιπλέον είναι γνωστό ότι πολλοί άνθρωποι οι οποίοι ανακαλύπτουν πως είναι θετικοί στον κορονοϊό και δεν έχουν συμπτώματα ή περνούν πολύ ήπια την λοίμωξη στο σπίτι δεν το δηλώνουν πουθενά. Ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, καθηγητής παιδιατρικής Θεοκλής Ζαούτης επισημαίνει ότι αυτή τη στιγμή είμαστε δεύτερη χώρα στην Ευρώπη σε αριθμό τεστ, καθώς όλες οι χώρες έχουνε μειώσει το testing.
Στο μεταξύ εν αναμονή του φθινοπώρου όλα τα μέτρα είναι υπό αίρεση και θα πρέπει να δούμε πως θα είναι η επιδημιολογική εικόνα της χώρας για να δούμε τι μπορεί να ενεργοποιηθεί ξανά, όπως εξηγεί ο επίκουρος καθηγητής επιδημιολογίας ΕΚΠΑ Γκίκας Μαγιορκίνης.
Σύμφωνα με τις συστάσεις του ΠΟΥ, καθώς οδεύουμε προς την καρδιά του καλοκαιριού που οι ευρωπαίοι πρόκειται να λείψουν για τις καλοκαιρινές τους διακοπές είναι σημαντικό να κάνουν οι ευπαθείς την αναμνηστική δόση έναντι της covid 19 πριν φύγουν για διακοπές, να φοράμε μάσκα στα αεροπλάνα, το εσωτερικό των πλοίων, τα λεωφορεία, τα ΚΤΕΛ, τα πούλμαν και τα τρένα, να αποφεύγουμε τους συγχρωτισμούς και αν έχουμε συμπτώματα να κάνουμε τεστ και να κρατήσουμε τις ημέρες της απομόνωσης ώστε να μην εκθέσουμε άλλους ανθρώπους σε κίνδυνο.
Επίσης είναι πολύ σημαντικό να προσέχουμε τους ευπαθείς στο περιβάλλον μας και να μην τους επισκεπτόμαστε με το που θα γυρίσουμε από τις διακοπές ή από ένα τριήμερο χαλάρωσης στο νησί ή σε κάποιο άλλο παραθεριστικό προορισμό, όπως εξηγεί ο καθηγητής πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Στέλιος Λουκίδης, που επισημαίνει ότι αυτή τη στιγμή οι περισσότερες νοσηλείες στα νοσοκομεία αφορούν ηλικιωμένους ανθρώπους που έχουν υψηλό βαθμό ευπάθειας, οι οποίοι κόλλησαν κυρίως από τα παιδιά τους ή τα εγγόνια τους.
Αυτό τον κίνδυνο ωστόσο μπορούμε να το περιορίσουμε απόλυτα εάν αποφύγουμε να επισκεφτούμε τους δικούς μας ευπαθείς ανθρώπους μέχρι να βεβαιωθούμε ότι γυρνώντας πίσω δεν έχουμε κολλήσει κάποια υποομάδα της Όμικρον.
Δεν θα πρέπει να υποτιμήσουμε τον κίνδυνο της μετάδοσης ακόμα κι αν οι ηλικιωμένοι στο περιβάλλον μας είναι πολυεμβολιασμένοι διότι τώρα με τις πολλές λοιμώξεις και τις επαναλοιμώξεις βλέπουμε για πρώτη φορά στο τελευταίο διάστημα να κολλούν και να ταλαιπωρούνται άνθρωποι που είναι πολυεμβολιασμένοι, ακόμα και με όλες τις αναμνηστικές δόσεις. Ωστόσο για τους ανθρώπους αυτούς υπάρχουν τα αντιικά χάπια τα οποία έχουν κάνει μεγάλη διαφορά στην εξέλιξη της νόσησης τους.
Ωστόσο, όπως εξηγεί η καθηγήτρια εντατικής θεραπείας ΕΚΠΑ, Αναστασία Κοτανίδου από την πρώτη μονάδα εντατικής θεραπείας του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός» οι θεραπείες αυτές πρέπει να δίδονται εγκαίρως μέσα στις πρώτες τρεις έως πέντε μέρες και η έγκαιρη χορήγηση τους είναι πολύ χρήσιμη διότι προστατεύουν από την βαριά νόσηση και ταυτόχρονα προστατεύουν σημαντικά και από το long Covid σύνδρομο.
