Η Κύθνος δεν ανήκει στα νησιά που τα ακολουθεί κοσμοπολίτικη φήμη. Αυτό είναι και ίσως το μεγαλύτερο προσόν της, διότι πίσω από αυτό, κρύβεται η καρδιά της. Μια καρδιά, απλή, καθαρή, απολαυστική. Η Χώρα της διατηρεί την αυθεντική, γαλήνια, κυκλαδίτικη ομορφιά της. Ίσως γιατί λείπουν τα μαγαζιά με τουριστικά είδη που ξεπετάγονται σε κάθε στενό, ίσως γιατί δεν είναι γεμάτη με πινακίδες που αναγγέλλουν rooms to let. Λίγες περιποιημένες ταβέρνες και μπαράκια που δεν αλλοιώνουν την αύρα του οικισμού, κάποια φροντισμένα δωμάτια κι αυτό είναι όλο, με τις αξιόλογες εκκλησιές της να έχουν έντονη παρουσία. Στη Δρυοπίδα, στην άλλη όμορφη της ενδοχώρας, θα θέλετε να χαθείτε στα σοκάκια της, στα μαγαζιά της αλλά και να επισκεφθείτε το σπήλαιο Καταφύκι που βρίσκεται μέσα στον οικισμό. Ακόμα και το λιμάνι της Κύθνου, ο Μέριχας, από όπου ξεκινούν οι βασικοί δρόμοι του νησιού, προσφέρει ηρεμία μέσα στα στενά του.
Επίσης στο νησί βρίσκεται το κάστρο Ωριάς, από τα πλέον αξιόλογα κάστρα των Κυκλάδων. Από εκεί ψηλά θα έχετε εντυπωσιακή θέα που φτάνει μέχρι την Τζια, αλλά και τις ανατολικές ακτές της Πελοποννήσου. Όμως όταν αρχίζεις να ανακαλύπτεις τις ακτές της Κύθνου, ίσως και να σκεφθείς, που στο καλό βρέθηκαν όλα αυτά τα σπίτια που απλώνονται μοναχικά και ίσως αλαζονικά κοντά τους. Τελικά η Κύθνος έχει ορεινά τοπία που σου επιτρέπουν να αγναντεύεις το πέλαγος, έχει οικισμούς που χαίρεσαι να χάνεσαι στα σοκάκια τους και να συνομιλείς με τους φιλόξενους κατοίκους τους, έχει ναούς και μοναστήρια πολιτιστικής και θρησκευτικής αξίας, αλλά και κάστρο με εκπληκτική θέα. Έχει επίσης μία από τι κορυφαίες παραλίες των Κυκλάδων, αλλά και παραλίες με άμμο και καθαρά νερά, κάποιες μάλιστα για να τις ανακαλύψετε θα ακολουθήσετε χωματόδρομους οι οποίοι συνήθως καταλήγουν σε έρημες από κόσμο ακτές. Τι δεν έχει; Κοινά στοιχεία με πολύβουα καλοκαιρινά στέκια. Τέλεια!
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΔΕΙΤΕ
Την Χώρα
Τα λευκά μικρά σπίτια, τα σοκάκια όπου καταλήγουν μικρές αυλές και οι αναρίθμητες εκκλησιές δημιουργούν ένα σφιχταγκαλιασμένο οικισμό. Κάποιος θα μπορούσε να πει ότι κάπως έτσι είναι όλες οι Χώρες των κυκλαδίτικων νησιών. Όμως αυτή εδώ διαφέρει. Ίσως γιατί το άσπρο των τοίχων δεν διακόπτεται από πολύχρωμες πινακίδες. Ίσως γιατί τα καλντερίμια της γεμίζουν από ντόπιους που πηγαίνουν στις δουλειές τους, ή σε κάποιο καφενεδάκι. Όλα αυτά όμως μέχρι να μεσημεριάσει. Τότε ο οικισμός μοιάζει να ερημώνει καθώς η μεσημεριανή σιέστα θεωρείται στοιχείο της καλοπέρασης των κατοίκων, ακόμα μια απόδειξη ότι η Χώρα κατοικείται από ντόπιους. Γύρω από το κεντρικό καλντερίμι αναπτύσσονται τα σπίτια του οικισμού, το οποίο αν το ακολουθήσετε σύντομα θα βγείτε στην ύπαιθρο που απλώνεται στους γύρω λόφους. Μέσα στον οικισμό θα βρείτε τον Άγιο Σάββα του 17ου αι., την Αγία Τριάδα και τον Άγιο Νικόλαο. Την Χώρα θα σας την πουν και Κύθνο ή Μεσσαριά.
Την Δρυοπίδα
Είναι ο επόμενος οικισμός μετά την Χώρα όπου θα θέλετε να χαθείτε στα σοκάκια του. Βρίσκεται στην κοιλότητα μιας ρεματιάς προκειμένου να προστατευθεί από τους πειρατές καθώς δεν φαίνεται από την θάλασσα και εάν έλθετε σε αυτήν από τον επάνω δρόμο, θα σας ξαφνιάσουν οι κεραμοσκεπές των σπιτιών της. Δύο είναι οι λόγοι που η Δρυοπίδα ξεχωρίζει από την πλειονότητα των κυκλαδίτικων οικισμών. Ο σημαντικότερος είναι ότι στο χωριό αναπτύχθηκε σημαντική κεραμική παράδοση. Ο άλλος λόγος είναι ότι η θέση της στη ρεματιά την προστάτευε και από τους δυνατούς ανέμους του Αιγαίου, γεγονός που επέτρεψε τη χρήση των κεραμιδιών. Αξίζει να περπατήσετε στις γειτονιές της όπως είναι ο Γαλατάς και η Πιάτσα ή Αγορά όπως τη λένε οι ντόπιοι και να κάνετε στάση στην δεύτερη όπου στις ταβερνούλες και τα καφενεία συγκεντρώνεται ο περισσότερος κόσμος του χωριού.
Το σπήλαιο Καταφύκι
Tο σπήλαιο στην Δρυοπίδα, αποτέλεσε κατά το παρελθόν καταφύγιο για τους κατοίκους του νησιού, όμως σήμερα έχει δεχθεί αρκετές καταστροφές. Η σημαντικότερη αιτία των αλλοιώσεων του φυσικού του διάκοσμου, ήταν τα φουρνέλα και ο δυναμίτης που χρησιμοποίησαν οι ξένες εταιρείες εξόρυξης σιδήρου, κυρίως από το 1910-1940, όταν το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε σαν ορυχείο, αλλά και οι ντόπιοι οι οποίοι μετά την Ανάσταση χρησιμοποιούσαν την κεντρική αίθουσα για να χορεύουν. Όμως αξίζει να το επισκεφθείτε καθώς διατηρεί σημαντικό μέρος του σταλακτιτικού του διάκοσμου.
Το κάστρο της Ωριάς
Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Αλέξανδρο- Μαζαράκη Ανιάν, όταν το Βρυόκαστρο, η αρχαία πρωτεύουσα του νησιού, εγκαταλείφθηκε, οι κάτοικοι τη μετέφεραν στο κάστρο του Κατακέφαλου που ταυτίστηκε με αυτό της Ωριάς. Εκτός από την θέα που προσφέρει, σήμερα στη καστροπολιτεία θα δείτε δύο εκκλησιές την Αγία Ελεούσα και ερείπια της Αγίας Τριάδας η οποία μάλιστα διαθέτει παλιές τοιχογραφίες αλλά δυστυχώς δεν έχει γίνει καμία συντήρηση. Εκατέρωθεν του κάστρου υπάρχουν δύο δυσδιάκριτα μονοπάτια που οδηγούν στις μικρές παραλίες Γιαλούδι και Σκλάβου, αλλά η επιστροφή είναι επίπονη λόγω της απότομης ανηφόρας. Για να φτάσετε στο Κάστρο της Ωριάς αρχικά θα ακολουθήσετε χωματόδρομο, δύσβατο σε κάποια σημεία, έως ένα μικρό πλάτωμα λίγο πριν το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου. Η πεζοπορία για να πάτε διαρκεί περίπου 20-30 λεπτά και καλό είναι να έχετε μαζί σας νερό.
Τον Προφήτη Ηλία
Βρίσκεται στο δεύτερο σε ύψος βουνό του νησιού (336μ.) με το Κακόβολο (355μ.) να είναι το ψηλότερο. Όμως ο Προφήτης Ηλίας προσφέρει την καλύτερη θέα στο νησί, αρκεί να ακολουθήσετε τον περίπου 2,5 χιλιομέτρων βατό χωματόδρομο που ξεκινά κοντά από την Χώρα και ανηφορίστε μέχρι να φτάσετε στον Προφήτη Ηλία. Η θέα είναι πανοραμική προς όλα τα σημεία του ορίζοντα και αξίζει να βρεθείτε εδώ τις πρωινές ώρες, ή λίγο πριν το σούρουπο όπου τα χρώματα και τα σχήματα αποκτούν παραμυθένια διάσταση. Ο Προφήτης Ηλίας στο παρελθόν λειτούργησε σαν μοναστήρι, ενώ φαίνεται ότι οικοδομήθηκε στη θέση αρχαίου ναού. Επίσης λόγω της θέσης του οι Γερμανοί τον χρησιμοποίησαν σαν βάση και παρατηρητήριο κατά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Το Βρυόκαστρο
H οχυρωμένη πόλη στο Βρυόκαστρο, φαίνεται ότι κατοικήθηκε από τον 10ο π.χ. έως τον 6ο π.χ. αι. Οι ανασκαφές που ξεκίνησαν το 1990 έφεραν στην επιφάνεια τμήματα του τείχους που περιέβαλλε την πόλη, υπόγειες δεξαμενές, μέρος του υδραγωγείου και στοές λαξευμένες στο βράχο. Για να πάτε μέχρι εκεί πρέπει να περπατήσετε, αλλά δεν υπάρχει συγκεκριμένο μονοπάτι ενώ είναι δύσκολο να εντοπίσετε και τον χώρο των ανασκαφών. Όμως αν το επιχειρήσετε, θα θαυμάσετε την θέα προς τις παραλίες Κολόνα και Απόκρουση.
Την Κολόνα
Η παραλία είναι η ατραξιόν του νησιού. Μία λωρίδα άμμου που μοιάζει με κολόνα, ενώνει την Κύθνο με το απέναντι νησάκι του Αγίου Λουκά δημιουργώντας δύο υπήνεμους κόλπους όπου βρίσκουν συχνά καταφύγιο όσοι καταφτάνουν με σκάφος. Όμως καλό είναι να έχετε μαζί σας κάποια εφόδια καθώς ο δρόμος που οδηγεί σε αυτήν είναι 2,5 χλμ. στενός χωματόδρομος. Ξεκινά δεξιά της παραλίας Απόκρουση και σε κάποια σημεία είναι σε κακή κατάσταση
Την Αγία Ειρήνη
Πρόκειται για παραθαλάσσιο μικρό οικισμό, με γνήσιο κυκλαδίτικο χρώμα και ηρεμία που σαγηνεύει. Όμως πίσω από το εκκλησάκι της Αγ. Ειρήνης βρίσκονται τρεις μαρμάρινες πλάκες σε ανάμνηση των Κυθνιακών. Ήταν την 1η Μαρτίου του 1862, όταν οι ντόπιοι επαναστάτες συγκρούστηκαν με τις κυβερνητικές δυνάμεις του Όθωνα για την απελευθέρωση πολιτικών κρατούμενων. Το αποτέλεσμα ήταν να σκοτωθούν τρεις από τους κατοίκους του νησιού.
Την Παναγιά Κανάλα
Είναι η προστάτιδα του νησιού και κάποτε η εκκλησία λειτουργούσε σαν μοναστήρι το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ζωή του νησιού. Εδώ φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας η οποία σύμφωνα με την παράδοση βρέθηκε από ψαράδες στο στενό, (κανάλι), μεταξύ Κύθνου και Σερίφου. Την εικόνα ζωγράφισε ο ιερωμένος αγιογράφος Εμμανουήλ Σκορδίλης το 1575, ενώ κάθε 15 Αυγούστου εορτάζει και γίνεται το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού όπου συμμετέχει και το πολεμικό ναυτικό. Τότε γίνεται και αναπαράσταση της εύρεσης της εικόνας.
ΠΑΡΑΛΙΕΣ
Το νησί δίνει την δυνατότητα να κάνετε το μπάνιο σας με ησυχία αρκεί να ακολουθήσετε κάποιους χωματόδρομους, ή να πάτε με πλοιάριο. Φυσικά να έχετε μαζί σας τουλάχιστον νερό. Οι παραλίες της έχουν κυρίως άμμο, αρμυρίκια που προσφέρουν σκιά και καθαρά νερά, αλλά μην ψάχνετε για οργανωμένη.
Κάποιες από αυτές είναι:
Σχοινάρι. Είναι μικρός κόλπος βόρεια των Λουτρών. Γαλαζοπράσινα νερά και αρμυρίκια για σκιά είναι αυτό που θα βρείτε εκεί.
Επισκοπή. Η άσφαλτος φτάνει μέχρι την ακτή διευκολύνοντας τις οικογένειες με μικρά παιδιά να κάνουν το μπάνιο τους στα ρηχά και καθαρά νερά της.
Αντώνηδες. Πρόκειται για μικρό κολπίσκο που βρίσκεται από την άλλη πλευρά του οικισμού της Κανάλας και της Μεγάλης Άμμου. Κατεβαίνοντας λίγα σκαλιά θα βρείτε άμμο με βοτσαλάκι αλλά και αρμυρίκια ανάμεσα στις βραχώδεις πλαγιές του κολπίσκου.
Φλαμπούρια. Μπροστά από τον ομώνυμο οικισμό, πάνω σε μικρό ύψωμα βρίσκεται το εκκλησάκι της Παναγίας Φλαμπουριανής. Με άμμο, βοτσαλάκι και αρμυρίκια για σκιά.
Άγιος Δημήτριος. Ο μικρός οικισμός με την ομώνυμη παραλία βρίσκεται στο νοτιοδυτικό άκρο του νησιού, 24 χιλιόμετρα από την Χώρα. Τα σπίτια είναι απλωμένα στο ανάγλυφο της περιοχής και γύρω από την παραλία. Θα βρείτε άμμο με λίγο βότσαλο, αρμυρίκια για σκιά.
Απόκρουση. Ο ασφάλτινος δρόμος που θα σας οδηγήσει στην παραλία, ξεκινά κοντά από την Χώρα. Έχει άμμο και αρκετά αρμυρίκια που προσφέρουν σκιά. Από εδώ, κοντά από το εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, ξεκινά και ο χωματόδρομος που καταλήγει στην παραλία Κολόνα.
Σι Μου Σι. Βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού και πρέπει να ακολουθήσετε χωματόδρομο 2,5 χιλιομέτρων περίπου, δύσβατο στο τελευταίο χιλιόμετρο, για να φτάσετε στην αμμουδιά της. Όμως το πιθανότερο είναι να είστε μόνοι σας αφού υπάρχει μόνο μια εξοχική κατοικία. Καλό είναι να έχετε μαζί σας τα απαραίτητα.
INFO
Το Υδροθεραπευτήριο της Κύθνου βρίσκεται στα Λουτρά. Το κτίσμα χρονολογείται από το 1857 και διαθέτει ιαματικές πηγές με θεραπευτικές ιδιότητες. Θα δείτε από κοντά τους λουτήρες του πρώτου βασιλικού ζεύγους της Νεότερης Ελλάδας του Όθωνα και της Αμαλίας, που βρίσκονται εκεί. Επίσης έξω στην παραλία έχουν δημιουργηθεί «δημόσιες» λιμνούλες με ιαματικά νερά που τρέχουν ελεύθερα.
Κείμενο-φωτογραφίες: Κώστας Κατσίγιαννης
